Ο λειτουργικός έλεγχος αναπνοής είναι σύνολο αξιόπιστων μεθόδων για την αποτίμηση του αναπνευστικού συστήματος, από κοινού με την προσεκτική λήψη του ιστορικού, τις διάφορες απεικονιστικές μεθόδους, και τις παρεμβατικές εξετάσεις, όπως η βρογχοσκόπηση, η ιατρική θωρακοσκόπηση, η λεπτή δια βελόνης διατοιχωματική βιοψία, υπό αξονικό έλεγχο και η βιοψία ανοικτού πνεύμονος. Αποτίμηση της υποκείμενης παθολογίας μπορεί να επιτευχθεί με τη σύγκριση των αποτελεσμάτων των λειτουργικών εξετάσεων αναπνοής, με προβλεπόμενες τιμές που παραλήφθησαν μετά από διενέργεια αντίστοιχων δοκιμασιών σε ευρεία ομάδα υγιών ατόμων, αντιστοιχισμένων ως προς το φύλο, τη φυλή, το ύψος και την ηλικία του εξεταζομένου. Η ποσοστιαία διαφορά τους χρησιμοποιείται ως διαβάθμιση της ελεγχόμενης διαταραχής και, σύμφωνα με την AΜΑ, γενικά, έχουν ομοφωνηθεί τα εξής[i]:
[α] δύσπνοια, μετά βάδιση αποστάσεως μικρότερης των 100 m., επί επιπέδου εδάφους.
[β] FVC < 50% της προβλεπόμενης τιμής της.
[γ] FEV1 <40% της προβλεπόμενης τιμής της.
[δ] DLCO <40% της προβλεπόμενης τιμής της.
[ε] V̇O2.MAX <15 ml/kg ανά λεπτό.
Οι πνευμονολόγοι είναι εξοικειωμένοι με τις λειτουργικές δοκιμασίες ελέγχου της αναπνοής, επειδή είναι μέθοδοι αναντικατάστατες για την εκτίμηση ασθενών με βήχα ή δύσπνοια, για την προεγχειρητική αξιολόγηση μετεγχειρητικών κινδύνων και τη διάγνωση συνήθων πνευμονοπαθειών, όπως το άσθμα, η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, η πνευμονική ίνωση και η πνευμονική εμβολή.
Ο λειτουργικός έλεγχος αναπνοής είναι γενικόλογος όρος που αναφέρεται σε ένα σύνολο δοκιμασιών, που διενεργούνται μέσω προσεκτικά βαθμονομημένων συσκευών, για τη μέτρηση απόψεων της αναπνευστικής λειτουργίας. Οι "απόψεις" της αναπνευστικής λειτουργίας, συνήθως, εκφέρονται με ένα καρτεσιανό διάγραμμα, επί του οποίου εντοπίζονται σημεία, οι συντεταγμένες των οποίων αναμένεται να διακυμαίνονται εντός προβλεπόμενων ορίων (βλέπε, π.χ., διάγραμμα ροής-όγκου). Οι αποκλίσεις από τα διαστήματα αξιοπιστίας των τιμών αυτών, συνήθως, παριστούν ευρήματα νοσογραφικών προτύπων, με την προϋπόθεση ότι έχει ληφθεί μέριμνα, ώστε οι δοκιμασίες από τις οποίες προέρχονται να ικανοποιούν κριτήρια επαναληπτικότητας και αποδοχής (►).
Η μέτρηση του εισπνεόμενου κι εκπνεόμενου όγκου αέρος που μτριέται με τη σπιρομέτρηση είναι χρήσιμές μέθοδοι για το χαρακτηρισμό και την βαθμονόμηση της βαρύτητας των αναπνευστικών παθήσεων ή των συστηματικών παθήσεων με πνευμονική επινέμηση. Η μέτρηση των απόλυτων πνευμονικών όγκων αέρος, όπως ο υπολειπόμενος όγκος, RV, η λειτορυγική υπολειπομένη χωρητικότητα, FRC, και η ολική πνευμονική χωρητικότητα, TLC, είναι τεχνικά δευσχερέστερες, γεγονός που καθιστά την κλινική τους χρήση σχετικά περιορισμένη. Ο ρόλος των μετρήσεων των μετακινούμενων από/προς τους πνεύμονες (VC) ή/και των αμετακίνητων (RV) όγκων αέρος στη διάγνωση, εκτίμηση της βαρύτητας, παρακολούθηση και αποτίμηση της επιδράσεως της θεραπείας, παραμένει προς αξιολόγηση, στα νήπια, τα παιδιά και τους ενήλικες. Εν τούτοις, η μέτρηση των όγκων αέρος στους πνεύμονες και των ροών υπο τις οποίες αυτές μετακινούνται είναι αναγκαίες για τη φυσιολογική διάγνωση σειράς πνευμονικών και εξωπνευμονικών παθήσεων με πνευμονική συμμετοχή (►, ►, ►, ►, ►, ►).
βλέπε:
========================
=========================
[i] Harber, P, Rothenberg, LS. Controversial aspects of respiratory disability determination. Semin Respir Med 1986· 7:257.
Lung function studies. VI. Detection of uneven alveolar ventilation during a single breath of oxygen (&).
Clinical and physiologic features of some types of pulmonary diseases with impairment of alveolar-capillary diffusion; the syndrome of "alveolar-capillary block"(&)
Analysis of factors affecting concentrations of oxygen and carbon dioxide in gas and blood of lungs; results (&).
[The alveolar arterial oxygen pressure difference and the problem of gas exchange in the human lung].(&)
STUDIES ON INTRAPULMONARY MIXTURE OF GASES. IV. THE SIGNIFICANCE OF THE PULMONARY EMPTYING RATE AND A SIMPLIFIED OPEN CIRCUIT MEASUREMENT OF RESIDUAL AIR (&)