Θεματολόγιο Πνευμονολογίας

Οι μετρήσεις των υποδιαερέσεων της ολικής πνυεμονικής χωρητικότητας,
Οι περισσότερες από τις κύριες υποδιαιρέσεις του όγκου άερος στους πνεύμονες (=ολική πνευμονική χωρητικότητα) μετρώνται από το ”επίπεδο ισορροπίας του συστήματος”, που αντιστοιχεί στον όγκο αέρος μέσα στους πνεύμονες, σε στιγμή που το σύστημα ”πνεύμονες+θωρακικό τοίχωμα” ευρίσκεται σε ισορροπία, δηλαδή δεν καταγράφεται ροή εισπνευστική ή εκπνευστική. Στο επίπεδο αυτό, που ονομάζεται -λειτουργική υπολειπόμενη χωρητικότητα, FRC, η εισπνευστική πίεση που ασκεί το τοίχωμα, ευρισκόμενο σε μόνιμη τάση διατάσεως, είναι ακριβώς ίση και αντίθετη με την εκπνευστική πίεση που ασκεί το παρέγχυμα, ευρισκόμενο σε μόνιμη τάση συμπτύξεως. Αέρας δεν μετακινείται προς οποιαδήποτε κατεύθυνης. Η FRC είναι ο όγκος αέρος (l ή ml) που παραμένει στους πνεύμονες, μετά φυ­σι­ολογική, ήρεμη εκπνοή. Αποτελεί άθροισμα του εφεδρικού εκπνευστικού όγκου και του υπολειπόμενου όγκου. Φυσιολογικά, η FRC καταλαμβάνει, περίπου, το 40% της ολικής πνευμονικής χωρητικότητας (ο RV το 25%). Ο συντελεστής διακυμάνσεως της FRC, επί επαναλαμβανόμενων μετρήσεων είναι μικρότερος του 10%, ώστε η FRC θεωρείται αναπαραγώγιμο μέγεθος. Η FRC μεταβάλλεται, ανάλογα με τη θέση του σώματος και είναι μικρότερη επί ύπτιας θέσεως, παρά επί ορθίας. Σε ικανό βαθμό, εξαρτάται, επίσης, από τη φυσική κατάσταση του ατόμου, αλλά και από το ποσόν του σωματικού λίπους.
Η λειτουργική υπολειπόμενη χωρητικότητα μπορεί να μετρηθεί με μια από τις μεθόδους αραιώσεως ή διαλύθσεως αερίων δεικτών, με τον πληθυσμογράφο σώματος ή, ακόμη και με ακτινο­λο­γικές μεθόδους. Με τις τελευταίες, μπορεί να μετρηθεί η ολική πνευμονική χω­ρη­τικότητα  και να αφαιρεθεί η ζω­τική χωρητικότητα, που μετρήθηκε μ΄ένα σπιρόμετρο, ή άλλο όργανο κατα­γρα­φής μετακινούμενου όγκου. Κατά παράδοση, οι μέθοδοι αραιώσεως εκτε­λούνται μια φορά και ανα­κοι­νώνονται τα αποτελέσματά τους. Αντίθετα, εάν χρησιμοποιηθούν πληθυσμο­γραφικές μέθοδοι, η δοκιμασία εκτελείται τρεις (ή περισσότερες) φορές και ανακοινώνεται ο μέσος όρος των εξαγόμενων τιμών.
Μπορεί, επίσης, να υπολογισθεί ως άθροισμα, επιμέρους όγκων:
FRC=ERV+RV
Συνήθως εκφέρεται σε ml και η φυσιολογική της τιμή για νεογέννητα είναι 80 ml, για νεαρούς ενήλικες άνδρες, 2400ml, ενώ αποτελεί το 40% της TLC.
Η FRC περιγράφει το αναπνευστικό σύστημα ακριβώς στο τέλος της ήρεμης εκπνοής και είναι απόλυτα αναπαραγώγιμο μέγεθος, που μπορεί να αναγνωρισθεί σχετικά εύκολα, για κάθε εξεταζόμενο που συνδέεται με ένα σπιρόμετρο ή πνευμοταχογράφο, εφοδιασμένο με σύστημα ηλεκτρονικής ολοκληρώσεως του σήματος ροής, ώστε να αποδίδει όγκους. |Λειτουργική προβλεπομένη χωρητικότητα προς ολική πνευμονική χωρητικότητα, FRC/TLC % -προβλεπόμενες τιμές |Λειτουργική υπολειπομένη χωρητικότητα, μέτρηση|Λειτουργική υπολειπομένη χωρητικότητα, προβλεπόμενες τιμές|