Home

ΧΑΠ - διάγνωση

Δεν υπάρχει ειδική δοκιμασία για τη διάγνωση της ΧΑΠ. Η διάγνωση της ΧΑΠ εξαρτάται από την αναγνώρισή της ως αίτιο δύσπνοιας, ή/και παραγωγικού βήχα, και στηρίζεται στο ιστορικό, τον απεικονιστικό έλεγχο, τη μετά βρογχοδιαστολή σπρομέτρηση 

1. συμπτώματα. Αφορά σε άτομα, ηλικίας >35 ετών, εκτεθειμένα σε έναν (ή περισσότερους) παράγοντες κινδύνου -συνήθως- κάπνισμα- που προσέρχονται με ένα ή περισσότερα από τα επόμενα συμπτώματα. 

  1. δύσπνοια κοπώσεως
  2. χρόνιος βήχας
  3. σταθερή παραγωγή πτυέλων
  4. συνήθη, χειμερινά επεισόδια "βρογχίτιδας"
  5. συριγμός.
====Μπορεί, ακόμη να παρουσιάζουν τα επόμενα============
  1. απώλεια βάρους
  2. δυσανοχή στην άσκηση
  3. νυκτερινές αφυπνίσεις
  4. οιδήματα σφυρών
  5. κόπωση/εξάντληση
  6. επαγγελματική επιβάρυνση
  7. θωρακαλγία
  8. αιμόπτυση

Τα τελευταία δύο είναι ασυνήθη στη ΧΑΠ και εμβάζουν υποψίες για άλλες παθολογίες. 

διαβάθμιση δύσπνοιας. 

σπιρομέτρηση

Σπιρομέτρηση διενεργείται, αρχικά, για την τεκμηρίωση της διαγνώσεως, μετά βρογχοδιαστολή σπιρομέτρηση και, επίσης, κατά την εφαρμογή της θεραπείας, εάν ο ασθενής εμφανίζει ιδιαίτερα ευνοϊκή απόκριση στη θεραπεία. Επίσης, για την προσέγγιση εναλλακτικών διαγνώσεων:

  • σε ηλικιωμένα άτομα χωρίς τυπικά συμπτώματα, όταν ο FEV1/FVC είναι <0.7
  • σε νεαρά άτομα, χωρίς συμπτώματα  ΧΑΠ, όταν ο δείκτης   FEV1/FVC είναι ≥0.7 

 Η σπιρομέτρηση διενεργείται από οποιονδήποτε πάροχο υγείας, εμπλεκόμενο στην φροντίδα ασθενών με ΧΑΠ, και δεν αποτελεί "ιατρική πράξη", διαπιστευμένη στη 2/βάθμια περίθαλψη. 

άλλες εξετάσεις/δοκιμασίες λειτουργικού ελέγχου αναπνοής

  • κατά την αρχική διαγνωστική εκτίμηση, διενεργείται
    • ακτινολογικός έλεγχος (για τον αποκλεισμό άλλης παθολογίας),
    • πλήρης αιματολογικός έλεγχος (για την ταυτοποίηση πολυκυταραιμίας ή αναιμίας),
    • μέρηση BMI
    • εφαρμόζεται ένα πρόγραμμα μετρήσεως της PEFR, (για έλεγχο σικαρδιανών διακυμάνσεων), προς αποκλεισμό άσθματος,
    • μέτρηση της α1ΑΤ, εάν πρόκειται για ατόμα σε σχετικά νεαρή ηλικία,  
    • μέτρηση του παράγοντος μεταφοράς (ικανότητας διαχύσεως, TLCO), διενέργεια αξονικής τομογραφίας (για τη διερεύνιση συμπτωμάτων, δυσανάλογων με τα αποτελέσματα της σπιρομετρήσεως, ή για διερεύνιση ευρημάτων από την απλή ακτινογραφία, ή για την εκτίμηση καταλληλότητας για χειρουργική διόρθωση (π.χ., επεμβάσεις μειώσεως όγκου),
    • ΗΚΓ, υπερηχοκαρδιογράφημα, για έλεγχο της καρδιακής λειτουργίας, εάν υπάρχουν ευρήματα χρόνιας πνευμονικής καρδίας,  καλλιέργειες πτυέλων, για την ταυτοποίηση παθογόνων, επί παρουσίας επιμόνων πυωδών πτυέλων. 
    • ψηφιακή αγγειογραφία πνευμόνων, για τον έλεγχο της χειρουργησιμότητας και της κατανομής αιματώσεως  στους πνεύμονες ή για εξακρίβωση ελλειμμάτων αιματώσεως. 
    • δοκιμασία αναστρεψιμότητας. Στους περισσότερους ασθενείς η δοκιμασία αναστρεψιμότητας δεν είναι απαραίτητη, ως μέρος της αρχικής διαγνώσεως ή για το σχεδιασμό της θεραπείας, με βρογχοδιασταλτικά, ή κορτικοστεροειδή. Μπορεί, επιπλέον, να αποβεί και συχγυτική, επειδή:
      • επαναλαμβανόμενες σπιρομετρήσεις μπορεί να εμφανίσουν μικρές αυτόματες διακυμάνσεις, 
      • τα αποτελέσματα της δοκιμασίας μπορεί να είναι ασυνεχή και μη αναπαραγώμενα, 
      • μπορεί να είναι παραπλανητικά, εκτός εάν η μεταβολή στον FEV1 είναι >400 ml. 
      • ο ορισμός του ορίου θετικότητας της αναστρεψιμόττηας είναι, ως γνωστόν, αυθαίρετος
      • η απάντηση σε μακροπερίοδη θεραπεία δεν είναι προβλέψιμη από τη δοκιμασία αναστρεψιμότητας. 

 Η διάκριση με το άσθμα είναι, συνήθως ευχερής, για κάθε πρωτοεμφανιζόμενο ασθενή, με βάση το ιστορικό και την κλινική εξέταση. Αποτελέσματα από τις εξετάσεις και λαμβάνονται υπ΄όψη για τη διάκριση της ΧΑΠ από το άσθμα. Μερικά σημαντικά σημεία καταχωρούνται στον πίνακα. 

διάκριση ΧΑΠ άσθματος
  ΧΑΠ Άσθμα
καπνιστής ή μη καπνιστής σχεδόν όλοι δεν αποκλείεται
συμπτώματα σε ηλικία<35 όχι πολύ συχνά
χρόνιος παραγωγικός βήχας συνήθης ασυνήθης
δύσπνοια επίμονη και εξελικτική κυμαινόμενη
νυκτερινές αφυπνίσεις

ασυνήθεις

 συνήθεις
σημαντική ημερήσια ή διημερήσια διακύμανση ασυνήθης συνηθης

 Απαιτείται παρατεταμένη παρακολούθηση με τη βοήθεια σπιρομετρήσεων, ροομετρήσεων ή καταγραφή των συμπτωμάτων, για τη διάκριση άσθματος-ΧΑΠ, ενώ για τη διαλεύκανση συγχυτικών περιστατικών ή περιστατικών στα οποία συνυπάρχουν άσθμα και ΧΑΠ, παίρνονται υπ΄όψη τα εξής:

  • διαπίστωση μεγάλου βαθμού απαντήσεως στη βρογχοδιαστολή (>400ml) 
  • διαπίστωση μεγάλου βαθμού (>400ml) βελτίωση μετά 30 mg από του στόματος στεροειδή, επί δύο εβδομάδες. 
  • Κλινικά σημαντικός βαθμός ΧΑΠ δεν αναγνωρίζεται εαν ο FEV1 ή/ ο FEV1/FVC επιστρέφουν στα φυσιολογικά, μετά θεραπεία.  

εκτίμηση της βαρύτητας και πρόγνωση