Θεματολόγιο Πνευμονολογίας

 Η σχέση μεταξύ της πιέσεως (συμπιέσεως, P) των μορίων του αέρα και της επιφανειακής τάσεως t είναι: P=2 t / r, όπου t είναι το μέτρο της επιφανειακής τάσεως (dynes/cm), P = η πίεση των μορίων αέρα στο εσωτερικό της φυσαλίδας και r = η διάμετρος της φυσαλίδας.

Επιφανειακή τάση και διαπνευμονική πίεση. Α: οι σχέσεις πιέσεως σε δύο κυψελίδες διαφορετικού μεγέθους, με την ίδια επιφανειακή τάση. Η πίεση είναι μικρότερη στη μικρότερη κυψελίδα, που εκπνέει προς τη μεγαλύτερη. Β: οι σχέσεις πιέσεων σε δύο κυψελίδες, διαφορετικού μεγέθους, με διαφορετικές επιφανειακές τάσεις. Στο σύστημα προκαλείται ροή από τη μεγαλύτερη κυψελίδα στη μικρότερη (δράση της επιφανειοδραστικής ουσίας.

Διαπιστώνουμε ότι, με σταθερή επιφανειακή τάση, όσο μικρότερη είναι η φυσαλίδα, τόσο μεγαλύτερη η πίεση στο εσωτερικό της. Εάν οι κυψελίδες θεωρηθούν φυσαλίδες, η πίεση σε μια μικρή κυψελίδα θα είναι πολύ μεγαλύτερη της πιέσεως στο εσωτερικό μιας μεγάλης κυψελίδας. Λόγω της διαφοράς στις πιέσεις στο εσωτερικό των κυψελίδων, ο αέρας από τις μικρές κυψελίδες θα έτεινε να μετακινηθεί στο εσωτερικό των μεγαλύτερων κυψελίδων, καθιστώντας τις ακόμη μεγαλύτερες. Επειδή οι μικρές κυψελίδες θα γινόντουσαν, έτσι, μικρότερες και μικρότερες, η πίεση σε αυτές θα γινόταν μεγαλύτερη και μεγαλύτερη. Τελικά, οι μικρές κυψελίδες θα "εξέπνεαν" στις μεγαλύτερες και θα υφίσταντο ατελεκτασία. Κατά τη διάρκεια της εκπνοής, εάν η επιφανειακή πίεση ήταν σταθερή, καθώς οι κυψελίδες ελαττώνουν τον όγκο τους, με αποτέλεσμα την αύξηση της πιέσεως στο εσωτερικό τους και την πλήρη εκπνοή τους, δηλαδή την μετάπτωσή τους σε ατελεκτατικές κυψελίδες. Ευτυχώς, προφανώς κάτι τέτοιο δε συμβαίνει. Η επιφανειακή τάση στις κυψελίδες δεν είναι σταθερή, αλλά εξαρτάται από τη φάση του αναπνευστικού κύκλου και είναι μεγαλύτερη κατά την εισπνοή και προοδευτικά μικρότερη, μέχρι μηδενισμού της, κατά την εκπνοή.