Shock: κλινική εικόνα

Η καταπληξία παράγει μια πανομοιότυπη κλινική εικόνα σε όλους τους ασθενείς, ανεξάρτητα με τον υποκείμενο παθογενετικό μηχανισμό. Στους ασθενείς αναγνωρίζεται υπόταση, ταχύπνοια, ταχυκαρδία, ολιγουρία, μεταβολή της αισθητικότητας και υποξαιμία.  Ο σφυγμός "άδειος" και νηματοειδής, λόγω της ελαττώσεως του όγκου παλμού. Το δέρμα είναι υγρό και ψυχρό, λόγω απελευθερώσεως μεγάλων ποσών νορεπινεφρίνης, που αποσκοπεί στην αναδιανομή του αίματος προς τα πλέον ζωτικά όργανα. Αναγνωρίζεται μεταβολική οξέωση, που αποκαλύπτει τη στροφή προς αναερόβιο μεταβολισμό, λόγω της ανεπαρκούς αποδόσεως Ο2 στους ιστούς (αύξηση του γαλακτικού οξέος και ελάττωση -αλλά όχι πάντα- της PvO2). H ελάττωση της PvO2 οφείλεται στην αποστράγγιση του λίγου αίματος από το Ο2, σε μια προσπάθεια των ιστών να διατηρήσουν αερόβιο μεταβολισμό και οδηγεί σε επίταση της υποξαιμίας (αύξηση της κυψελιδο-φλεβικής διαφοράς Ο2). Μπορεί να αναγνωρισθεί ελάττωση των ηλεκτρολυτών, που, στην περίπτωση της ένδειας Κ+, θα ερμηνεύσει την υποσυσταλτικότητα του μυοκαρδίου. Οι ασθενείς με απώλεια του αγγειοκινητικού τόνου (πχ., σηπτικό shock) παρουσιάζουν πυρετό ή υποθερμία και  λευκοκυττάρωση, αυξημένη καρδιακή εξώθηση, ελαττωμένες αγγειακές αντιστάσεις, χαμηλή ή φυσιολογική πίεση ενσφηνώσεως στην υποδυναμική φάση του συνδρόμου και φυσιολογική PvO2, που οφείλεται στην ελαττωμένη απόδοση Ο2 στην περιφέρεια και στη διαμόρφωση περιφερικών βραχυκυκλωμάτων. Αργότερα, το μυοκάρδιο καταστέλλεται και η καρδιακή εξώθηση μειώνεται. Οι ασθενείς με υπογκαιμική καταπληξία εμφανίζουν χαμηλή αιμάτωση στα άκρα, η οποία απολήγει σε ελάττωση της τριχοειδικής πληρώσεως, περιφερική κυάνωση και ψυχρά δάκτυλα. Ο αιμοδυναμικός έλεγχος αποκαλύπτει χαμηλές πιέσεις πληρώσεως στην καρδιά (χαμηλή ΚΦΠ και πίεση ενσφηνώσεως), χαμηλή καρδιακή εξώθηση και υψηλές συστηματικές αγγειακές αντιστάσεις. Η ολιγουρία οφείλεται στην προσπάθεια των νεφρών να εξοικονομήσουν υγρά για τον οργανισμό. Στο καρδιογράφημα διαπιστώνεται ταχυκαρδία, αλλά διαταραχές του ρυθμού συνδυάζονται μόνο με ισχαιμικές εκδηλώσεις από το μυοκάρδιο, οι οποίες αναγνωρίζονται ως ανύψωση ή αναστροφή του ST ή αναστροφή των Τ. Τα ευρήματα αυτά έχουν μεγάλη σημασία προκειμένου, πχ., να αποφασισθεί αν υπάρχει οξύ έμφραγμα η ότι το μυοκάρδιο μπορεί να μην ανέχεται την επιδιωκόμενη αύξηση του μεταφορτίου.