Θεματολόγιο Πνευμονολογίας

το παρέγχυμα παραμένει φυσιολογικό, αλλά αποφράσσεται ο αντίστοιχος βρόγχος. Ο ήδη ενυπάρχων αέρας απορροφάται εντός ελαχίστου χρόνου, μετά την απόφραξη. Ο μηχανισμός συνδέεται με την παθητική διάχυση των αερίων προς το αίμα, που είναι ανάλογη της μερικής τους πιέσεως. Έτσι, απορροφάται Ο2, μέχρι να εξισορροπηθεί η μερική κυψελιδική με την πίεση στα πνευμονικά τριχοειδή. Ο χώρος του απορροφηθέντος Ο2 δεν επαναπληρούτια, δεδομένης της αποφράξεως, οπότε ο κυψελιδικός όγκος μειώνεται, αυξάνοντας της πυκνότητα και, άρα, τη μερική πίεση του Ν2. Ακολούθως, Ν2 διαχέεται προς τα τριχοειδή μέχρις εξισορροπήσεως των μερικών πιέσεων. Αφού απορροφηθεί Ν2, χωρίς να αντικατασταθεί από νέο αέρα, ο κυψελιδικός όγκος συρρικνώνεται περαιτέρω, αυξάνοντας την πυκνότητα και τη μερική πίεση του Ο2. Έτσι, η ατελεκτασία μπορεί να ολοκληρωθεί μέσα σε μερικά λεπτά. Στα πρώιμα στάδια, το αποφραχθέν βρογχοπνευμονικό τμήμα εξακολουθεί να αιματώνεται, οπότε παράγεται περιοχική διαταραχή αερισμού-αιματώσεως, προς την κατεύθυνση τοης διαφυγής αίματος και υποξαιμία. Αναπτύσσονται εκκρίσεις και συγκεντρώνονται αποπεπτωκότα κύτταρα, που καταλαμβάνουν χώρο στο ανάερο βρογχοπνευμονικό τμήμα, που εμποδίζουν την πλήρη σύμπτωση των τοιχωμάτων του. παράγεται αντιρροπιστική υπερδιάταση του παρακειμένου παρεγχύματος, που επιδινώνουν τις διαταραχές αερισμού-αιματώσεως προς την κατεύθυνση του νεκρού χώρου. Παρατηρείται παρέκκλιση του μεσοθωρακίου προς το πάσχον ημιθωράκιο, ανύψωση του ημιδιαφράγματος και χάλαση του θωρακικού τοιχώματος. Εάν το κώλυμμα αρθεί, η φλεγμνονή υποχωρεί και το βρογχοπνευμονικό τμήμα αποκαθίσταται. Αν, όμως, η απόφραξη παραταθεί, διατηρούνται συνθήκες φλεγμονής που απολήγουν σε τοπική ίνωση και βρογχεκτασίες.

παρακάτω παρατίθεται ένα γράφημα που διευκολύνει την  κατανόηση της παθογένειας της ατελεκτασίας απορρόφησης (πηγή: osmosis Elsevier)

Συγγραφέας : Anna Hernandez, MD Editors : Ahaana Singh , Ian Mannarino, MD, MBA

Πώς συμβαίνει η ατελεκτασία απορρόφησης;

Η ατελεκτασία απορρόφησης συμβαίνει όταν μικροί θύλακες αέρα παραμένουν παγιδευμένοι μέσα σε μη αεριζόμενες κυψελίδες . Το οξυγόνο και το διοξείδιο του άνθρακα μέσα σε αυτές τις κυψελίδες επαναρροφούνται σταδιακά στην πνευμονική κυκλοφορία , γεγονός που προκαλεί την κατάρρευση των κυψελίδων και στη συνέχεια την κατάρρευση ενός τμήματος του πνεύμονα. 

Η ατελεκτασία απορρόφησης συμβαίνει συχνά λόγω της απόφραξης των αεραγωγών μεταξύ των κυψελίδων και της τραχείας. Οι συνήθεις αιτίες απόφραξης των αεραγωγών περιλαμβάνουν βύσματα βλέννας, ξένα αντικείμενα ή όγκους, τα οποία εμποδίζουν την είσοδο καθαρού αέρα στους πνεύμονες. 

Σε περίπτωση απουσίας απόφραξης των αεραγωγών, μπορεί να εμφανιστεί ατελεκτασία απορρόφησης σε άτομα που λαμβάνουν υψηλές συγκεντρώσεις συμπληρωματικού οξυγόνου. Αυτό συμβαίνει συχνά σε άτομα που υποβάλλονται σε γενική αναισθησία. Κατά τη διάρκεια της παροχής οξυγόνου 100%, το μεγαλύτερο μέρος του αέρα μέσα στους πνεύμονες ξεπλένεται και αντικαθίσταται με οξυγόνο, το οποίο απορροφάται εύκολα στα πνευμονικά τριχοειδή αγγεία . Η ταχεία διάχυση του οξυγόνου μπορεί να οδηγήσει σε ανεπαρκείς ποσότητες αέρα που παραμένουν μέσα στις κυψελίδες για να διατηρηθούν φουσκωμένες, με αποτέλεσμα την κατάρρευση των κυψελιδικών τοιχωμάτων. Το αίμα που ρέει μέσω των περιοχών του πνεύμονα που περιέχουν αυτές τις κατεστραμμένες κυψελίδες δεν θα συναντήσει οξυγόνο για απορρόφηση.

Πώς μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο ατελεκτασίας απορρόφησης;

Η πρόληψη της ατελεκτασίας απορρόφησης ξεκινά με την προεγχειριτκή αντιμετώπιση τυχόν αναπενυστικών προβλημάτων πριν από μια χειρουργική επέμβαση, συμπεριλαμβανομένης της συμβουλής στα άτομα να σταματήσουν το κάπνισμα τις μερικές εβδομάδες πριν από τη χειρουργική επέμβαση. Άτομα με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης μετεγχειρητικών πνευμονικών επιπλοκών μπορεί να ωφεληθούν από την προεγχειρητική φυσικοθεραπεία που στοχεύει στην ενίσχυση των αναπνευστικών μυών, όπως η εκγύμναση των εισπνευστικών μυών και συγκεκριμένα προγράμματα άσκησης. Επιπλέον, ορισμένοι γιατροί συνιστούν τη χρήση της χαμηλότερης δυνατής συγκέντρωσης οξυγόνου κατά την περιεγχειρητική περίοδο, προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος μετεγχειρητικής πνευμονικής ατελεκτασίας. Κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης, ο διεγχειρητικός αερισμός με θετική τελική εκπνευστική πίεση, ή PEEP, μπορεί να βοηθήσει στη μείωσηκυψελιδική κατάρρευση διατηρώντας μια καθορισμένη θετική πίεση στους αεραγωγούς. Αυτό διασφαλίζει ότι μια μικρή ποσότητα αέρα παραμένει πάντα στις κυψελίδες στο τέλος της εκπνοής για να στηρίξει τα κυψελιδικά τοιχώματα.

 διάγνωση

Αναπνευστικά συμπτώματα, όπως δύσπνοια , βήχας ή πόνος στο στήθος, μπορεί να υποδηλώνουν ατελεκτασία . Ωστόσο, δεν παρουσιάζονται όλες οι περιπτώσεις με συμπτώματα και η διάγνωση γενικά απαιτεί επιβεβαίωση με την επίδειξη σημείων κατάρρευσης του πνεύμονα σε ακτινογραφία θώρακος .

Η θεραπεία της ατελεκτασίας απορρόφησης επικεντρώνεται στην αντιμετώπιση τυχόν υποκείμενων αιτιών. Με τη μετεγχειρητική πνευμονική ατελεκτασία, τα υποστηρικτικά μέτρα περιλαμβάνουν την εξασφάλιση επαρκούς ελέγχου του πόνου μετά την επέμβαση και την ενθάρρυνση του ατόμου να περπατήσει όσο το δυνατόν συντομότερα, να ασκήσει ασκήσεις βαθιάς αναπνοής και να βήξει για να σπάσει τα υπάρχοντα βύσματα βλέννας. Σε ορισμένα άτομα με φτωχό κορεσμό οξυγόνου, ο μηχανικός αερισμός με συνεχή θετική πίεση αεραγωγών ή CPAP, μπορεί να είναι χρήσιμος για τη μείωση της μετεγχειρητικής πνευμονικής ατελεκτασίας.