Θεματολόγιο Πνευμονολογίας

Ο πταρμός είναι εκκρηκτικό φαινόμενο που χαρακτηρίζεται από ισχυρή εκπνευστική προσπάθεια που εκδηλώνεται με ομοβροντίες, μετά διέγερση δια των οσφρητικών, μεσοπλευρίων και παλίνδρομων λαρυγγικών ν. των εκπνευστικών μυών και των προσαγωγών του λάρυγγος. Οι μηχανισμοί, μέσω των οποίων εκδηλώνεται το αντανακλαστικό, είναι παρόμοιοι με τους μηχανισμούς επί βηχός. Μετά βαθειά προπαρασκευαστική εισπνοή εκδηλώνεται, ως ομοβροντία, μια ισχυρή εκπνευστική προσπάθεια, όπως στο βήχα. Η ισχυρή εκπνευστική ροή προωθείται μέσω της ρινός, και εξωθεί βλέννη και εισπνευσθέντα βλαπτικά υλικά· με τον τρόπο αυτό, συμμπληρώνει την αμυντική λειτουργία του βηχός. Ο αέρας, μερικές φορές μπορεί να εξωθηθεί και από τό στόμα ή ακόμη και από τις ευσταχιανές σάλπιγγες. Ο αποδοτικής εντάσεως πταρμός απολήγει σε σημαντικές μεταβολές της μηχανικής της αναπνοής, εφ΄όσον συνεπάγεται 15-πλάσια αύξηση του αναπνευστικού έργου, συγκριτικά με το καταβαλλόμενο, επί ήρεμης αναπνοής. Όπως ο βήχας, ο πταρμός συνεπάγεται μεταβολές στον αερισμό, τις τιμές των αερίων αρτηριακού αίματος και την οξεοβασική ισορροπία. Σε πειραματικές διατάξεις, καταγράφεται έκδηλος υπεραερισμός, υποκαπνία και παροδική αναπνευστική αλκάλωση. Έχει περιγραφεί υποξαιμία, μεταξύ των αποφρακτικών, ιδίως, ασθενών, όπως, εξ άλλου, συμβαίνει επί βηχός. Ο πταρμός μπορεί να αποβεί πρόξενος μεταβολών στην καρδιαγγειακή λειτουργία: Οι ευρείες διακυμάνσεις της ενδοθωρακικής πιέσεως συνεπάγονται ταλαντώσεις στις φλέβες και στις αρτηρίες, με αποτέλεσμα την αύξηση του κινδύνου προκλήσεως ρήξεως, δημιουργίας εμβόλων κλπ. Η ένταση του  αντανακλαστικού μειώνεται κατά 90% μετά βαγοτομή, στα πειραματόζωα, παρά τις άθικτες κεντρομόλες ίνες από τη ρινική κοιλότητα. Η μηχανική διέγερση του ρινικού βλεννογόνου επί ατόμων ή πειραματοζώων, μπορεί να απολήξει σε αντανακλαστική υπέρταση, βραδυκαρδία και μεταβολές από ΗΚΓ. Σε υψηλή συχνότητα, καταγράφονται κοιλιακές έκτακτες συστολές και άλλες αρρυθμικές καταστάσεις που αποκλείονται με διαζεπάμη ή Inderal.