Θεματολόγιο Πνευμονολογίας

Τα ενεργοποιημένα ουδετερόφιλα συσσωρεύονται και  συγκολλούνται στην αυλική επιφάνεια των ενδοθηλιακών κυττάρων, μέσα στα οποία σχηματίζουν βύσματα και προκαλούν βλάβες από την απελευθέρωση πρωτεασών και οξειδωτικών. Η συγκόλληση των ουδετεροφίλων αποτελεί σημαντικό στάδιο των εξελίξεων που κατατείνουν στη συντέλεση πνευμονικής βλάβης, όπως, εξ άλλου παρατηρείται και στις περιπτώσεις ισχαιμίας που ακολουθείται από επαναιμάτωση,  όπως επί εμφράγματος του μυοκαρδίου, καταπληξίας, μεταμοσχεύσεως εγκαυμάτων και αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου, απότοκου αποφράξεως[i]. Η συγκόλληση των πολυμορφοπυρήνων συντελείται, τουλάχιστον εν μέρει, με τη συνδρομή ειδικών αντεπιδράσεων μεταξύ πρωτεϊνών και κυτταρικής μεμβράνης των πολυμορφοπυρήνων και των ενδοθηλιακών κυττάρων. Σε τρία διαφορετικά μοντέλα φλεγμονής, τα anti-PECAM-1 αντισώματα αναστέλλουν τη μετανάστευση των πολυμορφοπυρήνων δια του ενδοθηλίου και εμποδίζουν την εισροή πολυμορφοπυρήνων στους πνεύμονες μετά από καθήλωση IgG ανοσοσυμπλεγμάτων[ii].  Τα ευρήματα αυτά υποστηρίζουν την πεποίθηση ότι οι διαντιδράσεις πολυμορφοπυρήνων – ενδοθηλίων βασίζονται σ΄ενα πολύπλοκο συνδυασμό δελεκτινών που επιβραδύνουν τη διολίσθησή τους και τη διενδοθηλιακή τους μετανάστευση.

Τα ενδοθηλιακά κύτταρα παράγουν ουσίες που αναστέλλουν την προσκόλληση των ουδετεροφίλων, όπως η προστακυκλίνη, μετατρέπουν το ΑΤΡ και το ADP σε αδενοσίνη, που αναστέλλει τη δράση των ουδετεροφίλων και απελευθερώνουν ουσίες που αναστέλλουν την παραγωγή υπεροξειδίων από τα ενεργοποιημένα πολυμορφοπύρηνα[iii]. Οι ποσότητες των επιφανειακών ιντεγρινών στις επιφάνειες των πολυμορφοπυρήνων και των ICAMs ή VCAM-1 στις επιφάνειες των ενδοθηλίων αυξάνονται με τη δράση διαφόρων μεσολαβητών, όπως ο TNF, η IL-1, η ενδοτοξίνη και η θρομβίνη[iv] και οι οξειδωτικές ουσίες[v].  Έτσι, σε συνθήκες βλαπτικής προσβολής, με αυξημένες συγκεντρώσεις κυκλοφορούντων κυτοκινών και άλλων μεσολαβητών, οι κυτταρικές επιφάνειες τόσο των ενδοθηλίων, όσο και των ουδετεροφίλων εμφανίζουν αυξημένη έκφραση προσυγκολλητικών μορίων. Τελικά, πιστεύεται ότι η προσκόλληση ενεργοποιημένων ουδετεροφίλων αποτελεί κεντρικής σημασίας ενδιάμεση βαθμίδα σε πολλές μορφές ιστικής βλάβης. Η χρήση μονοκλωνικών αντισωμάτων έναντι των συγκολλητικών πρωτεϊνών θα μπορούσε να αποβεί επωφελής στην αναχαίτιση ή τη θεραπεία διαφόρων μορφών ιστικής βλάβης. Ωστόσο, τα αντισώματα αυτά έχουν την ικανότητα αναστολής της εξελίξεως των αμυντικών μηχανισμών έναντι εντοπισμένων λοιμώξεων και, επομένως, να εκθέσουν τους ιστούς σε κίνδυνο αναπτύξεως δευτεροπαθών λοιμώξεων. Η δυνητική δυσμενής παρενέργεια των παραγόντων αυτών οφείλει να τύχει προσεκτικής εκτιμήσεως.