Θεματολόγιο Πνευμονολογίας

Το κολλαγόνο του πνεύμονος σχηματίζει ένα 'ινώδες δίκτυο' το οποίο επεκτεί­νεται κατά μήκος των αεραγωγών και των αγγείων, διακλαδίζεται στο παρέγχυμα και συναντάται με τα υπεζωκοτικά και ενδολόβια ινώδη πλέγματα. Αποτελεί έτσι, το 'φέροντα οργανισμό' του ευκίνητου και εκκρεμούς πνεύμονος. Με τη διάταξη αυτή αναμένεται ο πρωταγωνιστικός του ρόλος στη δομή, τη στήριξη και τη λειτουργία του πνεύμονος. Παρ΄όλο ότι, γενικά, το κολλαγόνο ανθίσταται στη διάταση κι έχει μικρή ικανότητα ελαστικής παραμορφώσεως, οι κολλαγονικές ίνες του πνευμονικού παρεγχύματος στο επίπεδο του τελοεκπνευστικού όγκου ευρίσκονται σε κατάσταση 'χαλάσεως', επιτρέποντας, έτσι, στο δίκτυο να διαταθεί κατά την επακόλουθη εισπνευστική έκπτυξη του πνεύμονος. Με την πάροδο της εκπτύξεως, οι κολλαγονικές ίνες διατείνονται στο μέγιστο δυνατό μήκος τους, το οποίο και επιβάλλει ένα όριο, πέρα από το οποίο ο πνεύμονας δεν μπορεί πλέον να διαταθεί. Έτσι, οι ίνες του κολλαγόνου προστατεύουν το παρέγχυμα από τις υπερεκπτύξεις. Είναι, όμως, πιθανό, ότι το κολλαγόνο, εκτός από τον απλό περιορισμό της εκπτύξεως του πνεύμονος διαδραματίζει ένα περισσότερο σύνθετο ρόλο στη ρύθμιση της σχέσεως όγκου-πιέσεως. Διατηρεί, π.χ., τη βασική μεμβράνη τεντωμένη στους περισσότερους πνευμονικούς όγκους. Τελικά, το κολλαγόνο επηρεάζει τις μηχανικές ιδιότητες και των άλλων στοιχείων του συνδετικού ιστού.

Σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της σχέσεως 'δομή-λειτουργία' του πνευμονικού παρεγχύματος διαδραματίζουν τόσο η σχετική αναλογία με την οποία κάθε τύπος κολλαγόνου συμμετέχει στη δόμηση του παρεγχύματος, όσο και ο αριθμός των εγκάρσιων δεσμών που υπάρχουν στο μακρομόριο. Είναι γνωστό ότι στους ινωτικούς πνεύμονες που έχουν μικρότερη ικανότητα διατάσεως, ανιχνεύεται μεγαλύτερο αναλογικά ποσό τύπου Ι, το οποίο μειώνεται στην εκπτυτική ικανότητα του πνεύμονος. Εξ άλλου η σχάση των εγκαρσίων δεσμών απολήγει σε αύξηση της πνευμονικής διατασιμότητας (πν. εμφύσημα), ενώ αντίθετα, η ενίσχυσή τους (πν. ίνωση) τη μειώνει και επιβάλλει στους πνεύμονες περισσότερο ανένδοτη συμπεριφορά.