Θεματολόγιο Πνευμονολογίας

Παθήσεις που προσβάλλουν τους πνεύμονες αναμένεται να προκαλέσουν: [α] διαταραχή στη διάχυση αερίων· [β] διεύρυνση της κυψελιδοαρτηριακής διαφοράς Ο₂ και, [γ] πρόκληση υποξαιμίας, ορισμένης ως μείωση της ΡaO₂ <60 mmHg ή SaO₂ <90%. Μια οξεία απάντηση στην υποξαιμία είναι ο υπεραερισμός, που απολήγει στη μείωση της ΡaCO₂ και, σύμφωνα με την εξίσωση του κυψελιδικού αέρα, μικρή αύξηση της Ρ_ΑO₂. Μια περισσότερο έκδηλη συνέπεια της υποξαιμίας είναι η πολυκυταραιμία, που οφείλεται στην αύξηση παραγωγής ερυθροποιητίνης από τους νεφρούς. Η περιεκτικότητα σε Ο₂ του αρτηριακού αίματος (à979), συγκριτικά με την ΡaO₂ και την SaO₂, ενσωματώνει όλους τους δυνατούς μηχανισμούς μεταφοράς Ο₂ με το αίμα κιαι αποδίδει τομποσόν του Ο₂ που μεταφέρεται. Καταστάσεις που επηρεάζουν τη συγκέντρωση της Hb  ή τη δεσμευτική της ικανότητα, προκαλούν μείωση της περιεκτικότητα σε Ο₂ του αρτηριακού αίματος ακόμη και με φυσιολογική ΡaO₂.  Στην εικόνα φαίνονται οι καμπύλες της περιεκτικότητας Ο₂ για Hb = 150 gr.L ^-1 (15 mg /dl αίματος), φυσιολογική τιμή, και Hb 100 gr.L ^-1 (10 mg /dl αίματος), που παριστά ήπιο βαθμό αναιμίας.

Μειώσεις στην καρδιακή εξώθηση, στη [Hb] και στον SaO₂ έχουν ανάλογες συνέπειες με τη μείωση της D_A-aO₂, αλλά προκαλούν διαφορετικές συστηματικές απαντήσεις. Ίσως, ως εξελικτική απάντηση στην απώλεια αίματος, το ανθρώπινο είδος φαίνεται ότι ανέχεται μειώσεις στην [Hb] καλύτερα, παρ΄ό,τι ισοδύναμες μειώσεις στην  καρδιακή εξώθηση ή τον SaO₂. Ενόσω διατηρείται ικανοποιητική ποσότητα κυκλοφορούντος αίματος, το ανθρώπινο είδος ανέχεται ικανοποιητικά οξείες μειώσεις κατά 50%  της [Hb], δηλαδή 70 gr L^-1με αξιοσημείωτη ευχέρεια, αλλά μειώσεις στον κορεσμό ή την καρδιακή εξώθηση μέχρι 50% των φυσιολογικών τους τιμών, μπορεί να αποβούν θανατηφόρες.

Εγείρονται επιφυλάξεις, για το αποτέλεσμα της διορθώσεως της D_A-aO₂ σε βαριά ασθενείς, καθώς κατά μια στρατηγική, η αύξηση της C_aO₂ με αύξηση είτε της [Hb] ή του κορεσμού, συναντά δυσκολίες που οφείλονται στη βραδύτητα της de novo παραγωγής νέας αιμοσφαιρίνης, ενώ η μετάγγιση μπορεί να προκαλεί επιπλοκές σε σειρά βαριά πασχόντων ασθενών. Επίσης, η αύξηση της CaO₂ με αύξηση της εισπνεομένης  FiO₂ είναι σχεδόν αδύνατον να επιτευχθεί δεδομένης της επιπεδώσεως της καμπύλης διαστάσεως της Ηb, εκτός και εάν ο ασθενής τεθεί σε θάλαμο υπερβαρικού Ο₂. Μια συνηθέστερη στρατηγική είναι η αύξηση της καρδιακής εξωθήσεως μέσω χορηγήσεως ινοτρόπων φαρμάκων όπως η doputamine. Τυχαιοποιημένες κλινικές δοκιμές, εν τούτοις, δεν έχουν αποφέρει ενθαρρυντικά αποτελέσματα, αλλά υποστηρίζουν ότι καλύτερα αποτελέσματα, στη μείωση της θνητότητας, έχει ή όσο το δυνατό έγκαιρη εφαρμογή μεθόδων αναζωογονήσεως.

Η υποξία αναφέρεται στη μείωση της παροχής Ο₂ στους ιστούς, σε βαθμό που να αναστέλλεται η απρόσκοπτη εξέλιξη του αερόβιου μεταβολισμού. Η μείωση της τοπικής ιστικής οξυγονώσεως και η ιστική υποξία  μπορούν να εντοπισθούν με μετρήσεις του φλεβικού κορεσμού και της συγκεντρώσεως γαλακτικού οξέος, αν και με τις μεθόδους αυτές δεν διασφαλίζεται ο έλεγχος της περιοχικής ιστικής υποξίας. Μεταξύ άλλων, λιγότερο πρακτικών, μεθόδων μετρήσεως ενδοκυττάριας συγκεντρώσεως Ο₂, περιλαμβάνουν  τη χρήση επιφανειακών πολλαρογραφικών ηλεκτροδίων, μικροηλεκτροδίων Ο₂, κρυοφασματομετρία μυοσφαιρίνης, τεχνικές ριαδιοσημάνσεως, και μαγνητική οξυμετρία. Οι μέθοδοι αυτές παρέχουν περιορισμένες πληροφορίες, αναφορικά με τα μιτοχονδιακά επίπεδα Ο₂, του οποίου η μέτρηση είναι δυσχερής καθώς κυμαίνεται σε όρια 0.1 – 4 mmHg (σημείο Pasteur). Επιπλέον, επί κυταροπαθητικής υποξίας, τα κύτταρα δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν το διατιθέμενο σ΄αυτά Ο₂, λόγω διαταραχής των βιονεργητικών τους μηχανισμών.