Αεραγωγοί, βατότητα

Για την άρτια λειτουργία της αναπνοής, το πνευμονικό παρέγχυμα πρέπει να είναι σε αδιασάλευτη επικοινωνία με το περιβάλλον, ώστε όλες οι γενιές των αεραγωγών πρέπει να παραμένουν βατοί. Η  βατότητα των αεραγωγών εξασφαλίζεται με τη δράση των εξής, τεσσάρων παραγόντων.

[α] το φαινόμενο του ικριώματος. Η αρχιτεκτονική των πνευμόνων υποστηρίζεται από τους χόνδρους που φέρουν τα τοιχώματα των αεραγωγών και από τη στυτική λειτουργία των πνευμονικών αγγείων. Οι παράγοντες αυτοί εισφέρουν στη διατήρηση του παρεγχύματος ως περιέκτου αέρος.

[β] ακτινωτή υποστήριξη. Οι μικρότεροι αεραγωγοί, που στερούνται χόνδρινων υποστηριγμάτων, φέρουν ελαστικές και άλλες ίνες, που πακτώνονται στο παρακείμενο παρέγχυμα. Το παρέγχυμα διατεινόμενο προκαλεί παραμόρφωση των ινών και αύξηση της έλξεως που αυτές ασκούν στο τοίχωμα των αεραγωγών. Με την ακτινωτή υποστήριξη του παρεγχύματος, μεταφέρεται μεγάλο μέρος της κλίσεως της πιέσεως μεταξύ του υπεζωκότος και του περιβάλλοντος στους παρακείμενους αεραγωγούς, με αποτέλεσμα να συμβάλλουν στη βατότητά τους, όπως διατηρούν στη θέση του τα σχοινιά ενός αντίσκηνου. Η τάση που ασκείται μέσω της ακτινωτής υποστηρίξεως είναι ανάλογη του πνευμονικού όγκου.

[γ] δίκτυο ασφάλειας. Οι δεσμίδες των ινών, συμπεριλαμβανομένων των κολλαγονικών ινών, που διατρέχουν το πνευμονικό παρέγχυμα δρουν ως δίκτυ ασφαλείας που εμποδίζει την υπερέκπτυξη και προστατεύει τους πνεύμονες από τη ρήξη.

[δ] επιφανειακή τάση. Η επιφανειακή τάση που ασκείται επί των τοιχωμάτων των κυψελίδων ασκεί δύναμη που τείνει να συμπιέζει μερικές κυψελίδες, ενώ διατείνει άλλες, τις μεγαλύτερες, μεταξύ των οποίων και τους μικρούς αεραγωγούς.  

Προκειμένου οι αεραγωγοί να εισφέρουν στον πνευμονικό αερισμό, πρέπει να είναι βατοί. Οποιαδήποτε απόφραξη, που επισυμβαίνει σε οποιοδήποτε σημείο του αναπνευστικού κύκλου, έχει δυσμενείς συνέπειες στην ανταλλαγή αερίων. Έτσι, η επανένταξη των κλειστών αεραγωγών στη διαδικασία του πνευμονικού αερισμού, πρέπει να αποκατασταθεί η βατότητά τους. Για τη διάνοιξη των "εξαρτημένων" (à31)  αεραγωγών πρέπει, κατ΄αρχήν, η υπεζωκοτική πίεση να επανέλθει σε αρνητικές τιμές, και η κλίση της από την ατμοσφαιρική πίεση πρέπει να έχει ικανό μέτρο, ώστε να υπερνικήσει τις αντιστάσεις που προβάλλονται για τη διάνοιξη των αεραγωγών. Με άλλα λόγια, πρέπει να εφαρμοστεί ικανή πίεση προκειμένου να μετακινηθεί μικρή ποσότητα αέρος. Η καμπύλη πιέσεως όγκου (à    ) καθίσταται πολύ επίπεδη και το έργο αναπνοής (à596) αυξάνεται υπέρμετρα.