Θεματολόγιο Πνευμονολογίας

Το άσθμα είναι γνωστό από την αρχαιότητα, αφού τον όρο χρησιμοποιούσε ο Ιπποκράτης για τους ασθενείς του με διαλείπουσα δύσπνοια. Η πρώτη συστηματική περιγραφή της παθήσεως αποδίδεται στον Αρεταίο, ενώ ο Ο Δ. Πύρρος, το 1831, συμπεριέλαβε μορφές άσθματος στο εγχειρίδιό του: "εγκόλπιον Ιατρών". 

Σε μια πρόσφατη έκθεση εμπειρογνωμόνων, προτάθηκε ο επόμενος ορισμός του άσθματος: Άσθμα είναι μια χρόνια φλεγμονώδης πάθηση των αεραγωγών, στην ανάπτυξη και συντήρηση της οποίας κρίσιμο ρόλο διαδραματίζουν κύτταρα της φλεγμονής, όπως τα ηωσινόφιλα, τα ουδετερόφιλα, τα Τ-λεμφοκύτταρα, τα μακροφάγα, τα σιτευτικά και επιθηλιακά κύτταρα του τραχειοβρογχικού δένδρου. Σε επιρρεπή άτομα, η φλεγμονή του τραχειοβρογχικού δένδρου προκαλεί υποτροπιάζοντα επεσόδια θορυβώδους αναπνοής και δύσπνοιας, αίσθημα συσφίγξεως στο θώρακα, και βήχα, ιδιαιτέρως τη νύκτα ή τις πρώτες πρωινές ώρες, όταν οι σικαρδιανοί ρυμοί της παραγωγής ενδογενούς κορτιζόλης είνια στο ναδίρ τους. Τα επεισόδια αυτά συνδέονται με διάχυτη, αλλά κυμαινόμενη εντάσεως απόφραξη των αεραγωγών, που συχνά είναι αναστρέψιμη, είτε αυτόματα ή, συχνότερα, μετά θεραπεία. Η φλεγμονή επάγει την προϋπάρχουσα βρογχική υπεραντιδραστικότητα, σε ποικιλία μη ειδικών ερεθισμάτων, όπως η άσκηση, η έκθεση σε κρύο αέρα, η άσκηση και σε εργαστηριοακές διατάξεις η εισπνοή μεταχολίνης ή μανιτόλης. Η αναστρεψιμότητα του βρογχοσπάσμου μπορεί να είναι ατελής σε μερικούς ασθενείς.
Επιδημιολογία. (βλ.: επιδημιολογία) Περίπου 7.5% του πληθυσμού στις ΗΠΑ, 20 εκατομ. άτομα, πάσχουν από άσθμα, το οποίο παραμένει η συχνότερη χρόνια πάθηση στα παιδιά (6.5 εκατομ.) (βλ.: επιδημιολογία|(&)|. Η επίπτωση του άσθματος συνεχίζει να αυξάνεται κια είναι υψηλότερη σε παιδιά ηλικίας 5-17 ετών, τα οποία πάχουν σε ποσοστό 9.6%, πλησιάζοντας σε επιδημικά επίπεδα, καθώς αποτελούν το 1.6% των προσελεύσεων στα Νοσοκομεία, ενώ αριθμούν πάνω από 1 εκατομ. ιατρικές επισκέψεις/χρόνο στις ΗΠΑ. Παρ΄όλο ότι είναι η τρίτη μεταξύ αναχαιτιζόμενων εισαγωγών στο Νοσοκομείο, η αναχαίτιση εισαγωγών για άσθμα έχει μειωθεί σε πολύ περιορισμένο βαθμό, κατά τα τελευταία 10 χρόνια, παρά τη διάθεση αποτελεσματικών αντιφλεμονωδών και βρογχοδιασταλτικών φαρμάκων. αε 17/10000 πληθυσμού. Το άσθμα ευθύνεται για περισσότερες από 10 εκατομ. απουσίες από το σχολείο. κια τα παιδιά, ηλικίας <15 ετών, έχουν τον υψηλότερο δείκτη εισαγωγών στο Νοσοκομείο, σε επίπεδο 31/10000 πληθυσμμού. Η επίπτωση του σοβαρού άσθματος  έχει αυξηθεί κατά 232%, τα τελευταία 20 χρόνια, συγκριτικά με 113% αύξση που σημείωσαν όλες οι άλλες χρόνιες παθήσεις παιδικής ηλικίας. Σε παιδιά ηλικίας 0-10 ετών ο κίνδυνος του άσθματος είναι μεγαλύτερος στα αγόρια, παρά στα κορίτσια, ενώ εξισώνονται κατά την εφηβεία, αλλά στην ενήλικη ζωή, η σχέση μεταξύ των φύλων αναστρέφεται. Οι εθνικές μειονότητες εξακολουθούν να μερίζονται μεγαλύτερη αναλογία από την κοινωνική φόρτιση του άσθματος, με τους Αφροαμερικανούς να έχουν την μεγαλύτερη επίπτωση, ενώ έχουν 2.5 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να καταλήξουν από άσθμα. Επιπλέον, οι Αφροαμερικανοί και οι Πορτορικανοί διατρέχουν το μεγαλύερο κίνδυνο εισαγωγής στο Νοσοκομείο.
Το εκτιμηθέν άμεσο κόστος στις ΗΠΑ, το 2004 ήταν 11.5 δισ., δολάρια, και το έμμεσο κόστος 4.5 δισ., ενώ το κόστος της συνταγογραφήσεως 5 δισ. Περίπου 1.5 δισ δολ. ήταν το κόστος των απωλειών ημερών σχολείου και η απώλεια παργωγικπόττηας, λόγω της θνητότητας από άσθμα, 1.7 δισ. δολ. H φυσική ιστορία του άσθματος δεν έχει κατανοηθεί με λεπτομέρειες. Παρ΄όλο ότι το άσθμα εμφανίζεται σε οποιασδήποτ στιγμή της ζωής, αποτελεί, κυρίως, μια παιδιατρική πάθηση (βλ.: παιδικό άσθμα), με τους περισσότερους ασθενείς να διαγιγνώσκονται στην ηλικία των 5 ετών, ενώ το 50% των παιδιών εμφανίζουν συμπτώματα από το 2ο έτος της ηλικίας τους. Μεταξύ 30-70% των παιδιών με άσθμα, αναμένεται να βιώσουν σημαντική βελτίωση στην πρώιμη ενήλικη ζωή τους, ή να απαλαγούν από τα συμπτώματα, αλλά χρόνια πάθηση παρατείνεται στο 30-40% των ασθενών. Η ατοπία, η βαρύτητα του ως παιδικού άσθματος και η βρογχική αντιδρασικότητα καθορίζουν την μετάπτωσή του σε άσθμα ενηλίκων. Μπορεί να σημειωθεί μειωμένη πνευμονική ανάπτυξη στα παιδιά, ιδίως εκείνα με συμπτώματα από ηλικία, μικρότερη των 3 ετών, με ανέλεγκτο, σοβαρό άσθμα, αν και αυτό δεν φαίνεται ότι συμβαίνει σε παιδιά με ήπιο-προς-μέτριο άσθμα. Στους ενήλικες ασθματικούς παρατηρείται ταχύτερη ετήσια έκπτωση της πνευμονικής λειτουργίας, συγκριτικά με την ετήσια μείωση επί υγιών, όπως αυτή αποτιμάται με την ετήσια μείωση του FEV1. Εν τούτοις, η ετήσια μείωση της πνευμονικής λειτουργίας, με όρους FEV1, είναι μιρότερη από εκείνη που παρατηρείται επί καπνιστών ή επί ασθενών με διάγνωση πνευμονικού εμφυσήματος. Γενικά, άτομα με σποραδικότερο άσθμα και φυσιολογική πνευμ,ονική λειτουργία κατά την αρχική εκτίμηση, εμφανίζουν καλύτερους δείκτες υπσοτροφής, ενώ, αντίθετα, οι καπνιστές - ασθματικοί έχουν τους χαμηλότερους δείκτες υποστροφής και τους υψηλότερους δείκτες υπτοροπής. Το επίπεδο της βρογχικής αντιδραστικότητας είναι ανάλογο τοου επιπέδου ετήσιας μειώσεως του FEV1.  Επομένως, η βρογχική απόφραξη επί άσθματος, όχι μόνο μπορεί να καταστεί ανυπόστρεπτη αλλά και να επιδεινώνεται με το καιρό, λόγω της εν τω μεταξύ εξελίνεως της βρογχικής ιστικής αναδιαμορρφώσεως. Πολλοί ηλικιωμένοι ασθενείς με άσθμα, έχουν ανυπόστρεπτη βρογχική απόφραξη, αν και οι περισσότεροι δεν καταλήγουν από την πάθησή τους, και, γενικά, το προσδόκιμο επιβιώσεως, δεν διαφέρει εκείνου επι υγιών.
Παρ΄όλο ότι η επίπτωση του άσθματος, γενικώς, αυξάνεται παγκοσμίως, οι δείκτες σοβαρής νοσηρόττηας (:εισαγωγής στο Νοσοκομείο) και της θνητότητας έχουν σταθεροποιηεί ή εμφανίζουν μικρή μείωση. Παρ΄όλο του μικρού αριθμού θανάτου από άσθμα, 80-90% αυτών είναι αναχαιτίσιμοι και οι περισσότεροι εξ αυτών καταγράφονται σε ασθενείς εκτός Νοσοκομείου. ενώ ο θάνατος είναι πολύ σπάνιος μετά την έξοδο από το Νοσοκομείο. τΗ συχνότερη αιτία θανάτου από άσθμα είναι η ανεπαρκής εκτίμηση της βαρύτητας, από τον ασθενή ή τον ιατρό του και η ανεπαρκής θεραπεία, ενώ η συχνότερη αιτιολογία ενδονοσοκομειακής θνητόττηας είναι η ανεπαρκής ή ακατάλληλη θεραπεία. Επομένως, ο πλέον αποτελεσματικός τρόπος αποφυγής θανάτου από άσθμα είναι η εκπαίδευση.