ΜΥΑΤΡΟΦΙΚΗ ΠΛΑΓΙΑ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ - ΝΟΣΟΣ ΤΟΥ ΚΙΝΗΤΙΚΟΥ ΝΕΥΡΩΝΑ
⧉☸Κλινική εικόνα: Την κλινική εικόνα χαρακτηρίζει βραδέως εξελισσόμενη αδυναμία και υποστροφή που συνοδεύεαι από δεσμιδώσεις ενίσχυση των τενόντιων αντανακλαστικών και μυϊκές κράμπες. Η διαταραχή μπορεί να είναι αρχικά κεντρική ή περιφερική αλλά σύντομα καταλαμβάνει κεντρικούς μύες, Δεν αναγνωρίζονται αισθητικές διαταραχές ή διαταραχές από το ΑΝΣ, δεν επινεμούνταιοι οφθαλμικοί μύες, αλλά μπορεί να εγκατασταθεί προμηκική ή ψευδοπρομηκική παράλυση. Από το ΗΓΜ, ευρήματα απονευρώσεως και στη δδ. περιλαμβάνονται, συμπίεση της αυχενικής μοίρας του ΝΜ, πολυομυελίτις, πολυεστιακή, κινητική νευροπάθεια, ΠΚΝ.⁑ Η ΠΚΝ είναι μια πρόσφατα αναγνωρισμένη παθολογική κατάσταση παρόμοια της νόσου του κινητικού νευρώνος, αλλά, η οποία οφείλεται σε βραδέως εγκαθιστάμενη, ασύμμετρης κατανομής, ανεπάρκεια της νευρικής αγωγής, που προσβάλλει τα άνω άκρα. Απαντά στη θεραπεία με ανοσοσφαιρίνες. ⁑Νόσος του κατώτερου κινητικού νευρώνος Σπάνιο και πλέον εντοπισμένο μέλος της οικογένειας των παθήσεων του κινητικού νευρώνος. ⁑Η χρόνια νωτιαία μυϊκή ατροφία (σύνδρομο Kugelberg–Welander) προσβάλλει μόνο τους κατώτερους κινητικούς νευρώνες κι έχει πολύ καλύτερη πρόγνωση, συγκριτικά με την ΠΜΣ, αν και σποραδικά προκαλεί διαφραγματική παράλυση και ανεπάρκεια αερισμού. ⁑Η νόσος Kennedy είναι μια απότερη παραλλαγή της ΠΜΣ, που προσβάλλει άνδρες, κι έχει βραδεία εξέλιξη.
Οι ασθενείς αυτοί προσέρχονται με δύσπνοια και η διάγνωση είναι δύσκολη. Στους περισσότερους ασθενείς, η παράλυση ή η αδυναμία του διαφράγματος αντικατοπτρίζει σοβαρή αδυναμία των άλλων αναπνευστικών μυών.
Αναγνωρίζεται μειωμένη VC, που συνοδεύεται από αύξηση του RV και, συχνά, της FRC. Επομένως, η TLC παραμένει σε φυσιολογικά επίπεδα παρά την σημαντική μυική αδυναμία. Σε ασθενείς με σοβαρή εκπνευστική αδυναμία, η καμπύλη μεγίστης ροής-όγκου εμφανίζει απότομη εξάντληση του όγκου (βλέπε εικόνα 4). Η εμφάνιση αυτή επιδεινώνεται, εάν επιβληθεί μικρή, εξωτερική αντίσταση, γεγονός που υπογραμμίζει ότι οι ασθενείς αυτοί δεν μπορούν να αντπεξέλθουν ούτε μια περιορισμένη αναπνευστική πάθηση που, ενδεχομένως, θα εκδηλωνόταν με παρόμοια λειτουργικά ευρήματα. Η αναπνευστική απάντηση στο CO2 μειώνεται, ανάλογα με τη διαταραχή στις μέγιστες αναπνευστικές πιέσεις και της VC. η άνοδος της PaCO2 συνήθως αποκαλύπτει σοβαρή αδυναμία και κακή πρόγνωση. Η υπερκαπνία σχετίζεται με τη βαρύτητα της αδυναμίας των ειπνευστικών μυών, όπως εκτιμάται είτε με τη μέτρηση SNIP ή τη μέτρηση των διαδ-διαφραγματικών πιέσεων κατά τη διάρκεια της προηγούμενης μεθόδου (sniff Pdi ).Εικόνα 1. Σχέση μεταξύ της PaCO2 και του SNIP (sniff nasal inspiratory pressure) σε ασθενείς με νόσο του κινητικού νευρώνα (αμυατροφική πλαγία σκλήρυνση). Οι διακεκομμένες γραμμές αντικατοπτρίζουν τα φυσιολογικά όρια της PaCO2. Εμφανίζονται οι διαταραχές ασθενών με προμηκική επινέμηση (ανοικτά τρίγωνα).
Η μέτρηση αυτή δεν εξασφλίζει ικανοποιητική διαγνωστική αξία, μεταξύ των ασθενών με προμηκική συμμετοχή, κυρίως επειδή η εκτίμηση της ισχύος των μυών μέσω δοκιμασιών εκτεθειμένων στη θέληση του εξεταζομένου δεν είναι απόλυτα αξιόπιστες.
Μελέτες ύπνου έχουν καταδείξει ότι οι ασθενείς με ΜΠΣ εμφανίζουν διαταραχές συνδεόμενες με τον REM ύπνο, όπως υποαερισμό, υπόπνοια/άπνοια και αποκορεσμό. Αποφρακτικά επεισόδια κατά τον ύπνο δεν είναι συχνά, κι έτσι, ο δείκτης απνοιών/υποπνοιών δεν αποτυπώνει με ακρίβεια τη βαρύτητα των διαταραχών της αναπνοής στον ύπνο, ενώ συσχετίζεται ασθενώς με τη συνολική ποιότητα ζωής των ασθενών, συγκριτικά με άλλες δοκιμασίες που δεινεργούνται σε συνθήκες εγρηγόρσεως. Οι ασθενείς με βαρύτερη μυική αδυναμία είναι περισσότερο ευάλλωτοι στις διαταραχές ύπνου και, σε μιά μελε΄τη, έχει δειχτεί μείωση ή απουσία REM ύπνου στους ασθενείς με σοβαρότερη αδυναμία του διαφράγματος, γεγονός που μπορεί να είναι προσαρμοστικής αιτιολογίας.
Η πρόγνωση είναι αναλόγη της βαρύτητας της μυϊκής προσβολής, αλλά αυτό δεν ισχύει για όλες τις άλλες εκδηλώσεις της παθήσεως. Οι δείκτες που στενώτερα συσχετίζονται με την πρόγνωση διαφέρουν από μελέτη σε μελέτη, αλλά όλες συγκλείνουν ότι η Pimax, ο δείκτης SNIP και ο δείκτης της διαχρονικης μειώσεως της VC αποτυπώνουν καλύτερη το προσδόκιμο επιβιώσεως των ασθενών. Γενικά, η πρόγνωση είναι 3 χρόνια, μετά τη διάγνωση κι ο θάνατος οφείλεται στη αναπνευστική ανεπάρκεια.
Σημειώνεται ότι, παρ΄όλο ότι καταγράφονται οριστικές διαταραχές αναπνοής στον ύπνο, οι δείκτες από τις μελέτες αυτές δεν εισφέρουν στον καθορισμό της προγνώσεως.
Ατυχώς, δεν υπάρχει αποτελεσματική θεραπεία για την πλαγία μυατροφική σκλήρυνση αν και η ριλουζόλη (: αναστολέας του γλουταμινικού οξέος) μπορεί να παρατείνει την επιβίωση σε περιορισμένη αναλογία των ασθενών αυτών. Υπάρχουν βιβλιογραφικές επιφυλάξεις αναφορικά με την απόδοση εκ της εφαρμογής μη παρεμβατικού αερισμού, αντίθετα, με άλλες παθήσεις του νευρομυϊκού συστήματος. Η καλύτερη ένδειξη για την εφαρμογή μη παρεμβατικού μηχανικού αερισμού μπορεί να είναι η υπερκπανία, αν και μάλλον η ορθόπνοια, από κοινού με τη βαρύτητα της μυϊκής αδυναμίας, φαίνεται ότι αποτελεί καλύτερο οδηγό υποστηρίξεως της αναπνοής στον ύπνο. Σε μια μελέτη, που χρησιμοποίηθηκαν ένα ή περισσότερα από τα προαναφερόμενα κριτήρια, αποδείχτηκε βελτίωση της επιβιώσεως, σε ασθενείς, τουλάχιστον χωρίς προμηκική δυσλειτουργία. Επιπλέον, η χρήση μη παρεμβατικού μηχανικού αερισμού φαίνεται ότι επιβραδύνει τη διαχρονική μείωση της VC που αποτελεί κύριο δείκτη προγνώσεως.