Καρκίνος πνεύμονος - επιδημιολογία

  |επιδημιολογία του καπνίσματος και καρκίνος πνεύμονος|επιδημιολογία|καπνοειδική παθογένεια του ΠΚ|μη καπνοειδική παθογένειοα του ΠΚ|γενετική επιρρέπεια|καρκινογένεση|πρώιμη διάγνωση|Ο καρκίνος του πνεύμονος συγκαταλέγεται στους πλέον αναχαιτιζόμενους, μεταξύ όλων των τύπων νεοπλασμάτων, στον άνθρωπο∙ ειδικότερα, είναι ο δεύτερος συχνότερος καρκίνος, μετά τον μη οφειλόμενο σε μελανοκύτταρα καρκίνο του δέρματος. Η επίπτωση κια η θνητότητα του ΚΠ συνεχίζει να αυξάνεται, έχει αναχθεί στη σημαντικότερη αιτία θανάτου από νεοπλάσματα, μεταξύ ανδρών, από το 1960, έχει φτάσει τον ετήσιο αριθμό θανάτου από καρκίνο του μαστού, που καταγράφεται, ήδη από τη δεκαετία 1990. Προσώρας, η αποχή και η διακοπή του καπνίσματος εξακολουθούν να παραμένουν ως μόνη μέθοδος περιορισμού της επιπτώσεώς του (&). Πράγματι, κατά ποσοστό 85-90% προσβάλλει καπνιστές (, US Department of Health and Human Services: The Health Consequences of Smoking: A Report of the Surgeon General. Rockville, MD, US Department of Health and Human Services, Centers for Disease Control and Prevention, National Center for Chronic Disease Prevention and Health Promotion, Office on Smoking and Health, 2004, p 941). Σε χώρες που έχει υλοποιηθεί ένα προσεκτικά σχεδιασμένο αντικαπνιστικό πρόγραμμα, παρατηρείται σημαντική τάση μειώσεώς του στους άνδρες και αναχαιτίζεται η αυξητική του τάση που στις τελευταίες δεκαετίεδς είχε σταθερεί παρατηρηρθεί στις γυναίκες (&, &, &). Εν τούτοις, ακόμη και επί μη καπνιστών η επίπτωση του βρογχογενούς καρκίνου είναι παρόμοια εκείνης επί καρκίνου των ωοθηκών, του πολλαπλού μυελώματος (►, ) και του εκ μη μελανοκυττάρων καρκίνου του δέρματος. . Ακόμη και εάν η καθ' ηλικία διορθωμένη επίπτωση του πνευμονικού καρκίνου έχει σημειώσει κάμψη σε χώρες που έχουν στο ενεργητικό τους επιτυχείς αντικαπνιστικές προσπάθειες [1] η πάθηση αυτή εξακολουθεί να έχει μορφή επιδημίας. Στην Ασία, η επίπτωση του βρογχογενούς καρκινώματος αυξάνεται ταχέως, ώστε συνεγείρει τις προσπάθειες περιστολής του (&), ενώ ο επιπλοπασμός μεταξύ των γυναικών αυξάνεται ραγδαία, και ήδη απειλεί να υπερκεράσει τη συχνότητα του καρκίνου του μαστού (&). Η πλειονότητά τους είναι ΜΜΚΠ. .  

Στην Ε.Ε. η θνητότητα από ΚΠ έχει αρχίσει να εμφανίζει κάμψη -6% στους άνδρες, συγκριτικά με τα δεδομένα του 2009, ενώ παρατηρείται ακόμη αύξηση μεταξύ των γυναικών +7%, πλησιάζοντας, έτσι, εκείνη των ανδρών (&).
Ο καρκίνος του πνεύμονος είναι η κύρια αιτία θανάτου από νεοπλάσματα, παγκοσμίως, και είναι η συχνότερη αιτία θανάτου μεταξύ ανδρών από νεοπλάσματα. Η κύρια ασιτία του καρκίνου του πνεύμονος είναι το κάπνισμα, που ευθύνεται για το 80% των περιπτώσεων ΚΠ στους άνδρες και 50% στις γυναίκες. Το ΜΜΚΠ ευθύνεται για το 80-90% όλων των περιπτώσεων ΚΠ και οι δύο βασικότεροι υπότυποί του, το αδενοκαρκίνωμα και το εκ πλακωδών επιθηλίων. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, οι ασθενείς διαγιγνώσκονται σε εξελιγμένο στάδιο,
όταν πλέον έχει περιπέσει σε ανεγχείρητο στάδιο, όταν πλέον η θεραπεία έχει μόνο παρηγορητική αποστολή: τον έλεγχο των συμπτωμάτων και την παράταση της επιβίωσης.   

βλέπε:|καρκίνος πνεύμονος - επιδημιολογία|συχνότητα του καρκίνου του πνεύμονος|2013: ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΕΤΟΣ ΑΕΡΟΣ - Δέκα αρχές για καθαρό αέρα|||
⇒Ο πνευμονικός καρκίνος είναι ο πρώτος συχνότερος όγκος μεταξύ ανδρών και ο δεύτερος συχνότερος μεταξύ γυναικών. Η συνολική προσδοκία επιβιώσεως είναι πολύ χαμηλή, καθλώς μόνο ποσοστό 5-8% επιβιώνουν 5 χρόνια, μετά τη διάγνωση. Αναγνωρίοζονται άλλα αίτια του πνευμονικού ακρίνου, επίσης, όπως η έκθεση στον αμίαντο και τα βαρέα μέταλλα, όπως το νικέλιο, κια οι πνευμονικές ινώσεις. Η ρύπανση της ατμόσφαιρας |ρύπανση του περιβάλλοντος|είναι σημαντικός παράγοντας στην παθογένεια του ΚΠ, κι, λέγεται ότι η διαβίωση στο Λονδίνο, π.χ., ισοδυναμεί με την κατανάλωση  επιπλέον τσιγάρων την ημέρα. Παρομοίως, η γειτνίαση με βιομηχανικές δραστηριότητες και οι διαμένοντες πλησίον μεγάλων οδικών αρτηριών ασκεί ιδιαίτερη επίδραησ στην επίπτωση του ΠΚ |ατμοσφαιρική ρύπανση|. 
ΜΟΡΙΑΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ του ΠΚ.|μοριακή βιολογία| Ακριβώς όπως και με πολλά άλλα νεοπλάσματα, έχει εγερθεί έντoνο ενδιαφέρον στον τομέα της μοριοβιολογίας του πνευμονικού καρκίνου. Μεταξύ των αρχικών διαπσιτώσεων ήταν η μετάλλαξη της οικογένειας των ογκογονιδίων, με γουανοσινοτριφωσφορική δραστηριότητα και ως δεύτερης τάξεως μεσολαβητές, μεταξύ της κυτταρικής μεμβράνης και του πυρήνος. Ακολούθως αναγνωρίστηκαν τα κατασταλιτικά ογκογονίδια ρ53 και Rb που είναι παρόντα σχεδόν στο 83% όλων των περιπτώσεων ΜΚΠ, ενώ στους όγκους αυτούς έχει επισημανθεί απωλεια της ετερουγότικότητας αριθμού χρωμοσωμίων, όπως τα χρωμοσώμια 3,9,12, και 17. Οι μεταβολές στο χρωματόσωμα 17, εμπλέκει το ογκογονίδιο c-erb-B2, που έχει οδηγήσει στην ανάπτυξη νεών θεραπευτικών προσεγγίσεων, στην διαχείριση του ΠΚ. εικόνα 1.  Πρόσφατα, παρατηρήσεις επί της παθολογικής DNA μεθυλιώσεως του γονιδίου D2 της κυκλίνης έχουν περιφραφεί σχεδόν στο 60% του ΜΚΠ. Το γονίδιο D2 της κυκλίμνης ασκεί πρωταρχικής σημασίας δράση κι έχει εγείρει το ενδιαφέρον των ερευνητών, λόγω του βραβείου Nobel που έλαβαν οι ερευνητές, σαν τον Sir Paul Nurse. Ο Sir Paul Nurse σύμφωνα με την SUN είναι ο "David Beckham of science". που αργότερα έγινε διευθυντής του ιδρύματος Cancer Research UK, αλλά δεν τον εμπόδισε να επαναλμβάνει ότι η Thatcher κατέστρεψε την επιστήμη.

⇒Κάπνισμα
γενετική επιρρέπεια
⇒οικογενής προδιάθεση 

Ο καρκίνος του πνεύμονος είναι η κυριότερη αιτία θανάτου από νεοπλάσματα, τόσο μεταξύ ανδρών, όσο και γυναικών, στον δυτικό κόσμο. Στο ΗΒ, σημειώνμονται, περίπου 38000 θάνατοι, κατ' έτος, και αποτελεί το συχνότερο αίτιο θανάτου από νεοπλάσματα. Η αναλογία μεταξύ ανδρών γυναικών, 2:1, τείνει να εξομοιώνεται, λόγω της στο παρελθόν αυξήσεως της καπνιστικής συνήθειας μεταξύ των γυναικών και της μειώσεως μεταξύ ανδρών. Η θνητότητα του ΠΚ μεταξύ γυναικών είνια, έτσι, υψηλότερη από κάθε άλλη νεοπλασματική αιτία, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου του μαστού. Ο καρκίνος του πνεύμονος είναι, κατά 85-90%, εξαρτώμενος από το κάπνισμα. και η διακοπή του καπνίσματος, μειώνετι τον κίνδυνμο, που, εν τούτοις, παραμένει υψηλότερος, εκείνου επί μη καπνιστών. Ο κίνδυνος για καρκίνο πνεύμονος αυξάνεται επί εκθέσεως στον αμίαντο, το αρσενικό,  και βαρέα μέταλλα, όπως και επί συνυπάρξεως ιδιοπαθούς πνευμονικής ινώσεως. |ιδιοπαθής πνευμονική ίνωση και καρκίνος|.  
1. Alberg A, Ford J, Samet J. Epidemiology of lung cancer: ACCP evidence-based clinical practice guidelines (2nd edition). Chest. 2007;132 3 Suppl:29-55.
2. International Agency for Research on Cancer (IARC)  ttp://www.iarc.fr/ (23 May 2014, date last accessed)