Θεματολόγιο Πνευμονολογίας

 περιεχόμενα

γενικά

τελικά βρογχιόλια

κυψελίδες

πνευμονοκύτταρα

επιφανειοδραστική ουσία

ενδοθηλιακά κύτταρα

συνδετικός ιστός του πνεύμονα

διαπνευμονική πίεση

Πίεση ελαστικής επαναφοράς

Επιφανειακή, κυψελιδική τάση

γενικά

Μικροσκοπική απεικόνιση αναπνευστικής ζώνης. Αναγνωρίζονται τομές βρογχίων που υποστηρίζονται από παρακείμενο παρέγχυμα.

 Το πνευμονικό παρέγχυμα συνίσταται από τις κυψελίδες, τους κυψελωτούς πόρους και σάκκους, συγκεντρώνει την επιφάνεια ανταλλαγής αερίων και καταλαμβάνει το 80-90% του συνόλου του ιστικού όγκου στους πνεύμονες [i]). Οι κυψελίδες, διαμέτρου περίπου 300 μm, είναι η μικρότερη ανατομική μονάδα, που εμπλέκεται στην ανταλλαγή αερίων, και συντίθεται από τους αεροχώρους, που αφορίζονται από τα κυψελιδικά τοιχώματα, και είναι ανοικτή προς τους κυψελωτούς πόρους. Οι κυψελωτοί πόροι σχηματίζονται από τον κοινό με τις κυψελίδες αεροχώρο. Οι κυψελωτοί πόροι είναι ο κοινός δίαυλος, κατά μήκος του οποίου σχηματίζονται τα "στόματα" των κυψελίδων. Η διακλάδωση των κυψελωτών πόρων, προς σχηματισμό διακριτών γενεών κυψελωτών πόρων, άρχεται από το βρογχιολιο-κυψελωτό πόρο, και περατούται μετά 3-5 γενεές, στον "τυφλό" κυψελωτό σάκκο, που σχηματίζεται από διάφορες περιμετρικά του διατασσόμενες κυψελίδες.

Οι δύο πνεύμονες υποδιαιρούνται σε λοβούς, βρογχοπνευμονικά τμήματα, που ορίζονται σε σχέση με τους τμηματικούς βρόγχους. Ο δεξιός πνεύμονας αποτελείται από 10 βρογxοπνευμονικά τμήματα: ο δεξιός άνω λοβός, 3, (κορυφαίο, πρόσθιο και μέσο) ο δεξιός μέσος λοβός 2, μέσο και πλάγιο, και ο δεξιός κάτω λοβός 5, κορυφαίο, μέσο, πρόσθιο, πλάγιο και οπίσθιο. Ο αριστερός πνεύμονας έχει 8 βρογχοπνευμονικά τμήματα: ο αριστερός άνω λοβός 4, κορυφοπίσθιο, πρόσθιο, άνω γλωττιδικό, κάτω γλωττιδικό, και ο αριστερός κάτω λοβός έχει 4 βρογχοπνευμονικά τμήματα: κορυφαίο, μεσοπίσθιο, πλάγιο, και οπίσθιο.

Εικόνα 2. μικροσκοπική εικόνα περιφερικού βρόγχου. Διακρίνεται ο πτυχωμένος βλεννογόνος, με πολλά καλυκοειδή κύτταρα και λεία μυικά κύτταρα.

Τελικά βρογχιόλια

Ορίζουν την αναπνευστική μοίρα των πνευμόνων και διαιρούνται σε αναπνευστικά βρογχιόλια, τα οποία, μετά 3 διαιρέσεις αναλύονται στους κυψελωτούς σάκκους, που επιστρώνονται με κυψελίδες, του κυψελωτούς σάκκους, και τις περίπου 300 εκατομμύρια κυψελίδες, από τις οποίες αποτελείται ο πνεύμονας. Όλες καλύπτονται από ε΄να εκτεταμένο δίκτυο τριχοειδών από τις πνευμονικές αρτηρίες. Η αναπνευστική ζώνη καλύπτει το πλείστον του πνεύμονος (2.5-3 l).

Το επιθήλιο των αναπνευστικών βρογχιολίων είναι κυβοειδές, και μπορεί να είναι κροσσωτό, αλλά στερείται καλυκοειδών κυττάρων. Ο υποστηρικτικός χιτώνας, λεπτός, αποτελείται από ίνες κολλαγόνου και μυϊκά κύτταρα. το τελικό τμήμα κάθε κυψελωτού πόρου εκβάλλει στον κυψελωτό σάκκο, που φέρουν κυψελίδες, ως μικρές εσοχές που διασπούν το τοίχωμά τους.

κυψελίδες

Οι κυψελίδες είναι τα μικρότερα και πολυαριθμότερα διακλαδώσεις του αναπνευστικού συστήματος. Οι κυψελίδες φέρουν μικρά ανοίγματα επικοινωνίας μεταξύ τους, προς εξισορρόπηση των πιέσεων μεταξύ τους και διευκόλυνση της μεταναστεύσεως των μακροφάγων. Το κυψελιδικό τοίχωμα είναι πολύ λεπτό (25 nm) και σχηματίζεται από πλακώδες επιθήλιο (κυψελιδικά κύτταρα τύπου Ι), που επαλείφονται από παχύ στρώμα επιφανειοδραστικής ουσίας,, που είναι πλούσια σε υδρόφιλα φωσφολιπίδια, που παράγονται  από τα κυψελιδικά κύτταρα τύπου ΙΙ. Τα κυψελιδικά κύτταρα τύπου Ι (9*%  του τοιχώματος των κυψελίδων) και τα κυψελιδικά κύτταρα τύπου ΙΙ ερείδονται σε βασική μεμβράνη, έρχονται σε επαφή με το τοίχωμα των τριχοειδών από τις πνευμονικές αρτηρίες, σχηματίζοντας μια στοιβάδα, μέσω της οποία τελείται η ανταλλαγή αερίων.  

βλεπε: κυψελίδες

πνευμονοκύτταρα

Τα κυψελιδικά τοιχώματα αφορίζονται από τα πνευμονοκύτταρα τύπου Ι και ΙΙ. Τα πνευμονοκύτταρα τύπου ΙΙ είναι υπεύθυνα για την παραγωγή της κυψελιδοτριχοειδικής ουσίας (όπως και τα κύτταρα clara). Τα πνευμονοκύτταρα τύπου Ι είναι αποπλατυσμένα και σχηματίζουν την λειτουργικά αποδοτική κυψελιδοτριχοειδική μεμβράνη. Οι αρτηρίες διατρέχουν κατά μήκος των αεραγωγών και διακλαδίζονται παράλληλα με αυτούς. Οι φλέβες διατρέχουν στο παρέγχυμα και μόνο οι μεγαλύτερες από αυτές κείνται παρά τους μεγαλύτερους βρόγχους.  Τα διαστήματα μεταξύ των κυψελίδων καταλαμβάνονται από πολυάριθμα τριχοειδή

επιφανειοδραστική ουσία

Μειώνει την επιφανειακή τάση και διατηρεί τις κυψελίδες ανοικτές, μειώνοντας το έργο αναπνοής, Έχει αντιμικροβιακές ιδιότητες.

βλέπε: Επιφανειοδραστικπή ουσία