Θεματολόγιο Πνευμονολογίας

Από λειτουργικής απόψεως, ο πνεύμονας μπορεί να διακριθεί σε τέσσερις μοίρες:

[α] Τους αεραγωγούς, [β] το πνευμονικό αγγειακό δίκτυο, [γ] το διάμεσο ιστό (ή χώρο) και, [δ] τον υπεζωκότα. Κάθε μια από τις μοίρες του πνεύμονα διαθέτει εξειδικεύμενα, μεσεγχυματικά κύτταρα όπως οι ινοβλάστες τα ενδοθηλιακά κύτταρα, τα περικύτταρα, κι, ενδεχόμενα, τα λεία μυϊκά κύτταρα, που παράγουν ινώδεις σκληροπρωτεΐνες που συνιστούν το σΙΠ, κατάλληλα προσαρμοσμένο στις ανάγκες της συγκεκριμένης λειτουργίας που εξυπηρετεί η κάθε μοίρα[i].  Στους αεραγωγούς π.χ., τα χονδροκύτταρα του χονδρίνου ιστού είναι εξειδικευμένα κύτταρα που παράγουν ειδικό τύπο κολλαγόνου, τον τύπο ΙΙ, και πρωτεογλυκάνες. Τα πνευμονικά αγγεία δομούνται από λείες μυικές ίνες και ενδοθηλιακά κύτταρα. Τα ενδοθηλιακά κύτταρα παράγουν συστατικά της βασικής μεμβράνης, κολλαγόνο τύπου ΙV και V, πρωτεογλυκάνες, ινοδεσμίνη, και άλλες ινώδεις πρωτεΐνες. Ο υπεζωκός αποτελείται από πυκνές δεσμίδες κολλαγόνου και ελαστίνης που παράγονται από τους υποπλεύριους ινοβλάστες.  Ο ΣΙΠ διαπλέκεται σ΄ένα εκτεταμένο δίκτυο που αποσκοπεί στην εξασφάλιση αποτελεσματικής υποστηρίξεως του τραχειοβρογχικού δένδρου, του πνευμονικού παρεγχύματος, του υπεζωκότος και του πνευμονικού αγγειακού δικτύου. Η υποστήριξη που παρέχει ο ΣΙΠ στους επιμέρους ιστούς του αναπνευστικού συστήματος αφορά στη δομική, στατική, διατήρηση της αρτιότητας του οργάνου, αλλά και στη δυναμική προστασία του παρεγχύματος, που υφίσταται τη συνεχή άσκηση εναλασσομένων ιστικών τάσεων, τις οποίες επιβάλλει η αναπνοή, με την αλληλοδιάδοχη λειτουργι­κή έκπτυξη και σύμπυξη. Έτσι, ο χόνδρινος συνδετικός ιστός εμποδίζει τη σύμ­πτω­­ση των τοιχω­μά­των των αεραγωγών, ενώ τα κυψελιδικά τοιχώματα σχηματί­ζο­νται από ένα λεπτό δίκτυο ινών, που εξασφαλίζει στους πνεύμονες την ελαστικό­τητά τους, ορίζει στο παρέγχυμα ένα ανώτατο όριο εκπτύξεως και υποστηρίζει την κυψελιδοτριχοειδική μεμβράνη, μέσω τη οποίας επιτελείται παθη­τι­κά η ανταλλαγή των αερίων. Ο υπεζωκός παριστά ένα λεπτό, διπέταλο περικά­λυμ­μα του πνεύ­μο­νος που αποσκοπεί στη χωρίς τριβές διολίσθηση των πνευ­μό­νων επί του θωρα­κι­κού τοιχώματος, κατά τις αναπνευστικές κινήσεις. Κατά μήκος του ΣΙΠ διαδίδεται το τεράστια εκτεταμένο δίκτυο των πνευμονικών τριχοειδών τα οποία πακτώνονται στα έλυτρα του ιστού. Ο ΣΙΠ υπεισέρχεται, επιπλέον, στις διαδικασίες αποκα­τα­στά­σεως των διαφόρων ιστικών βλαβών, ιχνοθετώντας τον προσανα­το­λι­σμό των κυττάρων. Ένας σημαντικός ρόλος του ΣΙΠ, τέλος, ασκείται στην περίοδο της αναπτύξεως κατά την οποία κατευθύνει τον πολλαπλασιασμό και τη διαφο­ρο­ποί­η­ση των κυττάρων. (βλέπε: συνδετικός ιστός).