Θεματολόγιο Πνευμονολογίας

φυσική εξέταση. Η εξέταση ασθενούς με πνευμονοπάθεια περιλαμβάνει την |παρατήρηση|ψηλάφηση|επίκρουση|ακρόαση α|ακρόαση β|
παρατήρηση. Περιλαμβάνει την αναπνευστική συχνότητα και ρυθμικότητα, τον υιοθετημένο τύπο και βάθος της αναπνοής καθώς επίσης, το βάθος και τη συμμετρία της πνευμονικής εκπτύξεως. Ο αναπνευστικός ρυθμός, φυσιολογικά, κυμαίνεται 12-14 /λεπτό. Η αύξηση του ρυθιμού ονομάζεται ταχύπνοια. Επι φυσιολογικής αναπνοής, ο κύριος αναπνευστικός μυς είναι το διάφραγμα, αλλά η χρήση βοηθητικών (έσω μεσοπλεύριους και στερνοκελιδομαστοειδή) μυών είναι ένδειξη κοπιώδους αναπνοής. Τα δύο ημιθωράκια εκτείνονται ταυτόχρονα. η ασύμετρη έκτασή τους οφείλεται σε ετερόπλευρη προσβολή του υπεζωκότος ή του παρεγχύματος.  Οι ορατές διαταραχές του θωρακικού κλωβού περιλαμβάνουν την κυφοσκολίωση, που μπορεί να μεταβάλει την ενδοτικόττηα του θώρακος και να είναι αίτιο δύσπνοιας. Ελέγχεται το βάθος κια συχνότητα της αναπνοής και η συμμετρική έκπτυξη των ηλιθωρακίων. Η ταχεία ή κοπιώδης αναπνοή συνοδύεται από ενεργοποίηση των επικουρικών μυών αποκαλύπτουν είτε αυξημένες αναπνευστικές απαιτήσεις ή αυξημένο ε΄ργο αναπνοής. Η ασύμετρη έκπτυξη του ενός ημιθωρακίου οφείλεται συνήθως σε τερόπλευρη διαταραχή όπως η ενδοβρογχική απόφραξη, ενός μεγάλου αεραγωγού, ετερόπλευρη παρτεγχυματική ή υπεζωκοτική πάθηση, ή ετερόπλευρη παράλυση του φρενικού νεύρου. Στις ορατές διαταραχές του θωρακικού κλωβού πριλαμβάνετια η κυφοσκολίωση |σπιρομετρικά αποτέλεσματα|και η αγκυλοποιητική σπονδύλιτις. Οι παθήσεις αυτές μεταβάλουν την ενδοτικότητα του θώρακος |πνευμονική διατασιμότητα|  αυξάνουν το έργο αναπνοής  |έργο αναπνοής|και προκαλούν δύσπνοια.
ψηλάφηση. Η τραχεία στη λαβή του στέρνου εμφανίζει κλίση προς το μεσοθωράκιο. Η συμμετρία της πνευμονικής εκπτύξεως μπορεί να αποτιμηθεί, ελέγχοντας τα ευρήματα από την παρατήρηση. Οι παραγόμενες δονήσεις κατά την ομιλία μεταφέρονται στο θωρακικό τοίχωμα και ελέγχονται με την παρουσία ή την απουσία φωνητικών δονήσεων, ιδίως στο οπίσθιο θωρακικό τοίχωμα. Η μεταφορά των δονήσεων μειώνεται ή εξαφανίζεται παρουσία πλευριτικής συλλογής, ενώ αυξάνεται ύπερθεν πυκνώσεως. Κατά τη ψηλάφιση, η συμμετρία της πνευμονικής εκπτύξεως μπορεί να επαναβεβαιώσει το εύρημα από την παρατήρηση. 
επίκρουση. Με την επίκρουση αποτιμάται η τυμπανικότητα ή η αμβλύτητα των επικρουστικών ήχων. Ο φυσιολογικά παραγόμενος ήχος είναι σαφώς τυμπανικός. Αμβλείς ήχοι αντιστοιχούν μ πύκνωση ήπλευριτική συλλογή, ενώ υπερτυμπανικότητα παράγεται επί πνευμοθώρακος ή εμφυσήματος.
ακρόαση. Εκτικμάται η ποιότητα και η ένταση των παραγόμενων ήχων, Φυσιολογικοί ήχοι ακοούγονται  στην περιφέρεια των πνευμόνων και ονομάζονται αναπνευστικό ψιθύρισμα, κατά το οποίο, η εισπνοή ακούγεται εντονότερα και επί μεγαλύτερο διάστημα της εκπνοής. Φυσιολογικοί ήχοι που ακούγονται πάνω από τη λαβή του στέρνου ονομάζεται βροηγχικοί ήχοι (ή τραχειακοί) και τείνουν να είναι ισχυρότεροι στην εκπνοή.
Οι αναπνευστικοί ήχοι μειώνονται ή εξαφανίζονται ως προς την έντασή τους, παρουσία ενδοβρογχικής αποφράξεως, ή εφόσον υπα΄ρχει υγρό στην υπεζωβκοτική κοιλότητα.
Η πνευμονία και η πύκνωση προκαλούν αύξηση της νετάσεως του αναπνευστικού ψιθυρίσματος, στο οποό εμφανίζεται ισχυρότερη εκπνευστική φάση.
Η ακροόαση ομιλίας μέσω πυκνώσεως (βροχγοφωνία) ή ο διεσδυτικός ήχος (άφωνη στηθολαλιά), αποτελούν συχνά ευρήματα, όπως και η αιγοφωνία, που είναι ο ήχος που παράγεται με την εκφώνηση του Ε, η οποία ακούγεται περισσότερο σαν Α.
 

Οι πρόσθετοι ήχοι διακρίνονται σε  [α] συνεχείς και, [β] διακεκομμένους.
Οι συνεχείς, με τη σειρά τους διακρίνονται σε συρίττοντες και ρόγχους. Οι συρίττοντες ακούγονται στην εκπνοή, και αντανακλούν δονήσεις των τοιχωμάτων των αεραγωγών που παράγονται σε συνθήκες αποφράξεώς του, όπως επί βρογχοσπάσμου, οιδήματος του βλεννογόνου, συμπτώσεως ή καταλήψεως του αυλού από ενδοβρογχικό νεόπλασμα. Ρόγχοι παράγονται στους μεγάλους αεραγωγούς, σε συνθήκες αθρόας παραγωγής (παθολογικής συστάσεως) τραχειοβρογχικών εκκρίσεων και συγκλεισιμότητας των βρόγχων, λόγω των οποίων παράγεται επανειλημμένες ρήξεις της συνέχειας του φιλμ υγρού που επαλείφει εσωτερικά τους βρόγχους. Συνήθως εξαφανίζονται μετά τον βήχα.
αναπνευστικοί ήχοι -lung sounds
Για τον ήχο περιγράφονται ουσιώδη χαρακτηριστικά,  όπως η ένταση, η συχνότητα, η διάρκεια, η ποιότηα. Τα στοιχεία αυτά διαμορφώμουν πληθώρα αναπνευστικών ήχων, που μπορούν να εντοπισθούν από το ανθρώπινο αυτί. Ιστορικά, μόνο σε άμεση ακρόαση κατεύφευγαν οι ιατροί, προ του στόματος του ασθενούς και τοποθετώντας το αυτί τους στο θωρακικό τοίχωμα του ασθενούς τους. Με την ανακάλυψη του στηθοσκοπίου ή μέθοδος εγκαταλήφθηκε, εκτός και εάν πρόκειται για την ακρόαση συριγμού η stridor.
ήδη χρησιμοποιείται ευρύτατα η μέσω στηθοσκοπίου, έμμεση ακρόαση.
Παρ΄όλο ότι πληθώρα πληροφοριών μπορεί κανείς να αποκομίσει παρατηρώντας τους χαρακτήρες της αναπνοής του ασθενούς του, στέκοντας στην άκρη του δωματίου, σχετικά με την υποκείμενη πάθηση, η έμμεση ακρόαση προσφ;eρει πλήθος πληροφοριών, κατά τη φυσική εξέταση του ασθενούς. Οι αναπνευστικοί ήχοι διακρίνονται σε αναπνευστικό και φωνητικό ψιθύρισμα και μπορεί να είναι φυσιολογικοί ή παθολογικοί. Οι παθολογικοί ήχοι μπορεί είτε να διαδίδονται παθολογικά με το αναπνεσυτικό ή φωνητικό ψιθύρισμα ή μπορεί να είναι πρόσθετοι. βλέπε λήμμα: Αναπνευστικοί ήχοι
Οι διακεκομμένοι ήχοι ονομάζονται τρίζοντες και είναι τυπικά εισπνευστικοί. Παράγονται από ήχο που παράγεται όταν οι αεραχώροι και οι μικροί αεραγωγοί ανοίγουν και κλείνουν κατά τον αναπνευστικό κύκλο. Λεπτοί τρίζοντες ακούγονται στις διάμεσες πνευμονοπάθειες, ή σε συνθήκες καταλήψεως των κυψελίδων με υγρό, όπως επί πνευμονικού (κυψελιδικού) οιδήματος. Αδροί τρίζοντες ακούγονται όταν το υγρό αναδεύεται με τον διερχόμενο αέρα και ακούγονται στο όψιμο πνευμονικό οίδημα και επί πνευμονιών. εξωπνευμονικά σημεία πνευμονοπαθειών.
στον πίνακα 3 καταχωρούνται τα εξωπνευμονικά φυσικά ευρήματα επίπνευμονοπαθειών. |πληκτροδακτυλία|
Παρατηρούνται δομικές αλλοιώσεις στις ρίζες των νυχιών που περιλαμβάνουν μαλάκυνση της κοίτης του νυχιού και απώλεια της φυσιολογικής γωνίας 150 ° μεταξύ του νυχιού και της κοίτης του.Μπορεί να είναι φυσιολογική παραλλαγή (γαμψονυχία) ή απότοκη διάμεσης πνευμονοπάθειας, βρογχεκτασιών, χρόνιων λοιμώξεων, πνευμονικού αποστήματος, εμπυήματος, πνευμονικός καρκίνος.  Δεν αναγνωρίζεται στη ΧΑΠ, αλλά εάν συνυπάρχει πρέπει να θεωρηθεί ο πνευμονικός καρκίνος. .