Συνήθης μεταγχειρητική επιπλοκή, μετά επεμβάσεις στο θώρακα και την άνω κοιλία, απότοκη της γενικής αναισθησίας και των χειρουργικών χειρισμών, που συνεπάγονται δυσλειτουργία του διαφράγματος και της επιφανειοδραστικής ουσίας. Εντοπίζεται στις βάσεις και είναι τμηματικής κατανομής. Μπορεί να καταλάβει το 1-11% του συνολικού τελοεκπνευστικού πνευμονικού όγκου. Η εφαρμογή PEEP, μείωσε την ατελεκτασία κατά 3 ±4%, απέβη σε αύξηση του τελοεκπνευστικού όγκου του πνεύμονος και της σχέσεως PaO2/FiO2 από 266 ±70 mm Hg σε 412 ±99 mm Hg[i].
Στους προδιαθεσικοπυς παράγοντες συγκαταλέγονται:
η παχυσαρκία (ΒΜΙ>30, το κάπνισμα, ο μετεγχειρητικός πόνος, τα οπιούχα και η υπνηλία, η εγκυμοσύνη, η μυϊκή αδυναμία, η παρουσίοα ρινογαστρικού σωλήνος, η κοιλαική διάταση.
αιτιολογικά, την μετεγχειρητική ατελεκτασία επάγει:
α. προεγχειρητικοί παράγοντες
- η προϋπάρχουσα οξεία ή χρόνια πνευμονική λοίμωξη, οι βρογχικ΄λες εκκρίσεις, και εμπλεκόμενα παθογόνα μικρόβια,
- οι βαρείς καπνισγτές τελούν υπό ιδιαίτερα αυξημένο κίνδυνο μετεγχειρητικής αναπτύξεως ατελεκτασίας,
- το πνευμονικό εμφύσημα, η αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα, το ιστορικό ΑΕΕ, και άλλδς καταστάσεις που εξασθενούν το αντανακλαστικό του βηχός, ή την απόδοσή του στην κάθεαρσση των αεραγωγών, προδιαθέτουν σε συσσώρευση εκκρίσεων και εγκατάσταση ατελεκτασίας. Επίσης παράγοντες που αποβαίνουν σε αλλοιώσεις της ποιότητας ή ποσότητας των εκκρίσεων.
β΄διεγχειρητικοί παράγοντες
- ερεθσιτικά αναισθηστικά άερια, που αυξάνμουη τις εκκρίσεις και μειώνουν την απόδοση της βλεννοκροσσωτής συσκευής,
- η ατροπίνη μειώνει το ιξώδες των βρογχικών εκκρίσων.
γ' μετεγχειρητικοί παράγοντες
- Η πλευροδυνόια και η επιγαστραλγία αναστέλλουν την απόχρεμψη των συγκεντρωμένων εκκρίσεων
[i] Mavros, Velmachos GC, Falagas ME. Atelectasis as a cause of postoperative fever: where is the clinical evidence?. Chest. Aug 2011;140(2):418-24