Home

Αεραγωγοί, λείες μυϊκές ίνες, νεύρωση

Οι λείες μυϊκές ίνες υφίστανται τον έλεγχο και των δύο κλάδων του ΑΝΣ, η ανατροπή της ισορροπίας των οποίων έχει θεωρηθεί μεταξύ των πλέον σημαντικών αιτιοπαθογενετικών μηχανισμών του βρογχικού άσθματος[i]. Από τους με­τα­γαγγλιακούς νευρώνες του παρασυμπαθητικού απελευ­θερώνεται ακετυλο­χο­λί­νη(à201), που προκαλεί σύσπαση των λείων μυϊκών κυττάρων, ενώ τουλάχιστο σε πειραματόζωα έχουν απομονωθεί μεταγαγγλιακές συμπαθητικές ίνες, που απ­ελευ­θερώνουν νορεπινεφρίνη, που προκαλεί χάλαση των λ. μ. ινών, βρογχο­δια­στολή, αναστολή των εκκρίσεων και αγγειοσύσπαση. Οι λείες μυϊκές ίνες των βρόγ­χων έχουν ακόμη την ιδιότητα της αυτόματης ρυθμικής συσπάσεως και της διαδόσεως της αυτόματης περιοδικής αποπολώσεως, στα παρακείμενα κύτταρα. Με τον τρόπο αυτό, αραιές νευρικές ώσεις συντηρούν συνεχώς τον τόνο του αεραγωγού, του οποίου η εγκάρσια διάμετρος και το μήκος ελέγχονται διεξοδικά. Υφίσταται, έτσι, ρυθμίσεις με τις οποίες επιδιώκεται η πλεονεκτικότερη προσαρμογή του νεκρού χώρου στις μεταβολές του αερισμού. Ο ρυθμιστικός αυτός ρόλος είναι, πάντως, οριακής σημασίας και η ύπαρξή του είναι τελεολογικά δυσερμήνευτη. Η σημασία της λειτουργίας του μυοελαστικού συστήματος του βρογχικού δένδρου στην απο­κόλ­ληση και τη μετακίνηση των εκκρίσεων δεν πρέπει να υποεκτιμηθεί. Τα επιφα­νέ­στερα στηρικτικά στοιχεία των μεσομεγέθων αεραγωγών είναι οι κυκλοτερείς μυϊκές ίνες έτσι, ώστε, στο επίπεδο αυτό, ο αντανακλαστικός βρογχόσπασμος είναι περισσότερο έκδηλος. Στους περιφερικότερους αεραγωγούς, η ποσότητα των λεί­ων μυϊκών κυττάρων μειώνεται σημαντικά και σχεδόν σπανίζει στο επίπεδο των τελικών βρογχιολίων. Επί χρονίας αποφρακτικής πνευμονο­πάθειας, όμως, επισυ­μβαί­νει πολλαπλασιασμός των λείων μυϊκών ινών περιφερικά, έτσι, που είναι δυνατό να εντοπισθούν μέχρι τα στόμια των κυψελιδικών πόρων[ii]. [βλ.: λείες μυϊκές ίνες των αεραγωγών]

 

[i] Leith, Butler, Sneddon, Cough. In: Fisheman, A., P., Macklem, Mead (eds.) Handbook in physiology. Sec. 3. The respiratory system. Bethesda, American Physiological society. 1986∙ 315-316

[ii] Zimment, I.: Respiratory Pharmacology and therapeutics. Chap 1. General pharmacology of respiratory drugs. 1978∙ Saunders, London

νευρικός έλεγχος - νευρογενής φλεγμονή επί άσθματος

Οι αεραγωγοί νευρούνται από παρασυμπαθητικές, συμπαθητικές και μη αδρενεργικές ανασταλτικές νευρικές ίνες. Η παρασυμπαθητική νεύρωση των λείων μυϊκών ινών των αεραγωγών συντίθετνατια από φυγόκεντρες κιντικές ίνες, που διατρέχουν μέσω του πνευμονογαστρικού, και αισθητικές κεντρομόλες ίνες στο πνευμονογαστρικό και άλλα νεύρα. Ο φυσιολογικός τόνος των λείων μυϊκών ινών των φυσιολογικών αεραγωγών καθορίζεται από ίνες του παρασυμπαθητικού. Ο μέγιστος βρογχόσπασμός, επίση,ς από διεγέρεσεις του παρασυμπαθητικού στους μικρούς αεραγωγούς, αλλά απουσιάζει από τα μικρά βογχιόλια. Οι αμύελες ίνες C των φυγόκεντρων οδών κείνται ακριβώς κάτω από τις διακυτταρικές συνάψεις των επιθηλιακών κυττάρων και παριστούν τους ερεθισμοϋποδοχείς του τραχειοβρογχικού δένδρου [βλ.: ερεθισμοϋποδοχείς, βρογχικοί, βρογχιολικοί, λαρυγγικοί]. Η διέγερση των υποδοχεών αυτών από μηχανικό ερέθισμα και φαρμακολογικούς παράγοντες, όπως η ισταμίνη, προκαλούν αντανακλαστικό βρογχόσπασμο. 

Το μη αδρενεργικό, μη χολινεργικό νευρικό σύστημα (NANC) έχει περιγραφτεί στην τραχεία και τους βρόγχους. Στους αισθητικούς υποδοχείς περιλαμβάνονται η ουσία Ρ, η νευροκινίνη Α και Β, και το αγγειοδραστικό εντερικό πεπτίδιο είναι από τους καλύτερα αναγνωρισμένους νευροδιαβιβαστές στο σύστημα NANC. Το αγγειοδραστικό εντερικό πεπτίδιο είναι ανασταλτικός νευροδιαβιβαστής [&]. Τα κύτταρα της φλεγμονής στο άσθμα μπορούν να απελευθερώνουν πεπτιδάσες, που αποδομούν το αγγειοδραστικό εντερικό πεπτίδιο παράγοντας, έτσι, έντονο και παρατεταμένο χολινεργικό βρογχόσπασμο. Tα νευροπεπτίδια του συστήματος NANCμπορεί να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην ενίσχυση των φλεγμονωδών αντιδράσεων σριο άσθμα, απελευθερώνοντας ΝΟ.