Σύνδρομο επίκτητης ανοσοανεπάρκειας ⇒γιατί δεν πρέπει να παίρνουμε αντιβιοτικά σε κάθε κρυολόγημα Άμυνα Αναπνευστικού
Αναπνευστική Ανεπάρκεια
Άσθμα
Βασική Ανατομία του Πνεύμονος
Βασική Φυσιολογία του Πνεύμονος
|
Βρογχιεκτασίες
Διάμεσες Πνευμονοπάθειες
Διάμεση Πνευμονική Ίνωση
Επαγγελματικές Πνευμονοπάθειες
Κυστική Ίνωση
Μη φυματιώδεις Μυκοβακτηριώσεις
Νοσήματα του κολλαγόνου
Νοσήματα του Υπεζωκότος
Πνευμονίες
Πνευμονικές Μυκητιάσεις
Πνευμονική Εμβολή
|
Πνευμονοπάθειες οφειλόμενες σε Περιβαλλοντικούς Παράγοντες
Σαρκοείδωση
Σήψη
Σπάνιες Πνευμονοπάθειες
Σύνδρομο Οξείας Αναπνευστικής Δυσχέρειας Ενηλίκων
Υπνοαπνοϊκά Σύνδρομα
Φυματίωση
|
διάκριση πνευμονοπαθειών . Γενικά, υπάρχουν διάφοροι τρόποι με τους οποίους επιχειρείται να ομαδοποιηθούν οι διάφορες πνευμονοπάθειες, για εκπαιδευτικούς ιδίως λόγους, παρ΄όλο που η ομαδοποίηση αυτή μπορεί .... ⇒συνέχεια..
πρόληψη Γενικά, υπάρχουν δύο τρόποι προλήψεως: η πρωτογενής που μπορεί να ελεγχθεί μόνο .... ⇒συνέχεια..
======================================
Ο πνεύμονας είναι ένα θαυμάσιο όργανο, που αποτελείται από ένα διακλαδιζόμενο βρογχικό δένδρο. Το μήκος των .... συνέχεια
Οι πνευμονες αντεπιδρούν με το περιβάλλον
Στούς πνεύμονες διηθούνται περίπου 500 λίτρα αέρος την ώρα ή περίπου 12000 λίτρα, το 24ωρο. Όπως είναι αναμενόμενο, ο εισπνεόμενος αέρας δεν είναι ούτε στείρος μικροβίων ούτε απαλλαγμένος δυνητικά επιβλαβών προσμίξεων. Έναντι αυτών, οι πνεύμονες, που αποτελούν τη κύρια πύλη εισόδου τοξικών ουσιών παρατάσσουν ένα πολύ ισχυρό προστατευτικό και αμυντικό σύστημα. Στους προστατευτικούς μηχανισμούς εντάσσονται χαρακτηριστικές δομές, όπως οι ρινικές κόγχες, και οι βρόγχοι, και λειτουργικές δομές, όπως ο βήχας, το αντανακλαστικό της άπνοιας και ο πταρμός, με τις οποίες επιδιώκεται η παρεμπόδιση διεισδύσεως των βλαπτικών παραγόντων ή επανεκπνοή τους. Ολόκληρη η εσωτερική επιφάνεια του τραχειοβρογχικού δένδρου επαλείφεται από λεπτό στρώμα βλέννης επί της οποίας προσκολλώνται ξενοβιοτικά μόρια ή διακλύονται άεριοι ρύποι. Η βλέννη αυτή τελεί υπό συνεχή προώθηση προς τον φάρυγγα, από το βάθος του τρχειοβρογχικού δένδρου ή τις ρινικές κοιλότητες. Από τον φάρυγγα καταπίνεται ή αποβάλλεται, ως απόχρεμψη. Τη συνεχή ενδοβρογχική προώθηση της βλέννης αναλαμβάνουν ειδικά διαμορφωμένα κύτταρα, που ονομάζονται κροσσωτά, και φέρουν ‘βλεφαρίδες’, βυθιζόμενες στο στρώμα της βλέννης και οι οποίες, κινούμενες ρυθμικά κι ενεργά προς μια μόνο κατεύθυνση, ωθούν την βλέννη μετα παγιδευμένα επ΄αυτής σωματίδια προς τον φάρυγγα, από όπου καταπίνονται ή αποχρέμπτονται.
Το αναπνευστικό σύστημα είναι εκτεθειμένο σε σωρεία βλαπτικών εισβολέων, μεταξύ των οποίων, δεσπόζει το κάπνισμα, η ρύπανση της ατμόσφαιρας, η εισπνοή τοξικών, οξειδωτικών, αλλεργιογόνων ουσιών και οι αερογενείς λοιμώξεις. Η άγνοια των κινδύνων που επισύρουν αποτελεί, ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο. Παρά την μεγάλη επίπτωσή τους και τη βαρύτητα των συνεπειών τους, οι πνευμονοπάθειες, περιλαμβάνονται σπάνια στις συζητήσεις για τη δημόσια υγεία, κυρίως λόγω της πολυμορφίας τους και της χαλαρής "συνδικαλιστικής" εκπροσωπήσεώς τους. Μερικές πνευμονοπάθειες, πράγματι, όπως το άσθμα, είναι συνήθεις, αφού ήδη πάσχουν 19 εκατομμύρια παιδιά και 16 εκατομμύρια ενήλικες. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η παρατήρηση ότι οι πνευμονοπάθειες συσχετίζονται με κοινωνικοοικονομικές μειονεξίες, αλλά δεν αμφισβητείται ότι όλες οι κοινωνικοοικονομικές τάξεις έχουν την ίδια ανάγκη επαρκούς αναπνοής και κανείς, ανεξάρτητα εάν ορίζεται με γνώμονα την ηλικία του, το φύλο, την εθνικότητα, τη φυλή ή το κοινωνικοοικονομικό του επίπεδο είναι επαρκώς προφυλαγμένος από πνευμονικές παθήσεις και τις, ενδεχόμενα δυσμενείς, συνέπειές τους. Πολλές μορφές πνευμονοπαθειών προσβάλλουν δυσανάλογα τα διάφορα κοινωνικοοικονομικά στρώματα, πχ., το άσθμα, τις υψηλότερες και η φυματίωση και οι λοιμώξεις τις χαμηλότερες τάξεις. Μιας και οι διάφορες οικονομικές τάξεις μοιράζονται τον ίδιο αέρα, οι περιβαλλοντικές πνευμονοπάθειες επιπίπτουν σε μεγάλους αριθμούς πληθυσμού, συνήθως, ταυτόχρονα. Οι λοιμώδεις πνευμονοπάθειες μπορεί να μεταφέρονται από άτομο σε άτομο με τα σταγονίδια που εκπέμπονται με την ομιλία, το βήχα, και το γέλιο, και οι περιβαλλοντικές πνευμονοπάθειες επιπολάζουν σε περιοχές με βιομηχανική δραστηριότητα και παρακείμενες σε μεγάλες οδικές αρτηρίες. Τέλος, μορφές πνευμονοπαθειών μπορεί να οφείλονται σε άγνωστους παθογενετικούς αερογενείς παράγοντες και να εισβάλλουν χωρίς προειδοποιήσεις.
Όπως προειπώθηκε, ο πνευμονικός καρκίνος είναι η σχυνότερη αιτία θανάτου από νεοπλάσματα. Στα νεοπλάσματα, γενικά οφείλονται 1 στους 4 θανάτους ατόμων ηλικίας μικρότερης των 85 ετών. Όπως φαίνεται στην εικόνα,
οικονομικό κόστος πνευμονοπαθειών
Το οικονομικό (άμεσο κι έμμεσο) κόστος των πνευμονοπαθειών, που επιβαρύνει τον πάσχοντα και την Πολιτεία είναι τεράστιο! Από αξιόπιστους διεθενείς Οργανισμούς (U.S. Environmental Protection Agency) πληροφορούμστε ότι το κόστος για το άσθμα/ασθενή, π.χ., κυνάμθηκε, το 1999, μεταξύ 761-889 δολάρια, ανάλογα με την ηλικία του ασθενούς. Το Εθνικό Ινστιτούτο National Heart, Lung, and Blood Institute (ΗΠΑ)είχε εκτιμήσει, για το 2009, π.χ., το έτήσιο κόστος για τις πνευμονοπάθειες, εκτός νεοπλασμάτων, ήταν 113 δισ., ενώ το περαιτέρω κόστος σε απώλεια παραγωγικότητας, ως αποτέλεσμα ανικανότητας και πρώιμου θανάτου λόγω πνευμονοπαθειών ήταν, επιπλέον, 67 δισ.
Το άσθμα έχει βαρύ έμμεσο κόστος, όπως απουσίες από το σχολείο/εργασία, που στην Αμερική έχει εκτιμηθεί ότι υπερβαίνει τις 13 εκατομμύρια ημέρες το χρόνο. Σε βαρύ τίμημα υποχρεώνονται, επίσης, μέλη της οικογένειας του ασθενούς, σημειώνοντας απώλειες ημερών εργασίας, για λόγους περιθάλψεως και οικουρίας. Στις ΗΠΑ το ετήσιο κόστος του άσθματος, π.χ., υπερβαίνει 19 δισ./έτος. Για τη ΧΑΠ, είναι ακόμη υψηλότερο, και κυμαίνεται από 2700-5900 δολ., κατ΄άτομο.
σχολείο άσθματος: 1η ανακoίνωση
Βήχας, ένα σωτήριο αντανακλαστικό, ένα βασανιστικό σύμπτωμα
Ο βήχας είναι το συχνότερο σύμπτωμα για το οποίο αναζητείται ιατρική συμβολή. Πρόκειται για αντανακλαστικό μηχανισμό, ταυτόχρονα προστατευτικό (προκειμένου να ανακόψει την προώθηση βλαπτικής ουσίας προς τους πνεύμονες) και αμυντικό (προκειμένου να αποκαταστήσει τη βατότητα των αεροφόρων οδών, που απειλείται από συσσώρευση παχύρευστων εκκρίσεων, λόγω φλεγμονωδών εξελίξεων στους πνεύμονες). Ιδιαίτερα, οι ηλικιωμένοι, τα νεογέννητα , οι μεταμοσχευθέντες και ασθενείς με παθήσεις του νευρομυϊκού συστήματος έχουν αδύνατο αντανακλαστικό του βήχα, καθιστάμενοι, έτσι, επιρρεπείς, στις πνευμονικές λοιμώξεις και την εξ εισροφήσεως πνευμονία.
Ο οξύς βήχας είναι, συνήθως, το επικρατούν σύμπτωμα σε περιπτώσεις κοινού κρυολογήματος, που αποτελεί τη συχνότερη απώλεια υγείας στην ανθρώπινη κοινωνία, με ετήσιο κόστος μεγαλύτερο των 40 δις δολάρια/έτος στις ΗΠΑ. Έχει διάρκεια μικρότερη των δύο μηνών. Σχεδόν όλα τα παθογόνα μικρόβια και οι ιογενείς λοιμώξεις εμφανίζονται με βήχα, ως αποτέλεσμα της οξείας φλεγμονής που προκαλούν στους πνεύμονες. Οι ειδικοί Ιατροί διαθέτουν μεθόδους να διακρίνουν εάν ο βήχας προέρχεται από πάθηση των βρόγχων ή των κυψελίδων και, μερικοί, μπορούν να διακρίνουν το αίτιο που τον προκαλεί παρατηρώντας προσεκτικά τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του. Ειδική θεραπεία για τον οξύ βήχα δεν υπάρχει, εκτός και εάν οφείλεται σε λοίμωξη από ιό γρίπης, οπότε χορηγείται αναστολέας της νευραμινιδάσης (tamiflu 30-45 mg) που μπορεί να έχει ικανοποιητική απόδοση, αναχαιτίζοντας την ιογενή λοίμωξη. Σε μια παλαιότερη έκδοση του βιβλίου του «lung diseases, ο sir Thomas Grofton σημείωνε ότι το καλύτερο φάρμακο για την ανακούφιση από τον οξύ βήχα, είναι μικρές δόσεις οινοπνεύματος, αλλά προσέθετε ότι είναι κάπως άκομψο να συστήνει ο ιατρός οινοπνευματώδη (!)
Μερικοί πιστεύουν ότι ο βήχας στις οξείες λοιμώξεις δεν πρέπει να αναχαιτίζεται με αντιβηχικά φάρμακα, ώστε να αφήνεται ανεπηρέαστος να επιτελεί το έργο καθάρσεως των βρόγχων που είναι η αποστολή του (αποβολή φλεγμάτων). Ο βήχας, επί οξέων λοιμώξεων του αναπνευστικού σπάνια είναι επωφελής, χρησιμεύοντας στην αποβολή εκκρίσεων, αν και πάντα είναι βασανιστικός κι όχι σπάνια επικίνδυνος. Πράγματι, ακόμη και στις εκτεταμένες πνευμονίες, η παραγωγή αποχρέμψεως είναι περιορισμένη, ώστε να καταδείχνεται ότι η κάθαρση στους αεραγωγούς/παρέγχυμα επαφίεται στη δράση της φαγοκυταρώσεως. Έτσι, μερικοί πιστεύουν ότι η αντιβηχική θεραπεία επί λοιμώξεων του αναπνευστικού, επί προηγούμενα υγιούς πνεύμονος/τραχειοβρογχικού δένδρου, δεν είναι ανεπιθύμητη, δεδομένου ιδίως, ότι προστατεύει από την μετάδοση της λοιμώξεως.
Μερικές φορές, ο βήχας είναι χρόνιος και συνεχίζεται ενώ έχει αρθεί το αίτιο που, αρχικά, τον προκάλεσε. Τότε γίνεται ένα βασανιστικό σύμπτωμα που διαρκεί πάνω από 8 εβδομάδες και συχνά προκαλεί μείωση της ποιότητας ζωής και μερικές φορές προαγγέλλει την ανάπτυξη σοβαρών πνευμονοπαθειών. Ο χρόνιος βήχας αφορά το 10-38% Πνευμονολογικών επισκέψεων και συνήθως οφείλεται σε χρόνιες πνευμονοπάθειες, όπως η χρονία βρογχίτις, το πνευμονικό εμφύσημα, το άσθμα, η πνευμονική ίνωση και τα διάφορα νεοπλάσματα. Σποραδικότερα, οφείλεται σε χρόνιες λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος,όπως η ρινίτιδα, που μπορεί να είναι και αλλεργικής αιτιολογίας, και η οπισθορινική καταρροή, η λαρυγγίτις, ή παθήσεις του κατώτερου αναπνευστικού, όπως η φυματίωση και οι μυκητιάσεις. Μπορεί, όμως να είναι και απότοκος εξωπνευμονικών παθήσεων, νευρολογικών διαταραχών ή tic (: νόσος του Ζ.Ζ. de la Touret). Δεν αποκλείεται, τέλος, να αποτελεί παρενέργεια ορισμένων φαρμάκων που λαμβάνονται για άλλες παθήσεις (π.χ., κάποια αντιϋπερτασικά).
Έχει δυνητικά δυσμενείς συνέπειες, όπως η αιφνίδια για δευτερόλεπτα απώλεια συνειδήσεως, η ακράτεια ούρων και η κατάθλιψη. Συχνά, ο χρόνιος βήχας ερμηνεύεται ως σύμπτωμα των καπνιστών και η σημασία του παρακάμπτεται, αφήνοντας να εξελίσσεται μια δυνητικά σοβαρή πάθηση. Από τα συχνότερα αίτιά του, το άσθμα και η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, οι ρινίτιδες και παραρρινοκολπίτιδες, αλλά και ο μεταγευματικός βήχας και η γαστροοισοφaγική παλινδρόμηση, λόγω χαλάσεως του σφιγκτήρος του στομάχου. Η ακριβής εντόπιση της αιτιολογίας του είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την εφαρμογή κατάλληλης και αποδοτικής θεραπείας. Μόνο με την ακριβή εντόπιση της αιτιολογίας του μπορεί ο Ιατρός να σχεδιάσει αποτελεσματικό θεραπευτικό πρόγραμμα, ώστε να προστετεύσει τον ασθενή του από τη λήψη περιττών και δυνητικά επιβλαβών θεραπειών, ενώ ενδεχομένως, να στερηθεί χρήσιμα για την περίπτωσή του φάρμακα.
Έτσι, πρώτο μέλημα, για την αντιμετώπιση χρόνιου βήχα πρέπει να είναι η διακοπή φαρμάκων –για άλλη πάθηση- που τον προκαλούν. Εάν ο βήχας δεν σταματήσει με τη διακοπή των υπεύθυνων φαρμάκων, διενεργείται ακτινολογικός έλεγχος και σπιρομέτρηση προ/μετά βρογχοδιαστολή. . Ο καλύτερος τρόπος διαγνώσεως του χρόνιου βήχα, είναι η τήρηση ενός ημερολογίου, στο οποίο περιλαμβάνεται, επίσης η ημερήσια καταγραφή της PEFR. Με την μέθοδο αυτή μπορεί να διακριθεί ο βήχας ως ασθματικό ισοδύναμο ή ως οισοφαγική παλινδρόμηση. Η νυκτερινή επιδείνωση ευνοεί τη διάγνωση του άσθματος, η ημερήσια εμφάνισή του, μεταγευματικός, εξηγεί τη σχέση του με τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Εάν οι παθολογικές καταστάσεις αυτές αποκλεισθούν, τα ευρήματα από την ακτινογραφία θώρακος καθοδηγούν την περαιτέρω διαχείρισή του: καρδιολογική εκτίμηση, διεξαγωγή υψηλής διακριτικής ικανότητας αξονική τομογραφία, κυτταρολογική πτυέλων, βρογχοσκόπηση, μικροσκοπικές εξετάσεις βιοπτικού υλικού, ξεσμάτων βρογχικού βλεννογόνου, τραχειοβρογχικών εκκρίσεων. Εάν οι εξετάσεις αποβούν αρνητικές, ενώ ο βήχας επιμένει, μπορεί να είναι μεταλοιμώδους αιτιολογίας, απότοκος νευρολογικής διαταραχής, tic ή ψυχογενής. Σε ασθενείς με ξηρό, μη παραγωγικό βήχα, μπορεί να απαιτηθεί η αντικειμενική εκτίμηση της βρογχικής αντιδραστικότητας. Ο έλεγχος του αντανακλαστικού του βηχός διενεργείται με την εισπνοή 1-500μΜ διαλύματος 90% καπσαϊσίνης, μέσω δοσιμετρικού νεφελοποιητού και μέτρηση του αριθμού των βηχών. Στους ασθενείς στους οποίους παράγεται βήχας μετά εισπνοή ποσότητας καπσαϊσίνης μικρότερης των 10 μΜ θεωρούνται ότι έχουν αυξημένη ευαισθησία του αντανακλαστικού του βηχός. Ανάλογες δοκιμασίες μπορεί να διενεργηθούν με χορήγηση κιτρικού οξέος.
εικόνα 2. Οι φάσεις του βήχα
Ως προς τη συχνότητα του συμπτώματος οι ίδιοι οι ασθενείς ή οι συγγενείς τους συνήθως έχουν καλή εκτίμηση της συχνότητας του βήχα τους, ακόμη και της εντάσεώς του, αν και δεν αποκλείεται να υποτιμούν τόσο τη συχνότητα, όσο και την ένταση.
Πρόσφατα η European Respiratory Society (Όργανο των Ευρωπαίων Πνευμονολόγων, με διεθνή εμβέλεια και επιρροή, της οποίας και εμείς είμαστε τακτικά μέλη) δημοσίευσε οδηγίες διαχειρίσεως του βήχα.