Θεματολόγιο Πνευμονολογίας

Ενώ η διαγνωστική και εργαστηριακή πνευμονολογία έχει διατρέξει ιλλιγγιώδη διαδρομή, ενισχυμένη με υψηλής τεχνολογίας παρεμβατικές τεχνικές και διαγνωστικά αποδοτικά κλινικά Εργαστήρια, η θεραπευτική Πνευμονολογία παραμένει -ακόμη- σε μεγάλο βαθμό, ουσιωδώς συμπτωματική. 
Παρ΄όλο ότι οι χρόνιες πνευμονοπάθειες, όπως η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, το άσθμα, ο πνευμονικός καρκίνος και η πνευμονική ίνωση αποτελούν τη δεύτερη κύρια αιτία θανάτου σε ολόκληρο τον κόσμο, διατίθενται εντελώς περιορισμένες θεραπευτικές επιλογές, και, στην πραγματικότητα, δεν υπάρχουν αιτιολογικά κατευθυνόμενες θεραπείες. Η μεταμόσχευση πνεύμονος παραμένει η μόνη διαθέσιμη, ριζική, θεραπεία για πλειάδα ασθενών σε τελικού σταδίου διάχυτες πνευμονοπάθειες, αλλά οι λίστες των υποψηφίων ληπτών υπερβαίνουν, κατά πολύ τις λίστες των δωρητών κατάλληλων οργάνων. Πέρα από την μεταμόσχευση πνεύμονος σωρεία προσεγγίσεων έχουν αναζητηθεί, με σκοπό την αποκατάσταση της πνευμονικής λειτουργίας. Ειδικότερα, η βελτίωση της κατανοήσεως των παθογενειών των διαφόρων παθολογικών εκτροπών, είναι κρίσιμη για την προσπάθεια αναπτύξκεως νέων -αιτιολογικών- θεραπειών. Προς το παρόν, στην σύγχρονη θεραπευτική, φαίνεται ότι μόνο οι αναστολείς του μετατρεεπτικού ενζύμου της αγγειοτασίνης μπορούν να λάβουν το "χρίσμα" της αληθώς αιτιολογικής θεραπείας, ενώ, ταυτόχρονα, αποτελούν "παράδειγμα" μετεξελίξεως των γνώσεων της παθογένειας σε θεραπευτικές εφαρμογές.

Το πνευμονικό σύστημα διαμορφώνεται από αρχέγονα κύτταρα του κοιλιακού εντερικού ενδοδέρματος. Η διαδικασία διαπλάσεώς του αρχίζει με την προσθήκη της μοίρας του πνευμονοκυττάρου στο αρχέγονο έντερο, το οποίο ακολουθείται από την ανάπτυξη του τραχειοβρογχικού δένδρου, του συστήματος των επιθηλιακών σωληνίσκων και των αγγειακών συνοδών τους (►). H φυσιολογική ανάπτυξη του τραχειοβρογχικού δένδρου και του πνευμονικού παρεγχύματος τελεί υπό στενό χωροχρονικό έλεγχο, από ποικιλία διαλυτών παραγόντων και κυτταρικών τύπων που απαιτούνται για την κατάλληλη ασνάπτυξη του οργάνου. Το βασικό σχέδιο της "πνευμονικής κατασκευής" δηλαδή η τραχεία και το συστημα των 23 περίπου διαδοχικών διχοτομήσεών της, που επομένως, δίνει τον φανταστικό αριθμό των 223 κλάδων, διαστρωμένων σε αλληλοδιάδοχες γενεές, μέσω των οποίων προωθείται, καθαρίζεται και κλιματίζεται (υγρασία, θερμοκρασία) ο αέρας προς το πνευμονικό παρέγυχμα, δηλαδή το σύνολο των εκατομμυρίων κυψελίδων, που ευρίσκονται σε διαμετωπική κατάσταση με το θαυμάσιο δίκτυο, στο οποίο αναλύεται η πνευμονική αρτηρία, όπου το αίμα οξυγονώνεται.  Η εμβρυϊκή ανάπτυξη των πνευμόνων έχει επισταμένα μελετηθεί, όπως εξάλλου θα αναμενόταν, σε πειραματικές διατάξεις (►). Εάν ο πνεύμονας του ενήλικος έχει την ικανότητα και με ποιόν τρόπο να αναγεννηθεί μετά τη βλαπτική επίδραση ενός καταστροφικού παράγοντος παραμένουν ως ερωτήματα που αναζητούν απάντηση. Είναι πιθανόν ότι η ικανότητα των πνευμόνων να αναγεννιούνται και να αυτοεπιδιορθώνονται μετά μια βλαπτική επίδραση, εξασθενεί με το πέρασμα της ηλικίας. Είναι εκπληκτικό, αλλά υπάρχουν ενδείξεις ότι ο πνεύμονας των ενηλίκων μπορεί να αναγεννηθεί, όπως φαίνεται από την αύξηση της ζωτικής χωρητικότητας, την μεγέθυνση του εναπομείναντος αριστερού πνεύμονος, την αύξηση του αριθμού των κυψελίδων επί ενός ασθενούς, ο οποίος υπέστη δεξιά πνευμονεκτομή, 15 χρόνια νωρίτερα (►).

Τρισδιάστατη αναπαράσταση αξονική τομογραφία θώρακος μεταξύ 1995 και 2010, στην οποία αναδεικνύεται η αύξηση του πνευμονικού όγκου, της ζωτικής χωρητικόττηας και του αριθμού των κυψελίδων.
Τα ευρήματα αυτά γεννούν ελπίδες και προσδοκίες ανακαλύψεως αναγεννητικών θεραπειών, μετά την αποκρυπτογράφηση των μηχανισμών αναγεννήσεως του πνευμονικού ιστού, μετά την άρση του βλαπτικού παράγοντος. Η κατανοήση του σχετικού θέματος έχει ως αφετηρία τη γνώση της εμβρυϊκής αναπτύξεως του αναπνεσυτικού συστήματος και των νόμων που διέπουν την ενδομήτρια διακλάδωση του τραχειοβρογχικού δένδρου και την κυψελιδική μορφογένεση(►), καθώς επίσης τις διαδικασίες που εξελίσσονται για την ταυτόχρονη αγγειακή και κυψελιδική ταυτόχρονη ανάπτυξη. Μικρές αποκλίσεις των λειτουργιών αυτών μπορεί να απολήξουν σε περιγεννητικές αλλοιώσεις της ανατομικής ακεραιότητας των πνευμόνων, που σε συνδυασμό με περιβαλλοντικές, εξωμήτριες βλαπτικές εκθέσεις, εγκαθιστούν επιρρέπεια στις χρόνιες πνευμονοπάθειες στην ενήλικη ή υπερήλικη ζωή. Έχει διεχθεί ότι αρχέγονα κύτταρα από το αμνιοτικό υγρό διαφοροποιούνται σε επιθηλιακά κύτταρα, κατά τρόπο που γεννά ελπίδες για διαμόρφωση κυτταρικών θεραπειών στο μέλλον.
Η πληθώρα των πνευμονοπαθειών καθιστά  πολύπλοκο το ζήτημα της επιλογής κυτταρικής θεραπείας. Π.χ., επί οξείας πνευμονικής βλάβης, όπου ο τερματισμός των εκτροπών στο κυψελιδικό επίπεδο είναι αναγκαίος, η στόχευση και η υποστήριξη με ενδογενείς προγεννήτορες παριστά μια αποτελεσματική αντιμετώπιση. Καταστάσεις, απότοκες αποπτώσεως και καταστροφής του επιθηλίου όπως επί οξείας εισπνοής τοξικών αερίων, μπορεί να αντιμετωπισθεί με πολλαπλασιασμό και επιδιόρθωση από ενδογενή κύτταρα καθώς, επίσης, και από μεταμόσχευση ενδογενών πνευμονικών κυττάρων, με την προσδοκία της ταχείας επανεποικίσεως κυττλάρων στις περιοχές όπου αυτά καταστράφηκαν.
  Εν τούτοις, άλλες παθήσεις, απότοκες διαταραχών της αναπτύξεως  ή  χρόνιων καταστάσεων, που συνδοεύονται από εξάνλτηση των δεξαμενών προγονικών κυττάρων όπως η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια και η γήρανση, η θεραπεία με εξωγενή προγονικά κύτταρα μπορεί να αποτελούν την καλύτερη θεραπευτική επιλογή (►). Ο όρος "παθολογική ιστική αναδιαμόρφωση των αεραγωγών" αφορά το επιθήλιο το υποκείμενο μεσέγχυμα, καθώς, επίσης, και αμοιβαίες τροφικές αντεπιδράσεις που παρατηρούνται μεταξύ των εμπλεκομένων ιστών. Το πλείστον των φυσιολογικών αεραγωγών απαρτίζ0ονται από ψευδοπολύστιβο, κροσσωτό επιθήλιο, εκκριτικά κύτταρα (καλυκοειδή, ορογόνα) και σε ποσοστό 6-30% βασικά κύτταρα.

Η αναγέννηση των ιστών παίζει σημαντικό ρόλο στη διαχείριση της χρόνιας βρογχίτιδας και του εμφυσήματος. Ωστόσο, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι αυτές οι καταστάσεις επηρεάζουν κυρίως τους πνεύμονες, οι οποίοι είναι πολύπλοκα όργανα με περιορισμένη αναγεννητική ικανότητα σε σύγκριση με ορισμένους άλλους ιστούς του σώματος. Ωστόσο, συνεχιζόμενη έρευνα και πρόοδοι γίνονται στον τομέα της αναγεννητικής ιατρικής για τη διερεύνηση πιθανών στρατηγικών για την προώθηση της επιδιόρθωσης των ιστών σε αυτές τις αναπνευστικές ασθένειες. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο τομέας της αναγεννητικής ιατρικής εξελίσσεται ραγδαία και γίνονται τακτικά νέες ανακαλύψεις. Ως εκ τούτου, είναι απαραίτητο να συμβουλευτείτε επαγγελματίες υγείας και να παραμείνετε ενημερωμένοι με τις πιο πρόσφατες ερευνητικές εξελίξεις για τις πιο ακριβείς και ενημερωμένες πληροφορίες σχετικά με την αναγέννηση των ιστών σε χρόνια βρογχίτιδα και εμφύσημα.

Όσον αφορά την αναγέννηση των ιστών, οι ερευνητές διερευνούν διάφορες προσεγγίσεις για την τόνωση της επισκευής και της αναγέννησης στους πνεύμονες που επηρεάζονται από χρόνια βρογχίτιδα και εμφύσημα. Μερικοί από τους βασικούς τομείς έρευνας περιλαμβάνουν:

Θεραπεία με βλαστοκύτταρα: Τα βλαστοκύτταρα έχουν τη δυνατότητα να διαφοροποιούνται σε διάφορους τύπους κυττάρων και μπορεί να υπόσχονται την αναγέννηση του κατεστραμμένου πνευμονικού ιστού. Διάφοροι τύποι βλαστοκυττάρων, όπως τα μεσεγχυματικά βλαστοκύτταρα (MSCs) και τα επαγόμενα πολυδύναμα βλαστοκύτταρα (iPSCs), μελετώνται για τις αναγεννητικές τους ικανότητες σε ασθένειες των πνευμόνων
Γονιδιακή θεραπεία: Η γονιδιακή θεραπεία περιλαμβάνει την παροχή συγκεκριμένων γονιδίων στους πνεύμονες για την προώθηση της επισκευής και της αναγέννησης των ιστών. Με την εισαγωγή γονιδίων που διεγείρουν την ανάπτυξη και τη διαφοροποίηση των κυττάρων, οι ερευνητές στοχεύουν να ενισχύσουν την αναγεννητική ικανότητα του πνευμονικού ιστού.
δίκτυα βιοϋλικών: Τα ικριώματα βιοϋλικών παρέχουν δομική υποστήριξη και μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παροχή κυττάρων ή θεραπευτικών παραγόντων σε κατεστραμμένο πνευμονικό ιστό. Αυτά τα ικριώματα μπορούν να δημιουργήσουν ένα ευνοϊκό περιβάλλον για την αναγέννηση των ιστών και να βοηθήσουν στη διαδικασία επισκευής
Αυξητικοί παράγοντες και κυτοκίνες: Οι αυξητικοί παράγοντες και οι κυτοκίνες είναι φυσικές πρωτεΐνες που ρυθμίζουν την ανάπτυξη των κυττάρων, τη διαφοροποίηση και την επισκευή των ιστών. Οι ερευνητές διερευνούν τη δυνατότητα παράδοσης αυτών των μορίων σε κατεστραμμένο πνευμονικό ιστό για την προώθηση της αναγέννησης.

Ενώ αυτές οι προσεγγίσεις υπόσχονται, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η αναγέννηση των ιστών στους πνεύμονες είναι μια πολύπλοκη και προκλητική διαδικασία. Διάφοροι παράγοντες, συμπεριλαμβανομένου του φλεγμονώδους περιβάλλοντος και των ουλών, μπορούν να εμποδίσουν την αναγεννητική διαδικασία. Επιπλέον, οι ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα πρέπει να αντιμετωπιστούν διεξοδικά πριν αυτές οι στρατηγικές μεταφραστούν στην κλινική πράξη.

 

βλέπε: | κυτταρική θεραπεία | |αναδόμηση πνεύμονος επί ΙΠΙ|αναδόμηση πνεύμονος στις χρόνιες βρογχοπάθειες|παθολογική ιστική αναδιαμόρφωση των αεραγωγών  | τα μακροφάγα στη ΧΑΠ |  Calgranulin B (S100A9 or MRP14) |ηλικίωση πνεύμονος|