Μεγάλο φαγοκύτταρο, εκτός κυκλοφορίας, που συμμετέχει τόσο στη φαγοκυττάρωση, όσο και στη διαδικασία παραγωγής αντισωμάτων.Τα μακροφάγα καταλαμβάνουν στρατηγικές θέσεις στους διάφορους ιστούς του σώματος όπου πέπτπυν και "αναλύουν" ξένοβιοτικές ύλες, νεκρά και αποπεσσόντα κύτταρα, και στρατολογούν πρόσθετα μακροφάγα σε περιπτώσεις φέγμονής. Συνιστούν έναν ιδιαίτερα ετρογενή κυτταρικό πληθυσμό, καθώς μπορούν αν ματαπτίπτουν σε άλλες μορφές, ανάλογα με την λειτουργία που καλούνται να επιτελέσουν, σε απάντηση σημάτων από το τοπικό μικροπεριβάλλον.
Τα μονοπύρηνα μακροφάγα προέρχονται από προσηλωμένα αρχέγονα κύτταρα του αιμοποοιητικού ιστού, του μυελού των οστών. Οι πρόδρομες μορφές εισέρχονται στην κυκλοφορία ως μονοκύτταρα και καταλήγουν στους τόπους μόνιμης εγκαταστάσεως -σχεδόν σε όλους τους ιστούς του σώματος, όπου διαφοροποιούνται σε ώριμα μακροφάγα, όπους διενεργούν στρατηγικής σημασίας σπουδαίες αμυντικές λειτουργίες, όπως η φαγοκύτωση, παρουσίαση αντιγόνων και ανοσοκαταστολή. Τα μακροφάγα είναι απαραίτητα στην ιστική αναδιαμόρφωση και την ίνωση, καθώς αποτελούν κύριες πηγές διαφόρων ελαστολυτικών ενζύμων όπως τα MMP (-1, -7, -8, -9 και -12), αλλά και των αναστολέων τους (&) και καθεψίνης. Η κατάλληλη ισορροπία μεταξύ των MMP και των αναστολέων τους είναι κριτικής σημασίας για τη φυσιολογική εναπόθεση και την αποδόμηση του εξωκυττάριου δικτύου. Ενεργοποιούνται από το κάπνισμα και απελευθερώνουν μεσολαβητές στους οποίους περιλαμβάνονται οTNF‐α, η IL‐8, άλλες χημοκίνες CXC, χημοτακτικό πεπτίδιο των μονοκυττάρων (monocyte chemotactic peptide (MCP‐1), ρίζες οξυγόνου, ουδετεροφιλική ελαστάση, που παραλαμβάνουν από τα ουδετερόφιλα.
τα μακροφάγα στη ΧΑΠ
Τα μακροφάγα διαδραματίζουν μοναδικό ρόλο στη ΧΑΠ καθώς ενεργοποιούνται από το κάπνισμα και εκκρίνουν πληθώρα μεσολαβητών που ενορχηστρώνουν τη φλεγμονή επί ΧΑΠ. Υπάρχει σημαντική Χ25 αύξηση του αριθμού των μακροφάγων στους αεραγωγούς, το παρέγχυμα, το BAL και τα πτύελα των ασθενών με ΧΑΠ. Ευρίσκονται σε περιοχές ιστικής καταστροφής. Υπάρχει συσχέτιση μεταξύ του αριθμού των μακροφάγων και της βαρύτητας της ΧΑΠ.
η συμβολή των μακροφάγων στην ιστική ίνωση
Τα μακροφάγα και οι ινοβλάστες είναι τα δραστικότερα κύτταρα στην παθογένεια της ιστικής ινώσεως, καθώς ο ρόλος των, επίσης πρωταγωνιστούντων CD4+ T λεμφοκυττάρων είναι, ακριβώς, η στρατολόγηση και ενεργοποίηση μακροφάγων και ινοβλαστών. Τα μακροφάγα διαφορίζονται σε δύο διακριτούς πληθυσμούς, ανάλογα με το εάν εκτίθενται σε κυτοκίνες Th1, που ενεργοποιούν την έκφραση της συνθέσεως νιτρικού οξειδίο ή Th2, που είναι ιντελευκίνες 4 και 13, κατά προτίμηση ενεργοποιούν την αργινινάση -1, που ενεργοποιεί τα μακροφάγα, μέσω εναλλακτικής οδού.
Τα MMP που παράγονται από τα μακροφάγα διαμεσολαβούν όχι μόνο στην πρωτεόλυση του εξωκυττάριου δικτύου και του μη δικτυακού υπστρώματος, αλλά ενισχύουν τις φλεγμονώδεις απαντήσεις και επηρεάζουν την ιστική αναδιομόρφωση. Ο πολύπλοκος ρόλος των μακροφάγων στην ίνωση καταδείχτηκε σε μια μελέτη που έδειξε ότι η απόσυρση του πληθυσμού των μακροφάγων είτε κατά τη διάρκεια ιστικής βλάβης ή κατά τη διάρκεια της επαναδιορθώσεως είχε δραστικά διαφορετικές συνέπειες στην όλη εξέλιξη της ινώσεως. Κατά τη διάρκεια φλεγμονώδους εξεργασίας η αντικατάσταση της των μακροφάγων συνεπάγεται βελτίωση της ινώσεως, ενώ η απόσυρση στο στάδιο της ινώσεως συνεπάγεται αδυναμία λύσεως και παράταση της παρουσίας προ-ινωτικών κυτταρικών και άλλων συστατικών του δικτύου (&). Επιπλέον η απόσυρση των μακροφάγων κατά την πρώιμη φάση της μετεμφρακτικής μυοκαρδιακής ινώσεως επηρεάζει την την επούλωση κια αυξάνει την ιστική αναδιαμόρφωση και τη θνητότηα γεγονός που δείχνει ότι είναι κρίσιμος παράγων στην επούλωση του μυοκαρδίου (&).
Τα ενεργοποιημένα μακροφάγα, παράγουν πέραν του TGF-β, άλλες κυτοκίνες, όπως η IL-4, -10 και -13 (&), TNF-a, και IL-1, που έχουν δειχτεί, επίσης, ότι ενεργοποιούν τους ινοβλάστες. και τους καθιστούν ικανούς για αυξημένη παραγωγή συστατικών του εξωκυττάριου δικτύου.
η δυσλειτουργία των κυψελιδικών μακροφάγων στην παθογένεια της πνευμονικής κυψελιδικής πρωτεϊνώσεως. Η παθολογική συσσώρευση επιφανειοδραστικής ουσίας σε ασθενείς (ή πειραματόζωα) με ΠΚΠ, μπορεί να δείχνει την αιτιολογική σχέση της μειώσεως του καταβολισμού τηε επιφανειοδραστικής ουσίας με την πάθηση. Στις λειτουργικές ανεπάρκειες των κυψελιδικών μακροφάγων περιλαμβάνονται: i. διαταραχή της χημειοτξίας, ii. της προκολλήσεως, iii. της φαγοκυττώσεως, iv. της αντιμικορβιακής δραστηριότητας και, v. της τήξεως των φαγολυσσωμίων. |Επιφανειοδραστική ουσία| Πνευμονική κυψελιδική πρωτεΐνωση|πνευμονοκύτταρα τύπου ΙΙ| Στα πειραματόζωα που έχει προκληθεί έλλειψη GM-CSF, τα κυψελιδικά μακροφάγα επιδεικνύουν παρόμοιες λειτουργικές διαταραχές στην κυτταρική προσκόλληση, την έκφραση των επιφανειακών υποδοχέων αναγνωρίσεως παθογόνων, τη φαγοκύτωση, την ενδοκύτωση, την παραγωγή υπεροξειδίων, την θανάτωση των μικροβίων, την έκκριση κυτοκινών, και τον καταβολισμό τόσο των λιπιδίων, όσο και των πρωτεϊνών της επιφανειοδραστικής ουσίας. Είναιο πιθανόν ότι τα κυψελιδικά μακροφάγα ασθενών με ΠΚΠ, μπορεί να επιμερίζονται ολόκληρο αυτό το φάσμα δυσλειτουργιών.