Θεματολόγιο Πνευμονολογίας

O όρος ‘χρόνια πνευμονική καρδιά, ΧΠΚ’ υποδηλώνει τη διάταση ή και την υπερτροφία της δεξιάς κοιλίας, που προκαλείται δευτεροπαθώς μετά από ποικίλες, δομικές ή λειτουργικές εκτροπές του αναπνευστικού συστήματος (Η ΧΠΚ προσδιορίζεται παθολογοανατομικά, αλλά στην καθημερινή κλινική πράξη, η διάγνωση στου συνδρόμου προϋποθέτει τη διαπίστωση κλινικοεργαστηριακών ευρημάτων πνευμονικής υπερτάσεως και δεξιάς κοιλιακής υπερτροφίας με ή χωρίς σημεία και συμπτώματα δεξιάς καρδιακής ανεπάρκειας, όπως η αύξηση της κεντρικής φλεβικής πιέσεως και το περιφερικό οίδημα, σε υποξαιμικούς ασθενείς με χρόνιες πνευμονοπάθειες⁵. Η κλινική, πάντως διάκριση μεταξύ της πνευμονικής υπερτάσεως (αύξηση του φορτίου της δεξιάς κοιλίας), της ΧΠΚ (προσαρμοστική δεξιά υπερτροφία) και της ΧΠΚ με δεξιά κοιλιακή ανεπάρκεια είναι δυσχερής και, κάποτε, ανέφικτη, εκτός ίσως της τελευταίας περιπτώσεως, με δεξιά καρδιακή κάμψη, που εκδηλώνεται με διάταση των τραχηλικών φλεβών, διόγκωση του ήπατος και περιφερικό οίδημα, σε ασθενείς με ΗΚΓ-ικά ευρήματα δεξιάς κοιλιακής διογκώσεως [υποξαιμική υποξία-Β]. Ο όρος
Πολλοί ασθενείς με πνευμονική υπέρταση και δεξιά κοιλιακή διόγκωση δεν εμφανίζουν τα τυπικά ευρήματα κι ούτε ικανοποιούν τα τυπικά ΗΚΓ-ικά κριτήρια της δεξιάς κοιλιακής υπερτροφίας. Η ΧΠΚ αναγνωρίζεται συχνά στην καθημερινή κλινική πράξη, επειδή αποτελεί δευτεροπαθή εξέλιξη των χρόνιων αποφρακτικών πνευμονοπαθειών, άλλων πνευμονικών νοσημάτων, παθήσεων του θωρακικού τοιχώματος ή, τέλος, παθήσεων που συνεπάγονται ανεπαρκή κεντρικό έλεγχο αναπνοής, τα οποία επιπίπτουν με προοδευτικά αυξανόμενη συχνότητα επί ατόμων με παρατεταμένη χρήση καπνού, επιρρέπεια στις λοιμώξεις, επαγγελματική (και όχι μόνο⁶) έκθεση σε ατμοσφαιρικούς ρύπους ή επί ατόμων που είναι εκτεθειμένα σε άλλους δυνητικά παθογόνους εξωγενείς ή ενδογενείς παράγοντες. Αντίθετα, όμως, παρ’ όλο ότι οι αγγειακές πνευμονικές παθήσεις, όπως η χρόνια θρομβοεμβολική νόσος και η πρωτοπαθής πνευμονική υπέρταση ή καρδιακά νοσήματα, όπως η στένωση της μιτροειδούς και οι συγγενείς καρδιοπάθειες απολήγουν σε παρόμοιες παθολογικές καταστάσεις με υποξία και δεξιά κοιλιακή υπερτροφία, το παραγόμενο σύνδρομο δεν είναι ΧΠΚ επειδή προκαλείται από αμιγείς καρδιοαγγειακές καταστάσεις⁷.
Η Χρόνια Πνευμονική Καρδία[i] ως την υπερτροφία ή και τη διάταση της δεξιάς κοιλίας της καρδίας, με ή χωρίς δεξιά καρδιακή ανεπάρκεια, ως αποτέλεσμα νοσημάτων που επηρεάζουν τη λειτουργία ή και την ανατομική δομή του πνεύμονα, με εξαίρεση τις συγγενείς καρδιοπάθειες ή τις πνευμονικές εκείνες αλλοιώσεις, οι οποίες προέρχονται από νοσηρές καταστάσεις, που επηρεάζουν πρωταρχικά την αριστερή κοιλία. Σύμφωνα με τον Winsor (1972)²¹, η νόσος προσδιορίζει την υπερτροφία ή/και τη διάταση της δεξιάς κοιλίας σαν αποτέλεσμα υπερφόρτισης πίεσης ή όγκου (διαστολικής υπέρτασης ή υπερπλήρωσης) της δεξιάς κοιλίας, που οφείλεται σε πνευμονοπάθεια, κυρίως, ή πνευμονική βαλβιδοπάθεια. Πρώτος ο White (1931)²² καθιέρωσε τον όρο «Χρόνια Πνευμονική Καρδία», ενώ οι Brill (1958)²³ και Liebow (1960)²⁴ σύστησαν τη χρήση του όρου για όλες τις καταστάσεις υπερτροφίας ή ανεπαρκείας της δεξιάς κοιλίας, ανεξαρτήτως των πρωτογενών αιτίων.
Η χρόνια πνευμονική καρδία είναι απότοκη χρόνιας πνευμονικής υπερτάσεως, που οφείλεται, κυρίως, σε αποφρακτικού ή περιοριστικού τύπου πνευμονοπάθειες, σε αντιδιαστολή,  η οξεία πνευμονική καρδία αναφέρεται στην ανάπτυξη οξείας πνευμονικής υπέρτασης, ως αποτέλεσμα μαζικής, κυρίως, πνευμονικής εμβολής, πνευμοθώρακα υπό τάση, εκσεσημασμένης ατελεκτασίας, πολυλοβώδους πνευμονίας, ολικής πνευμονεκτομής και βεβαίως οξέος εμφράγματος της δεξιάς κοιλίας της καρδίας. |αίτια|παθογένεια|
Στα κλινικά ευρήματα της ΧΠΚ συμπεριλαμβάνονται.. βλ.: |σημεία|.