Θεματολόγιο Πνευμονολογίας

Από τη φυσική εξέταση, η μείωση της εκπνευστικής ροής μπορεί να είναι έκδηλη, ήδη από τα πρώιμα στάδια της παθήσεως. Επομένως, είναι αναγκαίο η εκτίμηση της μέγιστης εκπνευστικής ροής, ακόμη και σε άτομα υπό υψηλό κίνδυνο, π.χ., καπνιστές, που μπορεί να μην έχουν συμπτώματα και εν τούτοις να εντοπίζεται μικρή παράταση της μεγίστης εκπνοής, που δεν είναι αρκετή, ώστε να καταταγεί ο ασθενής σ΄ένα από τα επόμενα στάδια της παθήσεως.

Εκτός από το γεγονός ότι μπορεί να μην εντοπίζονται ειδικά ευρήματα από τη φυσική εξέταση, η διάγνωση της ΧΑΠ δεν μπορεί να βασιστεί στα καταγραφόμενα σημεία από το αναπνευστικό. Συνήθως, περιγράφονται τα επόμενα σημεία:

• υπερδιάταση πνεύμονος

• μείωση του αναπνευστικού ψιθυρίσματος

• συριγμός στη βίαιη εκπνοή

• εκπνοή μέσω κλεισμένων χειλιών

• χρήση επικουρικών αναπνευστικών μυών

• παράδοξη κινητικότητα τωβν κατωτέρων πλευρών

• μείωση της κρικοξιφοειδούς αποστάσεως

• μεόωση της καρδιακή αμβλύτητας

• περιφερικό οίδημα

• κυάνωση

• αύξηση της πιέσεως στη σφαγίτιδα φλ.,

• καχεξία

• παράταση της εκπνοής

 Αργότερα, μπορεί να εντοπίζονται παράταση της εκπνοής  (αναπνοή Bouchout) ή μουσικοί ήχοι εντοπίζονται στη βίαιη εκπνοή.

  Η παράταση της εκπνοής (αναπνοή Bouchout) μπορεί να ελεγχθεί κλινικά, με εκτίμηση του χρόνου βίαιης εκπνοής (forced expiratory time) που είναι αξιόλοη κλινική δοκιμασία προσυμπτωματικού ελέγχου. Κατ΄αυτή, ο ιατρός τοποθετεί το ακουστικό του πάνω από τη λαβή του στέρνου, στη σφαγή, και ακούει προ της τραχείας, καταμετρώντας το χρόνο της βίαιης εκπνοής, μέχρις ότου εξαμτληθεί η ροή. Ο φυσιολογικός χρόνος είναι περίπου 4 sec, αλλά οι ασθενείς με πρώιμα στάδια ΧΑΠ ήδη εμφανίζουν παράταση του χρόνου βίαιης εκπνοής (>6 sec).

Άλλα συμπτώματα ή σημεία δεν εντοπίζονται, μέχρις ότου η πάθηση προαχθεί σε επόμενα στάδια, σοβαρής ή βαρειάς ΧΑΠ.

Η πνευμονική υπερδιάταση συνεπάγεται αύξηση της οπισθοπρόσθιας διαμέτρου του θώρακος και τη σταθεροποίηση σε χαμηλό επίπεδο του διαφράγματος, με μειωμένη κινητικότητα, κατά τη διάρκεια του αναπνευστικού κύκλου, που μπορεί να εντοπισθεί είτε επικρουστικά ή με ακτινογραφία. Το αποπλατυσμένο διάφραγμα εισφέρει λιγότερο στην εξέλιξη της εισπνοής με αποτέλεσμα να αναλαμβάνουν οι επικουρικοί εισπνευστικοί μύες βαρύτερο έργο (στερνοκλειδομαστοειδής). Ο στερνοκλειδομαστοειδής υπερτρέφεται και η υπερτροφία του μπορεί να ψηλαφηθεί, ενώ η εισπνοή αφορά περισσότερο την άνω μοίρα του θώρακος. Στην περιοχή εκείνη, όμως, αντιστοιχεί η μη αιματoύμενη μοίρα του πνεύμονος, επί ήρεμης αναπνοής, με αποτέλεσμα, ο τύπος αυτός της αναπνοής να προκαλεί επέκταση του φυσιολογικού νεκρού χώρου, με υποξαιμία και κατακράτηση CO2.

  Επί σοβαρού βαθμού υπερδιατάσεως, το διάφραγμα όχι μόνο επιπεδώνεται, αλλά μπορεί και να ανστρέφεται (θόλος προς τα κάτω) ή ακόμη πιο παράδοξα να ανέρχεται κατά την εισπνοή και να κατέρχεται κατά την εκπνοή. Αυτό μπορεί να διακριθεί καλύτερα με τον ασθενή σε ύπτια θέση, οπότερ μπορούμε να παρακολουθήσουμε την εισολκή των κατωτέρων πλευρώνκαι της κοιλίας κατά την εισπνοή.

  Το αναπνευστικό ψιθύρισμα μειώνεται, επί εμφυσήματος, λόγω μειώσεως της εκπνευστικής ροής, πρώιμης συγκλείσεως των μικρών αεραγωγών, παγιδεύσεως αέρος και αυξημένης πνευμονικής διατάσεως.

   Σημεία πνευμονικής υπερτάσεως και δεξιά καρδιακής ανεπάρκεια εκδηλώνονται, κλινικά, με περιφερικά οιδήματα και ηπατική συμφόρηση, αλλά δεν αναγνωρίζονται,΄παρά μόνο στα τελικά στάδια της παθήσεως.     

βλεπε: διαγνωστικά κριτήρια 1

σπιρομέτρηση επί ΧΑΠ

Η αξονική τομογραφία υπεισέρχεται με αυξανόμενους ρυθμούς στη διάγνωση της ΧΑΠ και την εκτίμηση του βαθμού αποφράξεως, παγιδεύσεως αέρος και δομικών μεταβολών στους αεραγωγούς. Η εκπνευστιθκή αξονική τομογραφία, ιδιαίτερα, η παγίδευση αέρος μπορεί να ποσοστικοποιηθεί εκτιμώντ;ας το ποσοστό του πνευμονικού όγκου που απεικονίζεται κάτω από το όριο, π.χ., των -856HU δια συγκρίσεως των πνευμονικών όγκων με την ενίσχυση στην εισπνοή ή την εκπνοή, ή όπως προτιμάται τελευταία, με την συνθεώρηση εκπνευστικών και εισπνευστικών λήψεων. Όλοι οι παραλαμβανόμενοι δείκτες συσχετίζονται ικανοποιητικά με τη βαρύττηα της αποφράξεως, όπως μπορεί να εκτιμηθεί με φυσιολογικά μέσα. Με την εκόπνηση 3σδιάστατων εικόνων των αεραγωγών που παραλαμβάνονται από τις ογκομετρικές CT είναι δυνατή η μέτρηση 

βλέπε: 

βιοδείκτες στη ΧΑΠ

μεταβολικό σύνδρομο