Θεματολόγιο Πνευμονολογίας

Η παρουσία ασπεργίλου στους ιστούς ή στην επιφάνεια του βλεννογόνου. Λοίμωξη των πνευμόνων και των κυψελιδικών σάκκων των πτηνών, ιδίως των πουλερικών και των χηνών.Συν.: aspergilomycosis. H ασπεργίλωση είναι λοίμωξη που προκαλείται από ποικιλία ειδών του γένους μυκήτων Aspergillus - ένα δίμορφο μύκητα του εδάφους, που ενδημεί σε όλα τα πλάτη της γής. Ο ασπέργιλος είναι κοινό εύρημα στα πτύελα των υγιών ατόμων  και μόνο σε μικρή αναλογία αυτών προκαλεί κλινικό νόσημα, ποικίλης εντάσεως, ανάλογα με την ανοσολογική κατάσταση του ξενιστή. Έτσι, η κλιική εμφάνιση της πνευμοινικής ασπεργίλλωσης είναι αποτέλεσμα αντεπιδράσεων μεταξύ του μύκητα και του ξενιστή. Η λοιμώδης ασπεργίλλωση 

Σε μερικούς ασθενείς με προϋπάρχων άλλο νόσημα, όπως φυματίωση, σαρκοείδωση, βρογχεκτασίες ή φυσσαλίδες ή ασθενείς με έκπτωση του αμυντικού τους συστήματος, απότοκο αλκοολισμού, μεγάλης ηλικίας, κακής θρέψεωςή υποτροπιάζουσας  κακοήθειας, ο ασπέργιλος μπορεί να προκαλέσει την ανάπτυξη ασπεργιλώματος, σε προϋπάρχουσα κοιλότητα, απότοκη θεραπευμένης παθήσεως, όπως η φυματίωση ή οι βρογχεκτασίες ή μπορεί να πυροδοτήσει την ανάπτυξη χαμηλού βαθμού πυκνώσεως συχνά συνοδευομένη με πλευριτική αντίδραση ή την βραδεία ανάπτυξη κοιλότητας με μυκήτωμα ή μυκητιασική σφαίρα, στο κέντρο της κοιλότητας. Η κοιλότητα είναι χαρακτηριστικά λεπτοτοιχωματική, αν και μπορεί να μεταβληθεί σε παχυτοιχωματική, σχετικά ενωρίς μετά την ανάπτυξή της. Οι ασθενείς είναι ασυμπτωματικοί, αν και η αποβολή αιμοφύρτων πτυέλων ή αληθούς μαζικής αιμοπτύσεως δεν αποκλείεται να παρατηρηθεί.
thumb_up Ακτινολογικώς, εμφανίζεται ένα λεπτοτοιχωματικό σπήλαιο στο εσωτερικό του οποίου διαγράφεται κινητή σφαιρική πύκνωση (μυκητιασική σφαίρα), η θέση της οποίας εξαρτάται από τη θέση του ασθενούς. Μπορεί να παρατηρηθεί πύκνωση, συνήθως στους άνω λοβούς, που συχνά συνοδεύεται από παχυπλευρίτιδα. Η πύκνωση μπορεί να μιμείται φυματίωση ή νεόπλασμα. Η πύκνωση παρατείνεται επί διάστημα εβδομάδων ή μηνών, μέχρι της εμφανίσεως της κοιλότητας με χαρακτηριστική συνάθροιση αέρος στο επάνω μέρος της. Σχηματίζεται η μυκητιασική σφαίρα και ακολούθως η λεπτοτοιχωματική κοιλότητα. Η διάγνωση βασίζεται στα ακτινογραφικά ευρήματα, και στην απομόνωση του ασπέργιλου στα πτύελα του ασθενούς. Ιζηματίνες ανιχνεύονται σχεδόν σέ όλους τους ασθενείς με σχηματισμό μυκητώματος. Στις ήπιες περιπτώσεις δεν απαιτείται ιδιαίτερη θεραπεία, εκτός εάν εμφανισθεί απειλητική για τη ζωή αιμόπτυση. Η λοβεκτομή δεν συνιστάται σε εκείνους από τους ασθενείς με προϋπάρχουσα διάχυτη νόσο, όπως η σαρκοείδωση, αλλά και για τον πρόσθετο λόγο ότι μπορεί να επανεμφανισθεί σε άλλη περιοχή, μετά τη λοβεκτομή. Η έγχυση αμφοτερικίνης μέσω διαδερμικού καθετήρος στην κοιλότητα αναμένεται να απολήξει στην αναχαίτηση της αιμοπτύσεως ή/και στην εξαφάνιση του μυκητώματος.
Σε μερικούς ασθματικούς ασθενείς αναπτύσσεται νόσος υπερευαισθησίας -ή αλλεργική ασπεργίλωση, που προκαλεί βρόγχοσπασμο και παραγωγή αφθόνων τραχειοβροιγχικών εκκρίσεων.  Οι εκκρίσεις παγιδεύουν τον ασπέργιλο, οπότε η κατάσταση εισέρχεται σ΄ένα φάυλο κύκλο, της παραγωγής εκκρίσεων και ενισχύσεως του βρογχοσπάσμου, με αποτέλεσμα τον επιπωματισμό κεντρικών βρόγχων που συνεπάγεται την ανάπτυξη βρογχεκτασιών. Κλινικώς, οι ασθενείς εμφανίζουν επίμονο βρογχόσπασμο ή μπορεί να προσέλθουν με εικόνα άσθματος-ενηλίκων, διαλείποντα επεισόδια πυρετού ή χρόνιο βήχα, με παραγωγή πυώδους αποχρέμψεως ή αιμόφυρτων πτυέλων. Ακτινολογικώς, εμφανίζονται επιπωματισμένοι βρόγχοι, με χαρακτηριστική εικόνα "finger in glove", ή διάσπαρτες εμβαλωματικές διηθήσεις που μερικές φορές εξελίσσονται σε λοβαίες πυκνώσεις ή ατελκτασία, συνδυαζόμενοι με κοιλότητες. Η διάγνωση βασίζεται στην ταυτοποίηση συστατικών του μυκηλίου στα βύσματα βλέννης που βάφονται με ειδικές χρωστικές. Διαπιστώνεται ηωσινοφιλία στο περιφερικό αίμα, και αύξηση του τίτλου της IgE. Ιζηματίνες ορού ανιχνεύονται σε ποσοστό 50-90% των ασθενών με αλλεργική ασπεργίλωση. Οι ασθενείς θεραπεύονται με συστηματικές χορηγήσεις κορτικοειδών, επί παρατεταμένη, μερικές φορές, διάρκεια.
attach_fileασπεργίλωση
Η ασπεργίλωση προσβάλλει ανοσοκατεσταλμένα άτομα, συνήθως άτομα με κοκκιοκυτταροπενία, οξεία λευχαιμία, ή λέμφωμα ή άτομα υπό χρόνια λήψη στεροειδών, αντιβιοτικών, ή κυτοτοξικών φαρμάκων. Η ασπεργίλωση προσβάλλει συνήθως τους πνεύμονες (90%), αλλά δεν αποκλείεται να  επεκταθεί σε άλλα όργανα. Κλινικώς, οι ασθενείς εμφανίζουν βήχα, πλευρωδυνία, πυρετό, δύσπνοια και ταχύπνοια. Στην ακτινογραφία θώρακος αναγνωρίζονται εμβαλωματικές περιοχές βρογχοπνευμονικής πυκνώσεως,  χωρίς ειδικά γνωρίσματα. Η εμφάνιση μη ειδικών πολλαπλών ευμεγέθων οζιδίων είναι συνηγορητική λοιμώξεως από ασπέργιλο, επί ανοσοκατεσταλμένου ασθενούς. Στους κοκκιοκυτταροπενικούς ασθενείς, διαπιστώνεται κοιλότητα που σχηματίζεται με την αποκατάσταση των λευκών αιμοσφαιρίων. Επί απουσίας της χαρακτηριστικής κοιλότητας (δες προηγούμενα), η πνευμονία  από ασπέργιλο είναι δυσδιάκριτη από άλλες μορφές  πνευμονιών που επιπίπτουν σε ανοσοκατεσταλμένα άτομα. Η διάγνωση μερικές φορές επιβεβαιώνεται με καλλιέργεις αίματος, αλλά η διαβρογχική βιοψία ή βιοψία ανοικτού πνεύμονος είναι τις περισσότερες φορές απαραίτητη για την ταυτοποίηση του μικροοργανισμού. Θεραπευτικώς χορηγείται ενδοφλεβίως αμφοτερικίνη.
Οι θεραπευτικοί στόχοι του συνδρόμου είναι η αποτροπή μόνιμων διαταραχών της αρχιτεκτονικής των αεραγωγών και η αντιμετώπιση του βρογχοσπάσμου. Η αναχαίτιση της φλεγμονής, επομένως, που αποτελεί το υπόστρωμα και των δύο διαταραχών, αποτελεί το κύριο θεραπευτικό μέλημα. Χορηγείται πρεδνιζόνη σε δόση περίπου 1 mg/Kg βάρους σώματος, ημερησίως, με την οποία αποσκοπείται η περιστολή των διηθημάτων, ο έλεγχος των ασθματικών εκδηλώσεων και, πιθανόν, η αναχαίτιση των ιστολογικών βλαβών στα τοιχώματα των βρόγχων. Τα εναντίον του ασπέργιλου χημειοθεραπευτικά σκευάσματα δεν έχουν αποδειχθεί επιτυχή στην εκρίζωση του μύκητος. |πνευμονία εξ υπερευαισθησίας|σύνδρομο Loffler|αλλεργική βρογχοπνευμονική ασπεργίλωση|ασπεργίλωμα|ασπεργίλωση (2)|ασπέργιλος fumigatus|