Θεματολόγιο Πνευμονολογίας

 εικόνα 1. καμπύλη πιέσεως - όγκου.

 Αποτελεί εκτίμηση της ικανότητας των πνευμόνων να διατείνονται χωρίς να διαρρήγνυνται, σε απάντηση μεταβολής πιέσεων. Εκφράζεται ως μεταβολή του όγκου στους πνεύμονες δια της αντιστοίχου μεταβολής της πιέσεως. Η πνευμονική διατασιμότητα αναφέρεται ως στατική ή ως δυναμική. Η στατική διατασιμότητα είναι η μεταβολή του όγκου για κάθε μεταβολή εφαρμοσμένης πιέσεως[i]. Αντίθετα, η δυναμική διατασιμότητα είναι η ενδοτικότητα των πνευμόνων σε οποιαδήποτε στιγμή, στη διάρκεια του αναπνευστικού κύκλου.

Η στατική διατασιμότητα υπολογίζεται με την εξίσωση:

C=ΔV/ΔP

Π.χ., εάν ο εξεταζόμενος εισπνέει 500 ml μέσω ενός σπιρομέτρου και η υπεζωκοτική πίεση αμέσως πριν την εισπνοή είναι -5 cmΗ₂Ο και -10 cm Η₂Ο στο τέλος της εισπνοής τότε:

Διατασιμότητα= ΔP/ΔV= .500 L/ (-5cmΗ₂Ο-(-10cmH₂O))=.500 L/ 5 cmH₂O= 0.1 L/cmH₂O

Η στατική διατασιμότητα, C_STAT, υπολογίζεται με βάση την εξίσωση:

C_STAT= V_T/(P_plat-PEEP)

Όπου η P_plat μετριέται στο τέλος της εισπνοής και πριν την εκπνοή μέσω μιας τεχνικής διακεκομένης άπνοιας. Κατά την εφαρμογή της τεχνικής αυτής, η ροή αέρος μέσω των αεραγωγών, διακόπτεται περιοδικά για διάστημα περίπου 0.5 sec, ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι επιδράσεις των αντιστάσεων. Η P_plat δεν μπορεί να υπερβαίνει την PIP και τυπικά είναι <3-5 cmH₂O χαμηλότερη της PIP, ενόσω οι αντιστάσεις δεν αυξάνονται.

Η στατική διατασιμότητα μετριέται με την τεχνική της διαλείπουσας άπνοιας, διάρκειας ελάχιστων secs. Είναι, όμως, δυνατό να μετρηθεί η δυναμική διατασιμότητα, δηλαδή εκείνη που μετριέται κατά τη διάρκεια ήρεμης αναπνοής. Για τη μέτρηση της δυναμικής διατασιμότητας απαιτείται η μέτρηση του αναπνεόμενου όγκου, V_Τ,  της ροής στο στόμα, V̇, και της ενδοϋπεζωοκοτικής πιέσεως.

  Έτσι, μπορούμε να αναφερθούμε στην εξίσωση:

P= +R . V̇

Καθώς η V̇ =0, στα σημεία της άπνοιας, προκύπτει ότι RV̇=0, άρα:

C=

Η δυναμική διατασιμότητα, ακολούθως μετριέται, ως ΔV/ΔP.

Η δυναμική διατασιμότητα, C_D, είναι ίση ή μικρότερη της στατικής. Εάν οι περιοχικές σταθερές χρόνου είναι ίσες, τότε η δυναμική διατασιμότητα αναμένεται να ισούται με τη στατική. Επί ανομοιογένειας στην περιοχική εκκένωση (διαφορετικές σταθερές χρόνου) η δυναμική διατασιμότητα μειώνεται, δηλαδή οι πνεύμονες καθίστανται πλέον δύσκαμπτοι, με την αύξηση του αναπνευστικού ρυθμού. 

Υπολογίζεται με βάση την εξίσωση:

C_D=V_T/(PIP-PEEP)

Όπου PIP= μεγίστη εισπνευστική πίεση (η μεγίστη πίεση κατά τη διάρκεια της εισπνοής) και PEEP θετική τελοεκπνευστική πίεση.

Μεταβολές στις αντιστάσεις, στη στατική διατασιμότητα των πνευμόνων και του θώρακος επηρεάζουν τη δυναμική διατασιμότητα.

Η πνευμονική διατασιμότητα εμφανίζει υστέρηση, δηλαδή αναγνωρίζεται διαφορά στον πνευμονικό όγκο, για την ίδια πίεση, εάν ο όγκος αυτός εντοπίζεται στη φάση της εισπνοής ή της εκπνοής[ii].

Η πνευμονική διατασιμότητα, επίσης, κυμαίνεται από περιοχή σε περιοχή στον πνεύμονα, ανάλογα με το βαθμό εκπτύξεώς τους (σχήμα). Στις κορυφές (και στις βάσεις), η διατασιμότητα είναι μικρότερη, επειδή οι κυψελίδες είναι ήδη περισσότερο (ή λιγότερο) διατεταμένες, για βαρυτικούς λόγους.  Περιορισμένη διατασιμότητα αναγνωρίζεται στους χαμηλούς πνευμονικούς όγκους (λόγω δυσχέρειας εκκινήσεως της εκτονώσεώς τους) και στους υψηλούς όγκους (λόγω ορίου στην περαιτέρω έκπτυξη του θωρακικού τοιχώματος). Έτσι, η καλύτερη διατασιμότητα καταγράφεται στους μέσους πνευμονικούς όγκους.

Πνευμονική διατασιμότητα