Θεματολόγιο Πνευμονολογίας

Όπως φαίνεται στην εξίσωση (à1064), η πνευμονική διατασιμόττηα ισούται με το λόγο της διαφοράς όγκου που προκύπτει από την εφαρμογή πιέσεως. Η μέτρηση του όγκου είναι ευχερής, με τη βοήθεια ενός σπιρομέτρου. Δυσκολίες εγείρονται στην ταυτόχρονη μέτρηση της διαφοράς της διατείνουσας (υπεζωκοτικής) πιέσεως στην οποία αποδόθηκε η μεταβολή του μετρηθέντος όγκου. Είναι δυνατή η ευθεία μέτρηση μέσω καθετηριασμού της υπεζωκοτικής κοιλότητας, αλλά η μέθοδος είναι κοπιώδης και ενέχει μεγάλο κίνδυνο επιπλοκών. Με τον εξεταζόμενο, όμως, σε ορθία θέση, οι μεταβολές στην οισοφαγική πίεση αντιστοιχούν σε μεταβολές στην υπεζωκοτική πίεση. Έτσι, τοποθετείται ένας ασκός στο μέσον του οισοφάγου, που συνδέεται με έναν αισθητήρα πιέσεως με τον οποίο μπορούμε να μετρήσουμε τη διαφορά μεταξύ της πιέσεως στον οισοφάγο και το στόμα, που αντιστοιχεί στη διατείνουσα πίεση (εικόνα à1066). Ο εξεταζόμενος λαμβάνει μια βαθειά εισπνοή κι εκπνέει σ΄ένα σπιρόμετρο, διακόπτοντας την εκπνοή του για 1-2 secs μετά κάθε εκπνεόμενη ποσότητα μερικών εκατοστόλιτρων. Τα σημεία της μεταβολής πιέσεως ανά μεταβολή όγκου σημειώνονται σ΄ένα καρτεσιανό σύστημα, (εικόναà1066). Σημειώνεται ότι η διαμορφούμενη σχέση δεν είναι γραμμική, δηλαδή δεν υπάρχει ενιαία κλίση του συνόλου των σημείων της καταγραφής , που σημαίνει ότι η διατασιμότητα δεν παραμένει σταθερή καθ΄όλη τη διενέρεγεια της εκπνοής της ζωτική χωρητικότητας. Κατά παράδοση, ως διατασιμότητα λαμβάνεται η κλίση της καλύτερα προσαρμοσμένης γραμμής της καμπύλης πιέσεως-όγκου[i].

Στους υψηλούς όγκους, [α] οι ελαστικές ίνες έχουν υποστεί παραμόρφωση, αποθηκεύοντας ενέργεια που αποδίδεται για την επιτέλεση της (παθητικής) ήρεμης εκπνοής, που ακολουθεί. [β] Η παραμόρφωση των ελαστικών στοιχείων του παρεγχύματος, επιβάλει μεγαλύτερη καταβολή έργου για την περαιτέρω έκπτυξη του πνεύμονος και περαιτέρω παραμόρφωση των ελαστικών ινών. Έτσι, [γ] οι πνεύμονες καθίστανται δύσκαμπτοι και η διατασιμότητά τους μειώνεται.

Στους χαμηλούς πνευμονικούς όγκους, [α] η συγκέντρωση επιφανειοδραστικής ουσίας είναι μεγαλύτερη, και η μείωση της επιφανειακής τάσεως είναι μεγαλύτερη, αλλά όχι σε βαθμό, ώστε να προκληθεί αύξηση της πιέσεως· όταν ο όγκος των κυψελίδων αυξηθεί  η επιφανειακή τάση είναι μεγαλύτερη   

Στους πολύ χαμηλούς όγκους, [α] η κυψελιδική ακτίνα μειώνεται, ώστε, [β] σύμφωνα με το νόμο του Laplace, η απαιτούμενη δύναμη για την πνευμονική έκπτυξη αυξάνεται και, [γ] η διατασιμότητα μειώνεται.

Η φυσιολογική τιμή της πνευμονικής διατασιμότητας είναι: 200mL/cmH₂O.