Θεματολόγιο Πνευμονολογίας

Στη διάρκεια του έτους, διάφορα είδη ιών διασπείρονται και η εποχική μικροεπιδημία άρχίζει τον Οκτώβριο μέχρι το τέλος του επόμενου Μαΐου, αλλά συνήθως εμφανίζουν την αιχμή τους τους μήνες Ιανουάριο-Φεβρουάριο ή και αργότερα, σε κάποια χρόνια.

⁂ ΑΝΩΤΕΡΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ VS ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΚΑΤΩΤΕΡΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ βλέπε: |λοιμώξεις ανώτερου και κατώτερου αναπνευστικού| λοιμώξεις ανώτερου και κατώτερου αναπνευστικού| λοιμώξεις αναπνευστικού| Το αναπνευστικό σύστημα απαρτίζεται από τις ρινικές κοιλότητες, τους παραρρίνιους κόλπους, τη στοματική κοιλότητα, τον φάρυγγα, τον λάρυγγα, την τραχεία και τους μεγάλους βρόγχους, τους μικρούς βρόγχους και το πνευμονικό παρέγχυμα. Το παρέχγυμα είναι εξαιρετικά λεπτή, μεμβρανώδης, κατασκευή, μέσω της οποίας συντελείται η ανταλλαγή αερίων: O2 και CO2. Ως λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού νοούνται εκείνες που εντοπίζονται στη ρινική κοιλότητα, τους παραρρίνιους κόλπους, το στόμα, τον φάρυγγα και τον λάρυγγα, ενώ στις λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού περιλαμβάνονται οι λοιμώξεις της τραχείας, των μεγάλων ή/και μικρών βρόγχων και του πνευμονικού παρεγχύματος. ⁂ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΑΝΩΤΕΡΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ Στις λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού περιλαμβάνονται το κοινό κρυολόγημα, η ήπια γρίπη, η αμυγδαλίτις, λαρυγγίτις, και παραρρινοκολπίτις. Από τα συχνότερα συμπτώματά τους, ο βήχας, ο πταρμός, η καταρροή, η κυνάγχη, η κεφαλαλγία, μυαλγίες. ⁂ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΚΑΤΩΤΕΡΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ⁂ Οι Λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού προσβάλλουν την τραχεία ή/και τους βρόγχους (οξεία βρογχίτις, βρογχοπνευμονία, βροπγχιολίτιδες) ή/και το πνευμονικό παρέγχυμα (πνευμονία). Μπορεί να οφείλονται σε ιογενείς προσβολές ή να είναι μικροβιακής αιτιολογίας, πνευμονιοκοκκική (20%), από αιμόφιλο της γρίπης (45%) ή καταρροϊκής μοραξέλλας (30%). Κοκκύτης. Είναι μια μικροβιακή λοίμωξη του κατώτερου αναπνευστικού που χρειάζεται ειδικής αντιμετώπισης, και όσο και εάν έχει περιοριστεί, στις ημέρες μας δεν έχει εν τούτοις εξαφανιστεί. Παλαιότερα ήταν μια συχνή λοίμωξη, και ονομαζόταν μαύρος βήχας, λόγω του ιδιαίτερα χαρακτηριστικού βήχα που προκαλούσε. Γρίπη των χοίρων. Είναι μια αναπνευστική ιογενής νόσος που οφείλεται στο στέλεχος του ιού της γρίπης Η1Ν1. Όπως και με οποιαδήποτε άλλη μορφή εποχικής γρίπης, η γρίπη των χοίρων εμφανίζεται με πυρετό, πόνο στο λαιμό, γενικό αίσθημα αδιαθεσίας, αίσθημα κακουχίας, κεφαλαλγία, ρίγη, μυϊκούς πόνους, αρθραλγία, συμπτώματα γαστρεντερίτιδα, εμετό και διάρροιες. Γρίπη των πτηνών. Είναι λοίμωξη του αναπνευστικού που προκαλείται από ένα στέλεχος του ιού της γρίπης-Α, τον Η5Ν1. Η νόσος προέρχεται συνήθως είτε τον Η7Ν9 (χαμηλής παθογένειας γρίπης των πτηνών) ή από τον Η5Ν1 (υψηλής παθογένειας). Η νόσος εκδηλώνεται με βήχα, πυρετό, δύσπνοια, σύγχυση, κυνλάγχη και ρινίτιδα. ¨οχι σπάνια, η νόσος των πτηνών μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή, ενόσω γνωρίζουμε ότι το 40% εκείνων που μολύνθηκαν από Η7Ν9 και το 50% με Η5Ν1, μπορεί να καταλήξουν από τις επιπλοκές. Η χορήγηση αντιικών φαρμάκων είναι στις περισσότερες των περιπτώσεων επιβεβλημένη, αλλά οι σοβαρότερες των περιπτώσεων χρειάζονται νοσηλευτική φροντίδα, όχι μάλιστα, σπάνια, σε ΜΕΘ, με υποστηρικτικά μέτρα, όπως μηχανική αναπνοή και χορήγηση συμπληρωματικού οξυγόνου. Εντεροϊοί. Διάφορα στελέχη εντεροϊνών εκτός της πολυομυελίτιδας, μπορεί να προκαλέσουν κλινικές εικόνες γριπώδους συνδρομής, που προσβάλλει 10-15 εκατομ. άτομα παγκοσμίως το χρόνο. Συνήθως εκδηλώνεται με εικόνα κοινού κρυολογήματος. Πυρετός, εξάνθημα (50%) , και ρινική καταρροή, στοματικές κηλίδες και μυϊκοί ερεθισμοί. Συχνά εμφανίζεται δύσπνοια και θορυβώδης αναπνοή. Ο ιός μεταδίδεται από άτομο σε άτομο, αλλά οι πλέον ευαίσθητοι είναι τα παιδιά και οι έφηβοι. Στις περισσότερες περιπτώσεις η μόλυνση μπορεί να αντιμετωπιστεί σε επίπεδο πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, αλλά εάν εμφανιστούν επιπλοκές, τη διαχείριση των ασθενών πρέπει να αναταθεί σε πνευμονολόγους. Προσώρας δεν υπάρχει κατάλληλη αντιική θεραπεία γι αυτόν τον τύπο ιογενούς λοίμωξης. εποχική γρίπη στα παιδιά. Πρόκειται για μια οξεία αναπνευστική λοίμωξη που προκαλείται από τον ιό της γρίπης Α ή Β και εμφανίζεται ιδιαίτερα επικίνδυνη για τα παιδιά, τους ηλικιωμένους, και ανοσοκατεσταλμένα άτομα. Η λοίμωξη αυτή είναι εξαιρετικά μεταδοτική, μέσω των σταγονιδίων, με την ομιλία το γέλιο ή τον βήχα, από άνθρωπο σε άνθρωπο. Μετά τη μόλυνση, η γρίπη εμφανίζεται 1-4 ημέρες αργότερα. με ρίγη, φρίκια, πυρετό κυνάγχη, ρινίτιδα, οστεοκόπους ή και μυαλγίες, κεφαλαλγία και εξάντληση. Στα παιδιά, μπορεί, ακόμη να εμφανιστούν έμετοι και διάρροιες. Στις ΗΠΑ, υπολογίζεται ότι περίπου 20000 παιδιά ηλικίας μικρότερης των 5 ετών, θα χρειαστούν νοσκομειακή νοσηλεία, ετησίως, λόγω εμφάνισης επιπλοκών. Οι σοβαρότερες επιπλοκές θα εμφανιστούν σε ηλικίες μικρότερες των 2 ετών. Συνιστάται ότι ο καθένας από 2 ετών και πάνω πρέπει να λάβει αντιγριπικό εμβολιασμό, αμέσως μόλις αυτός καταστεί διαθέσιμος, κάθε χρόνο, και οι μολυνθέντες πρέπει να παραμένουν στο σπίτι τους, προς αποφυγή μετάδοσης της λοίμωξης. Προ του εμβολιασμού, τα μολυνθέντα παιδιά πρέπει να παραμένουν σπίτι τους προκειμένου να περιοριστεί η διασπορά της νόσου, και γενικά, να ενισχύονται οι κανόνες ατομικής υγιεινής, όπως το πλύσιμο των χεριών, εφόσον είναι εφικτό, άλλως να χρησιμοποιείται συχνά ένα αλκοολούχο αντισηπτικό. Πρέπει να αποφεύγεται η λήψη φαγητού με κοινά σκεύη και η κοινή χρήση ενδυμάτων και σκεπασμάτων. Τα κοινά παιχνίδια πρέπει να απολυμαίνονται συχνά προς αποφυγή διασποράς της νόσου

εποχική γρίπη στους ενήλικες. H εποχική γρίπη οφείλεται επίσης στους ιούς της γρίπης Α και Β, αν και η λοίμωξη μπορεί να είναι απρόβλεπτη, Τα συμπτώματα είναι, συνήθως κοινά, με τα εμφανιζόμενα στη γρίπη των ανηλίκων; πυρετός, φρίκια, ρίγη., καταρροή, μυϊκοί πόνοι, αρθραλγίες, κεφαλαλγία και εξάντληση. Προσβάλλονται περίπου 200000 /το χρόνο, στις ΗΠΑ, που απαιτιύν νοσοκομειακή φροντίδα, από τους οποίους θα καταλήξουν από 3000-49000, ανάλογα με τη λοιμογόνο δύναμη του ιού. Ιδιαίτερα επιρρεπείς εμφανίζονται οι ηλικιωμένοι και οι ανοσοκατεσταλμένοι, Σπανιότερα, έμετοι και διάρροιες είναι συχνότερες στα παιδιά. Στις σημαντικότερες επιπλοκές περιλαμβάν0νται: η μικροβιακή πνευμονία, οι λοιμώξεις του ωτός, οι παραρρινοκολπίτιδες, η αφυδάτωση, και η επιδείνωση χρόνιων καταστάσεων, όπως η συμφορητική καρδιοπάθεια, η ΧΑΠ, το άσθμα, κι ο σακχαρώδης διαβήτης. ⁂ αναχαίτιση της γρίπης και αντιγριπικός εμβολιασμός. Η λήψη αντιγριπικού εμβολιασμού είναι το καλύτερο μέσον για την αποτροπή της λοίμωξης και των περιορισμό της επιδημίας. Είναι επομένως, ατομική και κοινωνική υποχρέωση ο ετησίως εμβολιασμός, ιδίως των ομάδων υψηλού κινδύνου. Συνήθως, αντισώματα κατά του ιού εμφανίζονται δύο εβδομάδες μετά τη χορήγηση των εμβολίων. Μεριά άτομα δεν είναι κατάλληλα για εμβολιασμό, όπως εκείνα με αλλεργίες και ιδίως τα αλλεργικά στα αυγά.

μικροβιακή πνευμονία. Είναι μικροβιακή λοίμωξη, που επεκτείνεται ένα αφορισμένο τμήμα του πνευμονικού παρεγχύματος (διακρίνεται από την βρογχοπνευμονία, επειδή η τελευταία προσβάλλει και τα όμορα βρογχιόλια). Από μικροβιακή πνευμονία μπορεί να προσβληθεί ο καθένας /καθεμιά, αλλά μερικά άτομα είναι ιδιαίτερα επιρρεπή. Σ΄αυτούς συγκαταλέγονται άτομα: i. τα οποία έχουν πρόσφατα προσβληθεί από ιογενή λοίμωξη, ii.. έχουν ήδη ένα χρόνιο νόσημα / πάθηση, όπως σακχαρώδης διαβήτης, αιματολογικά και καρδιαγγειακά νοσήματα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια κ.ά. και iii. έχουν πρόσφατα υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση. Τα αντιβιοτικά είναι εξαιρετικά δραστικά, στη θεραπεία της μικροβιακής πνευμονίας, με την αναγκαία προϋπόθεση, ότι ο αιτιολογικά υπεύθυνος μικροβιακός παράγοντας είναι ευαίσθητος στην μικροβιοκτόνο ή μικροβιοστατική δράση του αντιβιοτικού, αλλά και ότι οι αμυντικοί μηχανισμοί στους πνεύμονες είναι άθικτοι ή υποστηρίζονται. Οι περισσότεροι ασθενείς βιώνουν ικανοποιητική βελτίωση μετά παρέλευση 2-3 ημερών μετά την έναρξη της θεραπείας τους με το κατάλληλο αντιβιοτικό, αν και μερικές περιπτώσεις διαρκούν επί μεγαλύτερο διάστημα, ακόμη και με την ενδοφλέβια χορήγηση του αντιβιοτικού. Πρέπει να προστεθεί ότι η χορήγηση διπλών + αντιβιοτικών, δεν είναι πάντα προτιμότερη της απλής, αλλά προσεκτικά επιλεγμένης, επειδή αρνητικών διαντιδράσεων μεταξύ των αντιβιοτικών. Η βακτηριακή πνευμονία δεν είναι πολύ μεταδοτική, εκτός της φυματιώδους πνευμονίας. Όχι σπάνια οφείλεται σε μικρόβια που σαπροφυτούν στη ρινική κοιλότητα ή τον φάρυγγα, τα οποία προάγονται προς τους πνεύμονες με διάφορες αφορμές. Υπάρχουν, επίσης, ήπιες μορφές πνευμονίας, που αποκαλούνται και περιπατητικές πνευμονίες, το 1/3 των οποίων αποδίδεται σ΄ένα μικροοργανισμό, τον μυκόπλασμα της πνευμονίας, αλλά και μερικές ιογενείς μορφές. Οι περιπατητικές πνευμονίες συνήθως αναγνωρίζονται σε χώρους μεγάλου συνωστισμού, όπως τα σχολεία, τα στρατόπεδα, οι οίκοι νοσηλείας και τα νοσοκομεία.

• πνευμονία (περίπτωση Πνευμονολογικού Κέντρου Αθηνών)

ιογενής πνευμονία. Η ιογενής πνευμονία είναι λοίμωξη του πνευμονικού παρεγχύματος που προσβάλλει οποιοδήποτε άτομα, οποιασδήποτε ηλικίας, αλλά είναι συχνότερη στις ακραίες ηλικίες. Οφείλεται στους ιούς γρίπης τύπου Α και Β, στο συγκυτιακό αναπνευστικό ιό, της παραγρίπης, και σε αδενοϊούς. Οι ιογενείς πνευμονίες είναι η κύρια αιτία θανάτου από λοιμώξεις του αναπνευστικού σε παιδιά, ηλικίας μικρότερης των 5 ετών. Η ιογενής πνευμονία είναι εξαιρετικά μεταδοτική, αν και η μεταδοτικότητα της υπολείπεται της γρίπης. Ο κίνδυνος αυξάνει στους καπνιστές, η σε άτομα με παθολογικό υπόστρωμα, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης ή η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια. Εκδηλώνεται με πυρετό, βήχα, ρίγη μυοπάθειες, κεφαλαλγία, ιδρώτες, και σύγχυση (ιδίως μεταξύ των ενηλίκων). Όπως είναι ευνόητο, τα αντιβιοτικά δεν έχουν δράση στις ιογενείς πνευμονίες. Επομένως, τα προληπτικά μη φαρμακολογικά μέτρα διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο, όπως το συχνό πλύσιμο των χεριών, με σαπούνι, ιδίως πριν από την παρασκευή ή τη λήψη φαγητού, αποφυγή επαφής των χεριών με μάτια αυτιά, μύτη και στόμα και η απομάκρυνση από ασθενείς.

βρογχίτις. Είναι λοίμωξη, οξεία, των βρόγχων, του διακλαδιζόμενου δικτύου αεραγωγών που μεταφέρουν τον αέρα από και προς τους πνεύμονες. Μερικές φορές ονομάζεται και κρυολόγημα. Μπορεί να είναι και χρόνια, και τότε ορίζεται εκείνη η κορφή που διαρκεί περισσότερο αποό 3 μήνες για δύο συνεχόμενα χρόνια. Στα συχνότερα αίτια της χρονίας βρογχίτιδας συγκατελέγονται το κάπνισμα και η ατμοσφαιρική ρύπανση (εξωοικιακή ή και ενδοοικιακή), τα αλλεργιογόνα, η σκόνη, κια η εισπνοή τοξικών αερίων. Οι βρόγχοι υφίστανται οίδημα και φλεγμονή και παράγουν πτύελα, συχνά παχύρρευστα που αποβάλλονται με δυσκολία. Το χρώμα τους είναι σκοριόχρωο, κίτρινο, πυώδες, καφέ ή αιμοβαφές. Το χρώμα και η σύσταση διαδραματίζουν σημαίνοντα ρόλο. τόσο στη διάγνωση του υποκείμενο μικροβιακού παράγοντα που την προκάλεσε, όσο και στην επιλογή της θεραπείας. Οι ασθενείς αναφέρουν επίμονος βήχας, και εξάντληση, πονοκέφαλο, κυνάγχη, επιπεφυκίτιδα. Οι οξείες μορφές οφείλονται σε ιούς που διαπερνούν τον αμυντικό φραγμό του φάρυγγα, κατ΄ακολουθία μιας ιογενούς λοίμωξης των ανώτερων αναπνευστικών οδών.

κοινό κρυολόγημα Όλοι οι άνθρωποι έχουν βιώσει την εμπειρία ενός τουλάχιστον κοινού κρυολογήματος, έτσι που μπορούμε να πούμε ότι πρόκειται για την πλέοπν συνηθισμένη οξεία λοίμωξη. Συνήθως οφείλεται σε κάποιον από τα 57 διαφορετικά είδη αδενοϊών. Συνολικά πάνω από 250 διαφορετικά είδη ιών μπορεί να προκαλέσουν κοινό κρυολόγημα. Σημειώνεται ότι όσοι έχουν προσβληθεί καθίστανται εξαιρετικά μεταδοτικοί λίγες ημέρες πριν την εμφάνιση των δικών τους συμπτωμάτων, ενώ παραμένουν μεταδοτικοί μέχρι την ανάνηψη. Ακριβέστερα, η μεταδοτικότητα διαρκεί περίπου δύο εβδομάδες. Το κοινό κρυολόγημα εκδηλώνεται με κυνάγχη, ρινίτιδα, κια πονοκέφαλο. Προκαλείται οίδημα λεμφαδένων. Οι ασθενείς ανανήπτουν σε διάστημα μιας εβδομάδας, Δεν υπάρχει ειδική θεραπεία για το κοινό κρυολόγημα. Τα αντιβιοτικά είναι άχρηστα και δεν πρέπει να χορηγούνται. Η θεραπεία περιορίζεται στη χορήγηση αποσυμφορητικών, παυσιπόνων, αντιβηχικών.

SARS (severe acute respiratory syndrome). Οφείλεται σε λοίμωξη από τον κορωναϊό, SARS-CοV. Πρωτοεμφανίστηκε στην Κίνα, το 2004, ενώ προηγουμένως δεν είχαν παρουσιαστεί παρόμοια κρούσματα. Εκδηλώνεται με πυρετό, ρίγη, μυαλγίες, δύσπνοια, καφαλαλγία, και διάρροια. Οι περισσότερες περιπτώσεις εξελίσσονται, ακολούθως σε πνευμονία. Πολλε΄ςπεριοπ[τώσεις προσβληθέντων χρειάζονται χορήγηση οξυγόνου και ενδεχομένως μηχανική υποστήριξη της αναπνοής. Προσώρας, δεν υπάρχει θεραπεία για το SARS.