ΕΡΓΟΣΠΙΡΟΜΕΤΡΙΑ: Μέθοδοι κια Όργανα

Μέθοδος. Κατά τα περισσότερα είδη δοκιμασίας καρδιοπνευμονικής κοπώσεως, ο εξεταζόμενος, συνήθως εκτελεί ένα πρόγραμμα σταδιακής αυξήσεως του ρυθμού έργου (κλιμακωτή άσκηση ή συνεχής) επί ενός εργοποδηλάτου ή εργοδιαδρόμου μέχρις ότου δεν είναι πλέον ικανός να συνεχίσει. Οι δοκιμασίες αυτές είναι δοκιμασίες αξιολογήσεως  συμπτωμάτων, οπότε εκδίδονται οι μετρήσεις, καθ΄όλη τη διάρκεια της δοκιμασίας και εκείνες που διενεργήθηκαν κατά τη λήξη της. Για διαγνωστικούς λόγους, στη δοκιμασία εκτίθενται άτομα που έχουν συμπτώματα (π.χ., δύσπνοια κατά την άσκηση), που εμφανίζουν, επομένως, μείωση της ανοχής στην άσκηση και με τις δοκιμασίες κοπώσεως αποσκοπείται η πρόκληση των συμπτωμάτων, κάτω από συνθήκες παρακολουθήσεως όλων των δυνατών παραμέτρων που μπορεί να εισφέρουν στην εμφάνιση του συμπτώματος, προκειμένου να προσδιοριστεί το αίτιο και το μέγεθος του προβλήματος. Παράλληλα, εξετάζεται ο βαθμός της βαρύττηας της παθήσεως, και ποσοτικοποιείται το αίτιο του περιορισμού. Στις δοκιμασίες κοπώσεως προτιμάται να ελέγχεται η άσκηση των κάτω άκρων (ποδήλατο, βάδισμα) επειδή έχουν μύες με γαλύτερη μάζα κι επομένως, σημειώνουν μεγαλύτερη κατανάλωση οξυγόνου (V̇Ο2). Έτσι, επιβάλλουν μεγαλύερη ε΄νταση στην καρδιά, το αίμα  και τους πνεύμονες και στην πνευμονική και συστηματική κυκλοφορία. 

Κατά τις δοκιμασίες καρδιοπνευμονικής κοπώσεως εξάγονται μεγάλος αριθμός δεδομένα, αλλά, ασφαλώς, η καλύτερα αξιοποιημένη παράμετρος είναι (V̇Ο2) που είναι η συμβατική έκδραση της ικανότητας κοπώσεως, ο μέγιστος κατά λεπτό αερισμός (V̇Ε) και ο καρδιακός ρυθμός. Στις εξαιρετικά χρήσιμες παραμέτρους συγκαταλέγεται ο σφυγμός οξυγόνου (V̇Ο2/HR), το κατώφλι της γαλακτικής οξεώσεως. και οι σχέσεις(V̇E/V̇CΟ2) και (V̇Ο2/ρυθμός έργου).

Η ορθή και συμπερασματική διενέργεια μιας δοκιμασίας καρδιοπνευμονικής κοπώσεως βασίζεται στην ικανοποίηση δύο παραγόντων:

  1. Ο εξεταζόμενος πρέπει να εκτελέσει ένα έργο, με τους μείζονες σκελετικούς μύες, που να είναι, σε όλες του τις λεπτομέρειες μετρήσιμο. Και,
  2. Οι μετρήσεις των προεπιλεγμένων παραμέτρων πρέπει να διενεργούνται σε πραγματικό χρόνο ή αμέσως μετά την περαίωση της δοκιμασίας.

Ανάλογα με την πολυπλοκότητα που υιοθετεί κάθε Εργαστήριο, τα απαιτούμενα όργανα ποικίλουν ευρέως.

Με τα όργανα αυτά, επιτρέπεται η ακριβής ποσοστικοποίηση του εκπονούμενου έργου, που θα επιτρέψει την πλήρη διερεύνηση των μεταβολών των εμπλεκομένων παραμέτρων, από το μεταβολισμό, την αναπνοή και τη λειτουργία του καρδιαγγειακού συστήματος. Το μυικό έργο, κατά τη διάρκεια της καρδιοπνευμονικής κοπώσεως, μπορεί να εκπονθεί με δύο τρόπους:

  1. Ο εξεταζόμενος υποβάλλεται σ΄ένα πρόγραμμα συνεχούς αυξήσεως του εκπονούμενου έργου, μεχρις ότου προσεγγίσει τα όρια της εξαντλήσεώς του. Το έργο που παρήχθη ονομάζεται "μέγιστο έργο".
  2. Ο εξεταζόμενος υποβάλλεται στην εκτέλεση σταθερής εντάσεως, υπομέγιστου έργου, για ορισμένο χρονικό διάστημα.

Οποιοδήποτε είδος κοπώσεως και εάν επιλεγεί, το όργανο, μέσω του οποίου θα εκπονηθεί, πρέπει να διαθέτει τα επόμενα χαρακτηριστικά:

  1. Να εκτελείται μέσω ενεργοποιήσεως των μεγαλυτέρων ομάδων μυών του σώματος. Κατά προτίμηση των κάτω άκρων και των γλουτών.
  2. Να επιτρέπει στον εξεταστή (τεχνολόγο) να επιλέγει και να ποσοστικοποιεί το φορτίο έργου (: να διαθέτει έξοδο αποτυπώσεως της καταβαλλόμενης μυϊκής δυνάμεως, ανά λεπτό – δηλαδή να μετριέται σε μονάδες ενέργειας, π.χ., watt, που ο εξεταζόμενος πρέπει να εκτελεί, κατά την δοκιμασία κοπώσεως.
  3. Ο εξεταζόμενος να διενεργεί μια φυσική δραστηριότητα, με την οποία είναι ήδη εξοικειωμένος, π.χ., βάδισμα ή ποδηλασία, ή τουλάχιστον να είναι ευχερής η εκμάθησή του.
  4. Να εξασφαλιστεί η ελαχιστοποίηση του κινδύνου τραυματισμού του εξεταζομένου, κατά τη διενέργεια του έργου.

Να διευκολύνεται η ταυτόχρονη καταγραφή, σε πραγματικό χρόνο, των μεταβολών των παραμέτρων παρακολουθήσεως των επενεργειών που η άσκηση θα προκαλέσει, στο μεταβολισμό, την αναπνοή, την καρδιαγγειακή λειτουργία.

δαπεδοεργόμετρο
εργομετρικό ποδήλατο
εργόμετρα για βραχίονες
άλλα

Γενικά, με την εργομετρία, μπορούμε να μελετήσουμε πληθώρα παραμέτρων εργοφυσιολογίας, όπως:

  •  Σύσταση σώματος: προσδιορισμός ποσοστού λίπους, άλιπης σωματικής μάζας, οστικής πυκνότητας, μυϊκής μάζας.
  •  Μέτρηση βασικού μεταβολισμού : είναι το ημερήσιο πόσο θερμίδων που καταναλώνονται αποκλειστικά για τις ζωτικές λειτουργείς του σώματος. 
  • Ευλυγισία κάτω άκρων.
  • Έλεγχος ελαστικότητας & αξιολόγηση στάση σώματος
  • Δύναμης κάτω άκρων.
  • Αναλογία δύναμης δεξί & αριστερό πόδι .
  • Εκρηκτικής και ελαστικής ισχύος.
  • Χρόνων αντίδρασης σε οπτικά και ηχητικά ερεθίσματα.
  • Αξιολόγηση ταχυδύναμης διαμορφόνοντας ανα άθλημα .
  • Ταχύτητας σε μικρές & μεγάλες αποστάσης με φωτοκύτταρα
  • Ταχύτητας & αλλαγής κατεύθυνσης.
  • Wingate Test.
  • Καρδιοαναπνευστική αντοχή: Προσδιορισμός μέγιστης πρόσληψης οξυγόνου, μέγιστου παραγόμενου έργου.
  • Μέγιστης αερόβιας ικανότητας VO2max.
  • Εύρεση αναερόβιου κατωφλίου & προπονητικών εντάσεων.
  • Καταγραφή της συγκέντρωσης του γαλακτικού οξέος στο αίμα, προσδιορισμός αναερόβιου οδού με ταυτόχρονη καταγραφή της καρδιακής συχνότητας από ηλεκτροκαρδιογράφο.
  • Εντοπισμός ισχύος και καρδιακής συχνότητας στο αναερόβιο κατώφλι.
  • Πλήρης αναπνευστικός και ηλεκτροκαρδιογραφικός έλεγχος στην άσκηση.
  • Εντοπισμός της καταλληλότερης έντασης άσκησης για τη μεγιστοποίηση καύσης λιπαρών οξέων.