Θεματολόγιο Πνευμονολογίας

 Η χρόνια αποφρακτική πνευνμονοπάθεια είναι υπέυθυνη για πρώιμους θανάτους, υψηλή θνητότητα και νοσηρότητα και οικονομική εποιβάρυνηση των συστημάτων υγείας. Η προβολή της θνησιμότητας προέβλεπε ότι θα καταλάβει την 3η θέση, από 6η αιτία, τη δεκαετία 1990, στον κατακτήρο πίνακα αιτιών θανάτου, θέση που έχει ήδη καταλάβει, από το 2013 και 5η αιτία απωλειών ετών λόγω πρώιμης θνητόττηας καιαναπηρίας, από την 12η που είχε το 1990. Το ενεργητικό κάπνισμα παραμένει η κύρια αιτία θανάτου, αν και αναδύονται πρόσθετοι κίνδυνοι, καθώς βελτιώνεται η παθογενετική κατανόηση της πολυσυστηματικής παθήσεως (&*), όπως περιβαλλοντικοί παράγοντες, λοιμώξεις και ο ρόλος της ρυπάνσεως της ατμόσφαιρας.

Οι συνοσηρότητες είναι συνήθεις μεταξύ ασθενών με ΧΑΠ και ασκούν δυσμενείς επιδράσεις στην υγεία και τη πρόγνωσή τους, ενώ επιβαρύνουν τα εθνικά συστήματα υγείας.

  H ΧΑΠ είναι σοβαρό πρόβλημα δημόσιας υγείας (&), που συνυπάρχει με άλλες χρόνιες παθολογικές καταστάσεις (:συνοσηρότητες), και ασκεί δυσμενείς επιδράσεις στη δημόσια υγεία, ενώ επιτείνει την κατανάλωση πόρων. ΠΑρ΄όλο ότι η σειρά των συνοσηροτήτων ποικίλλει, ανάλπογα με την μελέτη αναφοράς (&),  οι συχνότερες είναι τα καρδιαγγειακά νοσήματα και ο πνευμονικός καρκίνος, ο διαβήτης και οι ψυχιατρικές διαταραχές (&). Η πνευμονική δυσλειτουργία βρέθηκε να σχετίζεται με περισσότερες συννοσηρήτες. Σε μοντέλα λογιστικής παλινδρόμησης, μετά προσαρμογή για την ηλικία, το φύλο, τη φυλή, το κάπνισμα, το δείκτη μάζας σώματος και την εκπαίδευση, τα άτομα με ΧΑΠ σε στάδιο GOLD 3 ή 4 είχαν υψηλότερο επιπολασμό του διαβήτη  (OR 1,5, 95% διάστημα εμπιστοσύνης (CI) 1.1 -1.9), την υπέρταση (OR 1.6, 95% CI 1,3-1,9) και τα καρδιαγγειακά νοσήματα (OR 2.4, 95% CI 1,9 - 3,0). Συνοσηρότητες συσχετίστηκαν με υψηλότερο κίνδυνο νοσηλείας και θνησιμότητας που ήταν χειρότερα σε άτομα με μειωμένη λειτουργία των πνευμόνων. Η πνευμονική δυσλειτουργία σχετίζεται με υψηλότερο κίνδυνο συνοσηροτήτων, η οποία συμβάλλει σε υψηλότερο κίνδυνο ανεπιθύμητων αποτελεσμάτων της θνησιμότητας καιαύξηση του αριθμού και της διάρκειας των νοσηλειών (&, &, &, &, &). Oι Hansell AL, Walk JA, Soriano JB (2003) αναρωτήθηκαν επί των αιτίων με τα οποία καταλήγουν οι ασθενείς με ΧΑΠ και συμπέραναν ότι χρησιμοποιώντας την υποκείμενη νόσο ως αιτία θανάτου, η ΧΑΠ υποεκτιμάται, ενώ το ίδιο δεν συμβαίνει, αν ληφθεί υπ΄όψη η υποκείμενη αιτία ασθενών που καταλήγουν με έμφραγμα του μυοκαρδίου. Οι Barr και συν. (2009) μελετώντας το βαθμό ενημερώσεως περί την πάθησή τους μεταξύ ασθενών με ΧΑΠ ή άλλες παθήξσεις, διαπίστωσαν ότι η ενημέρωση ασθενών με ΧΑΠ υπολείπεται εκείνης των ασθενών με υπέρταση.

εικόνα 1. μελέτη Schnell et al (2012). οι συνοσηρότητες επί ΧΑΠ, στρωμα- τοποιημένες ανά φύλο και ηλικία.

Οι Schnell et al (2012) εκπόνησαν μια μεγάλη επιδημιολογικής μελέτη, στην οποία συμπεριέλαβαν 14828, ασθενείς, από τους οποίους 995 με ΧΑΠ, δισπίστωσαν ότι έχουν συνυπάρχουν αρθρίτιδα (54,6% έναντι 36,9%), κατάθλιψη (20,6% έναντι 12,5%), οστεοπόρωση (16,9% έναντι 8,5%), του καρκίνου (16,5% έναντι 9,9%), στεφανιαία νόσο (12,7% έναντι 6,1%), συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια (12,1% έναντι 3,9%), και εγκεφαλικό επεισόδιο (8,9% έναντι 4,6%). Τα άτομα με ΧΑΠ ήταν πιο πιθανό να αναφέρουν δυσκολίες κινητικότητας (55,6% έναντι 32,5%), η χρήση περισσοτέρωναπό 4 συνταγογραφούμενα φάρμακα (51,8% έναντι 32,1), τα προβλήματα ζάλη / υπόλοιπο (41,1% έναντι 23,8%), ακράτεια ούρων (34,9% έναντι 27,3%), προβλήματα μνήμης (18,5% έναντι 8,8%), χαμηλό ρυθμό σπειραματικής διήθησης (16,2% έναντι 10,5%), καθώς και διαταραχές της όρασης (14,0% έναντι 9,6%). Όλες οι αναφερόμενες συγκρίσεις έχουν p <0,05. Σε πολύ περιρισμένο αριθμό εργασιών έχει επιχειρηθεί η προοπτική μελέτη των συνοσηροτήτων επί ΧΑΠ. Σε μια απ΄αυτές, των Divo M, Cote C, de Torres JP, Casanova C (2013), αποτιθμήθηκε ο κίνδυνος θανάτου, με βάση έναν επινοημένο από τους συγγραφείς δείκτη, τον δείκτη CO morbitityTEst (βλέπε: COTE). 

Στη μελέτη PLATINO οι ασθενείς διακρλίθηκαν σε 2 κατηγορίες, ανάλογα με τα κριτήρια GOLD, σε εκείνους που είχαν ή δεν είχαν ΧΑΠ. Κάθε μια, ακολούθως, διακρίθηκε ανάλογα με την καπνιστική συνήθεια σε τρεις υποομάδες, των καπνιστών, μη καπνιστών και πρώην καπνιστών. Συγκεντρώθηκαν στοιχεία αναφορικά με τις ακόλουθες συμνοσηρότητες καρδιοπάθεια, υπέρταση, διαβήτης, πνευμονικός καρκίνος, εγκεφαλική εμβολή, ισχαιμία ή αιμορραγία, φυματίωση, γαστρίτιδα ή πεπτικό έλκος, άσθμα, ασθματική βρογχίτιδα, βρογχόσπασμο, ή αλλεργική βρογχίτιδα. 

εικόνα 2. Διαπιστώθηκε συσχέτιση μεταξύ συνοσηροτήτων και BMI.

Το score συνοσηροτήτων σε ασθενείς με ΧΑΠ ή χωρίς ΧΑΠ ανάλογα με την καπνιστική συνήθεια, καταχωρείται στην εικόνα 3.

εικόνα 3. σύγκριση score συνοσηροτήτων ανάλογα με την καπνιστική συνήθεια. Το score συνοσηροτήτων ήταν σημαντικά μεγασλύτερο μεταξύ ασθενών με ΧΑΠ, ανεξάερτητα από την καπνιστική τους συνήθεια, (COPD 1.28±1.28 vs 1.12±0.05, P = .0388 και μη-COPD 1.03±0.02 vs 0.95±0.02; P = .0081).

εικόνα 4. score συνοσηροτήτων και γενική κατάσταση της υγείας σε ασθενείς με ΧΑΠ έναντι εκείνων χωρίς ΧΑΠ. Αναγνωρίστηκε σημαντική αύξηση του score συνοσηροτήτων μεταξύ ασθενών με ΧΑΠ. Τέλος,

εικόνα 5. Συνοσηρότητες μεταξύ ασθενών με ΧΑΠ ή χωρίς. Και στις δύο ομάδες, οι συνοσηρότητες συσχετίστηκαν ,ε επιδείνωση της καταστάσεως υγείας και ο διαβήτης συσχετ΄σιτηκε με πτωχή ή κακή κατάσταση υγείας.

Από τη μελέτη PLATINO αναγνωρίζεται ότι οι ασθενείς με ΧΑΠ βιώνουν μεγαλύτερο αριθμό συνοσηροτήτων παρ΄ό,τι ο γενικός πληθυσμός, ανεξλαρτητα με την καπνιστική συνήθεια, γεγονός που δικαιολογεί την συνέσχιση της έρευνας της σημαντικής συνυπάρξεως,  Η ηλικία, το φύλο (γυναίκες) και το υψηλότερο BMI αποτελούν τους κύριους παράγοντες συνοσηροτήτων στους ασθενείς αυτούς. Οι συνοσηρότητες και, ιδίως, ο σακχαρώδης διαβήτης, συνδέονται με επιδείνωση της γενικής καταστάσεως υγείας, τόσο στους ασθενείς με ΧΑΠ, όσο και στους μη.