βλέπε: πνευμονικό οίδημα (1), πνευμονικό οίδημα (2), πνευμονικό οίδημα (3)
Πρόκειται περί μη καρδιογενούς πνευμονικού οιδήματος, που, γενικά, οφείλεται στη διαρροή υγρού, οφειλόμενη στη διάχυτη διαταραχή της διαπερατότητας των πνευμονικών τριχοειδών. Στις περιπτώσεις αυτές, η πίεση ενσφηνώσεως στα πνευμονικά τριχοειδή είναι φυσιολογική. Σε "ενεργητικό" οίδημα αυξημένης διαπερατότητας οφείλονται οι παθολογοανατομικές εξελίξεις εκ της δράσεως πέντε ομάδων φαρμακολογικών παραγόντων: [α] Ναρκωτικά, [β] σαλικυλικά, [γ] χημειοθεραπευτικοί παράγοντες, [δ] συμπαθητικομιμητικά και, [ε] διάφορα.
1. Ναρκωτικά.
Τοξικές δόσεις ηρωΐνης, μεθαδόνης ή προποξυφαινίου μπορεί να προκαλέσουν την εγκατάσταση οξέως πνευμονικού οιδήματος -ενεργητικού τύπου-, σε διάστημα λίγων λεπτών ή ωρών από της υπερβολικής χορηγήσεως. Το ενεργητικό πνευμονικό οίδημα συνοδεύεται από αναπνευστική δυσχέρεια, κυψελιδικό υποαερισμό και συχνά επιπλέκεται με εισρόφηση. Η θεραπεία αποσκοπεί στην αποκατάσταση του κυψελιδικού αερισμού, που συνήθως επιδιώκεται με μηχανική υποστήριξη της αναπνοής.
2. Σαλικυλικά
Συνήθως αναγνωρίζεται πνευμονικό οίδημα σε ηλικιωμένα άτομα υπό χρόνια λήψη σαλικυλικών και είναι αποτέλεσμα υπεβολικής λήψεως. Αν και οι αντιδράσεις στην ασπιρίνη θεωρούνται κατά κανόνα ανοσολογικές, δεν αποκλείεται να διεγείρονται μηχανισμοί απελευθερώσεως λευκοτριενών, μέσω του "καταρράκτη" μεταβολισμού του αραχιδονικού οξέος . Τα κύρια στάδια της θεραπευτικής αντιμετωπίσεως περιλαμβάνουν πλύσεις στομάχου, χορήγηση ενεργού άνθρακα, εξασφάλιση βατότητας αεραγωγών και υποστήριξη του αναπνευστικού και του κυκλοφορικού συστήματος.
3. Χημειοθεραπευτικοί παράγοντες
Τόσο διάφοροι κυτταροτοξικοί παράγοντες όσο και μη κυτταροτοξικοί ενέχονται στο σχηματισμό ενεργού πνευμονικού οιδήματος.
4. Συμπαθητικομιμητικά
Παράγοντες που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση του πρώιμου τοκετού (συχνά σε συνδυασμό με κορτικοστεροειδή) ενέχονται, όχι σπάνια, στην παραγωγή μη καρδιογενούς πνευμονικού οιδήματος.
5. Αταξινόμητες φαρμακολογικές ουσίες
Τα μη στεροειδή, αντιφλεγμονώδη φάρμακα προκαλούν μερικές φορές την ανάπτυξη πνευμονίας εξ υπερευαισθησίας και, σπανιότερα, ενεργητικό πνευμονικό οίδημα.