Θεματολόγιο Πνευμονολογίας

Μέσω του εύκαμπτου βρογχοσκοπίου παραλαμβάνονται αξιοποιήσιμα υλικά, όπως οι βρογχοκυψελιδικές εκπλύσεις και η βιοψία βρογχικού βλεννογόνου. Από τη μελέτη των κυτταρικών στοιχείων και των απελευθερού-μενων βιοχημικών παραγόντων συλλέγονται σημαντικές πληροφορίες, αναφορικά με τη φύση της παθήσεως και τη βαρύτητά της περιπτώσεως και διευκολύνεται η συσχέτιση της κλινικής εικόνας και των εργαστηριακών ευρημάτων με το επίπεδο ενεργοποιήσεως των μηχανισμών που επάγουν τη φλεγμονή και το βρογχόσπασμο.

α. ΒΡΟΓΧΟΚΥΨΕΛΙΔΙΚΟ ΕΚΠΛΥΜΑ

Παρατηρείται αύξηση των ενεργοποιημένων ηωσινόφιλων και λεμφοκυτττάρων (υποπληθυσμός ΤΗ2, που εμφανίζουν αυξημένη έκφραση για IL-3, IL-4, IL-5, καθώς επίσης και για GMCSF) στο BAL μετά πρόκληση με αλλεργιογόνα (αναγνωρίζονται με μεθόδους, όπως η κυτταρομετρία ροής και τα μονοκλωνικά αντισώματα). Τα μακροφάγα αναγνωρίζονται από την ανίχνευση των παραγώγων  τους, όπως η IL-6 και TNFa. Η παρουσία σιτευτικών κυττάρων στο BAL αναγνωρίζεται με την ανίχνευση πρωτεασών. Ανιχνεύονται διάφορες συγκεντρώσεις κιτοκινών, που προέρχονται από ενεργοποιημένα κύτταρα, μέσω των οποίων επάγονται οι διαδικασίες της φλεγμονής, όπως τα μονοκύτταρα μακροφάγα και τα σιτευτικά κύτταρα, αλλά και από τα ενδοθήλια επί ατοπικών και μη ατοπικών ασθενών με βρογχική υπεραντιδραστικότητα. Τα αυξημένα επίπεδα GMCSF, ΙL-1β και TNFa συσχετίζονται με το βαθμό υπεραντιδραστικότητας, τα εργαστηριακά ευρήματα και την κλινική εικόνα.

 Μπορεί, επιπλέον, να ανιχνευθεί ο χημειοτακτικός παράγοντας, ο οποίος αποτελεί και δείκτη δραστηριότητας της φλεγμονής.

 Σε ασθενείς με βρογχικό άσθμα ή ατοπική δερματίτιδα, ανιχνεύονται αυξημένα επίπεδα ιντερλευκίνης-8, του παράγοντα των ουδετεροφίλων,

Πειραματικά δεδομένα, τέλος, συνηγορούν στο ότι μετά οξεία κρίση άσθματος, προκαλουμένη με εισπνοή αλλεργιογόνων, προκαλείται διαταραχή της επιφανειοδραστικής ουσίας [surfactant], η οποία συμβάλλει σημαντικά στην αύξηση των αντιστάσεων ροής στους μικρούς, περιφερικούς αεραγωγούς. Η διαταραχή της επιφανειοδραστικής ουσίας, μετά εισπνοή αλλεργιογόνων μπορεί να ερμηνευθεί από την εγκατάσταση φλεγμονής, η οποία συνεπάγεται  αυξημένη διαβατότητα των ενδοθηλίων και επιθηλίων της κυψελιδοτριχοειδικής μεμβράνης και τη διαρροή λευκωματούχου υγρού στις κυψελίδες και τα μικρά, περιφερικά βρογχιόλια. Η αύξηση των πρωτεϊνών και, ειδικά, του ινωδογόνου στους αεροχώρους διευκολύνει την ανάπτυξη οιδήματος και την παγίδευση αέρος όπισθεν των συγκλειόμενων βρογχιολίων. 

β. ΒΙΟΨΙΑ ΒΡΟΓΧΙΚΟΥ ΒΛΕΝΝΟΓΟΝΟΥ

Τα  παθολογοανατομικά παρασκευάσματα βιο-πτικού υλικού από τη βρογχοσκόπηση μελετώ-νται με ανοσοϊστοχημικές τεχνικές και τη βοή-θεια του ηλεκτρονικού μικροσκοπίου. Στα ηωσινόφιλα και τα μακροφάγα αναγνωρίζονται ενεργοποιημένα μόρια προσκολλήσεως. Σε ατοπικά άτομα με βρογχική υπεραντιδραστικότητα αναγνωρίζεται αύξηση της IL-5, που παράγεται από τα Τ-λεμφοκύτταρα, ενώ ενώ στους μη ατοπικούς ασθενείς η αύξηση αφορά στα IL-2 και GMCSF. Η συγκέντρωση σιτευτικών κυττάρων, ηωσινοφίλων, Τ-λεμφοκυττάρων, ινοβλαστών, η συγκέντρωση πληθώρας κιτοκινών και η απορρύθμιση των μορίων προσκολλήσεως, συνεπάγονται εκτεταμένη διήθηση του βρογχικού τοιχώματος από κύτταρα φλεγμονής, απώλεια κροσσών και εναπόθεση κολλαγόνου υπό τη βασική μεμβράνη. Τελικά, η εικόνα ομοιάζει με ίνωση.

φθορίζουσα βρογχοσκόπηση

εικονική βρογχοσκόπηση

  υπερηχοβρογχοσκόπηση