Θεματολόγιο Πνευμονολογίας

εικόνα 1. καμπύλες καθιζήσεως Η σχέση μεταξύ μεγέθους σ=του σωματιδίου που προωθείται με την εισπνοή σε διάφορες ανατομικές περιοχές προς την MMAD (: μέση αεροδυναμική διάμετρος) Η ποσοτική εκτίμηση της βλεννοκροσσωτής καθάρσεως επιχειρείται με διάφορες τεχνικές, που ταξινομούνται σε δύο ομάδες, δηλαδή στη μέτρηση της ταχύτητας της τραχειακής βλέννης (tracheal mucus velocity, TMV) και στην τραχειοβρογχική κάθαρση[i]. Η TMV έχει εκτιμηθεί με την εισαγωγή μικρών πλαστικών δίσκων στην τραχεία με τη βοήθεια βρογχοσκοπίου ή με ραδιοϊσοτοπικές τεχνικές. Με τις τελευταίες τεχνικές, εισάγεται μια δόση ραδιενεργού υλικού στην τραχεία και ανιχνεύεται ο ρυθμός μεταγωγής του προς το φάρυγγα, με τη βοήθεια γ-κάμερας. Η βλεννοκροσσωτή κάθαρση των αεραγωγών καθορίζεται από την επιμέρους κάθαρση πολλών επιμέρους βρόγχων που ευρίσκονται σε παράλληλη και κατά σειρά θέση. Ο ρυθμός καθάρσεως, επομένως, καθορίζεται από τα μορφομετρικά χαρακτηριστικά του τραχειοβρογχικού δένδρου και αναμένεται να εκφράζεται με μια εκθετική συνάρτηση (à 663). 
Έτσι, η καμπύλη καθάρσεως, σε υγιείς ενήλικες, εμφανίζει δύο φάσεις: Μια αρχική ταχεία φάση, διάρκειας μερικών ωρών, που οφείλεται στη δράση των κροσσών και του βηχός και σε μια επακόλουθη, δεύτερη βραδύτερη φάση, με διάρκεια ημιζωής μερικών εβδομάδων ή μηνών, που αφορά στην κυψελιδική κάθαρση, επειδή οι κυψελίδες στερούνται κροσσών και ο βήχας δεν είναι αποτελεσματικός στο επίπεδο αυτό[ii]. Η έκταση της διασποράς του ραδιοφαρμάκου επηρεάζει το ρυθμό καθάρσεως. Επι κεντρικής διανομής των σημασμένων σωματιδίων, η κάθαρση επιτελείται ταχύτερα, επειδή τα σωματίδια πρέπει να διανύσουν μικρότερη διαδρομή, παρ΄ό,τι επί βαθύτερης διασποράς κατά την οποία τα σωματίδια θα διατρέξουν μεγαλύτερη διαδρομή. Ο τύπος καθηλώσεως, πάλι, εξαρτάται από τρεις παράγοντες και συγκεκριμένα από:[α] την αεροδυναμική διάμετρο των σωματιδίων, που είναι συνάρτηση της φυσικής διαμέτρου και της πυκνότητάς του, [β] από τον τύπο της εισπνοής και, [γ] από το διαμορφωμένο τύπο ροής στους αεραγωγούς. Ο επακόλουθος τύπος καθηλώσεως καθορίζει το μήκος της διαδρομής, που πρέπει να διανυθεί από τα σωματίδια μέχρι να διεκπεραιωθεί η κάθαρση, δηλαδή η αποβολή τους.