Home

δοκιμασίες κοπώσεως -εισαγωγή

Οι καρδιοπνευμονικές δοκιμασίες κοπώσεως επιτρέπουν την εκτίμηση των πολών οργάνων που εμπλέκονται στην άσκηση και διευκολύνουν την αποτίμηση τόσο του καρδιαγγειακού συστήματος, όσο και του αναπνευστικού συστήματος ξεχωριστά. Η κυριότερη ένδειξη των δοκιμασιών καρδιοπνευμονικής κοπώσεως είναι η δύσπνοια κοπώσεως η εκτίμηση του εξ ασκήσεως βρογχοσπάσμου και ο ενδεχόμενος αρτηριακός αποκορεσμός κατ΄την άσκηση. Οι δοκιμασίες κοπωσεως μπορεί, επίσης, να είναι χρήσιμες στην εκτίμηση των περιορισμών πνευμονικού αερισμού και καρδιαγγειακής λειτουργίας στην άσκηση την εκτίμηση της γενικής φυσικής καταστάσεως, την εκτίμηση της ανικανότητας, τον προσδιορισμό των ορίων ασφαλείας για την κόπωση, την αποτίμηση της αποδόσεως της θεραπείας, τον καθορισαμό της αναγκαιότητας χορηγήσεων συμπληρωματικής οξυγονοθεραπείας και τη δόση της, την αποτελεσματικότητα των εφαρμοσμένων προγραμμάτων αποκαταστάσεως, και τον προεγχειρητικό έλεγχο προ θωρακοχειρουργικών επεμβάσεων.

Στις δοκιμασίες ελέγχου της γενικής φυσικής καταστάσεως συμπεριλαμβάνονται η 6λεπτη δοκιμασία βαδίσεως, και η δοκιμάσια Harvard (δοκιμασία ανόδου κλίμακος). 

Για την Δ6λεπτη δοκιμασία βαδίσεως, ο εξεταζόμενος απλώς βαδίζει σ΄ένα προκαθορισμένου μήκους διάδρομο ή κύκλο, όςο ταχύτερα μπορεί, για 6 λεπτά. Στον εξεταζόμενο επιτρέπεται να διακόψει και να αναπαυτεί, αλλά χωρίς να διακοπεί ο χρόνος. ¨οσο μεγαλ΄τυερη είναι η απόστασση που κλαλύπτει, τόσο καλύτερη θεωρείται ότι είναι η φυσική του κατάσταση και η ανοχή στην κόπωση. Για τη δοκιμασία Harvard, ο εξεταζόμενος ανεβαίνει και κατεβαίνει ένα σκαλοπάτι ύψος 35 εκατοστών, με προδιαγεγραμμένη ταχύτητα, επί 5 λεπτά. Ακολουθεί 1 λεπτό ανάπαυση και ακολούθως μετριέται ο καρδιακός ρυθμός του. ΌΣο πιό αργός είναι ο ρυθμός αποκαταστάσεως, τόσο καλύτερης καταστάσεως είναι ο εξεταζόμενος.

Οι δοκιμασίες κοπώσεως διενεργούνται, μερικές φορές, για τον προσδιορισμό του κορεσμού αιμοσφαιρίνης (SaO2 <90%), Η δοκιμασία μπορεί να αποβεί χρήσιμη για την ποστοτική αποτίμηση του επιπε΄δου ασκήσεως που μπορεί να διεξέλθει ο ασθενής, κατά τη διάρκεια των ημερήσιων αναγκών αυτεξυπηρετήσεώς του, και να αποτιμηθεί εάν ή όχι και σε πιά δόση πρέπει να λάβει συμπληρωματικό οξυγόνο.  Τυπικά η δοκιμασία κοπωσεως δεινεργείται με τη χρήσ ενός εργοποδηλάτου ή εργομετρικού διαδρόμου και, μετά την εκτίμηση της βασικής τιμής κορεσμού ο ασθενής εργάζεται επί 6 λεπτά, υπό συνεχή έλεγχο με παλμικό οξύμετρο. Εάν αποδειχθεί σημαντικός αποκορεσμός (<88-90%) η δοκιμασία ολοκληρώνεται. Κατά το επεισόδιο του αποκορεσμού η δοκιμασία μπορεί να επαναληφθεί ηγια τον καθορισμό της συγκεντρώσεως του συμπληρωματικού οξυγόνου που ο συγκεκριμένος ασθενεής χρειάζεται για να αντιρροπίσει τον αποκορεσμό, που χωρίς τη χορήγηση οξυγόνου θα προακλούταν. 

ενδείξεις και αντενδείξεις καρδιοπνευμονικής κοπωσεως

ενδείξεις αντενδείξεις
δύσπνοια κοπώσεως, εξ ασκήσεως βρογχόσπασμος, υποτιθέμενος αποκορεσμός αιμοσφαιρίνης με την άσκηση, εκτίμηση των περιορισμών πνευμονικού αερισμού κατά την άσκηση, εκτίμηση της γενικής φυσικής ακταστάσεως, PaO2<40 mm Ηg, σε αέρα δωματίου
PaCO2 >70 mm Hg
FEV1 <30% προβλεπόμενη τιμή.
εκτίμηση της αποδόσεως της θεραπείας, προσδιορισμός της συγκεντρώσεως συμπληρωματικού οξυγόνου, καθορισμός ενός προγράμματος αποκαταστάσεως, εκτίμηση της αποδόσεως του εφαρμοσθέντος προγράμματος αποκαταστάσεως. πρόσφατο, εντός 4 εβδομάδων οξύ ένφραγμα του μυοκαρδίου, ασταθής στηθάγχη, δεύτερου ή τρίτου βαθμού αποκλεισμός, ταχείς κοιλιακές /κολπικές αρρυθμίες, ορθοπεδικές διαταραχές, σοβαρή αορτική στένωση, συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια, μη ελεγχόμενη υπέρταση, νευρολογικές διαταραχές, διαχωριστικά/κοιλιακά ανευρύσματα, σοβαρή πμνευμονική υπέρταση, θρομβοφλεβίτις ή ενδοκαρδιακοί θρόμβοι, οξεία περικαρδίτις.
Εκτίμηση της βαρύτητας παθήσεων, όπως άσθμα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, διάμεσες πνευμονοπάθειες, πνευμονικές αγγειοπάθειες, στεφανιαά ανεπάρκεια, άλλες αγγειοπάθειες, νευρομυϊκές παθήσεις, παχυσαρκία, υπεραρισμός επαγόμενος από ευερεθιστότητα.  
προεγχειρητικός έλεγχος, ιδίως πριν από τον προγραμματισμό θωρακοχειρουργικών επεμβάσεων, και εκτίμηση πριν από τις επεμβάσει ειώσεως πνευμονικού όγκου, επί πνευμονικού εμφυσήματος (lung volume reduction surgery) ή μεταμοσχεύσεως  

τυπικά ευρήματα κατά τη διάρκεια μέγιστης ασκήσεως επί ατόμου φτωχής προσαρμογής (φυσικής ακταστάσεως) με περιορισμό τουθ πνευμονικού αερισμού και της καρδιακής λειτορυγίας

παράμετροι φτωχή φυσική κατάσταση περιορισμός αερισμού καρδιακός περιορισμός
V̇Ο2,MAX ↓ ↓ ↓
spO2 Ν ↓ Ν
O2 ώσεως Ν ή ↓ Ν ή ↓ ↓
αναερόιβιο κατώφλι ↓ή Ν ↓ή Ν ↓
αναπνευστική εφεδρεία (MVV-VE,MAX Ν ↓ Ν ή ↑
       

Η φυσιολογική τιμή του οξυγόνου παλμού (Ο2Π) είναι 2.5-4.0 ml/παλμό κατά την ηρεμία κια αυξάνεται σε 10-15 Ml/παλμό κατά τη διάρκεια εντατικής ασκήσεως.

Το αναερόβιο κατώφλι είναι το σημείο, κατά την εντατική άσκηση, στο οποίο αρχίζει ο αναερόν=βιος μεταβολισμός και η παραγωγή γαλακτικού οξέος. Η κατανάλωση οξυγόνοπυ, V̇Ο2,MAX, αυξάνεται με την άσκηση, υπό σταθερό, περίπου ρυθμό, μέχρις ότου το ασκούμενο άτομο φτάσει στο κατώφλι του αναερόβιου μεταβολισμού. Από το σημείο αυτό και πέρα, η παραγωγή  CO2 (V̇CΟ2) αυξάνεται δυσανάλογα περισσότερο, παρ΄ό,τι η κατανάλωση οξυγόνου, V̇Ο2,MAX. Το σημείο αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον ορισμό του κατωφλίου του αναέροβιου μεταβολισμού. Με διάτάξεις ώστε να επιτρέπουν την από αναπνοή σε αναπνοή επισήμανση του εισνεόμενου Ο2 και εκπνεόμενου CO2, μπορεί να εντοπιστεί το όριο πέραα από το οποίο η περαιτέρω άσκηση εκτελείται υπό αναέροβιες συνθήκες..Το αναερόβιο κατώφλι είνια μέτρηση που αντανακλά την φυσική κατάσταση του ατόμου που εξετάζεται και η αεροβική άσκηση είναι μέτρηση της φυσικής επάρκειας σε φυσιολογικά άτομα, η αεροβική εξάσκηση μπορεί να επεκτείνει το αναερόβιο κατώφλι. 

Για τη διενέργεια ελέγχου της ανοχής στην άσκηση ο εξεταζόμενος υποβάλλεται σε δοκιμασία σταθερής παραγωγής έργου (δοκιμασία σταθεροποιημένης παραγωγής έργου -steady state ή σε δοκιμασίες κλιμακωτής αυξήσεως με τη χρήση εργοποδηλάτου, ή εργοδιαδρόμου. Με τις κλιμακωτές δοκιμασίες ασκήσεως ο εξεταζόμενος ασκείται υπό συνεχώς αυξανόμενη παραγωγή έργου, μέχρις εξαντλήσεωςή την εμφάνιση μιας παρενέργειας, στιγμή, κατά την οποία η δοκιμάσια διακόπτεται, Η ααφάλεια, κατά τη διάρκεια της δοκιμασία ςκοπώσεως είναι το κρίσιμο και κύριο μέλημα της εργοφυσιολογίας, και πρέπει να τρηρούνται απρέγκλητοι όροι διακοπής της ασκήσεως. Και οι δύο τύποι ασκήσεως μπορεί να χρησιμοποιηθούν για τον προσδιορισμό του V̇Ο2,MAX. Στους περιορισμούς της ασκήσεως, όπως ενδεύκνυνται από τη μείωση του V̇Ο2,MAX μπορεί να είναι αποτέλεσμα των: [α] χαμηλή προσαρμογή στην άσκηση, σε άτομα που δεν έχουν εξοικειωθεί με την άσκηση, [β] περιορισμός του πνευμονικού αερισμού, [γ] περιορισμός της καρδιακής λειτουργίας, και, [4] ανεπαρκής προσπάθειεα. Στην περίπτωση της χαμηλής εξοικειώσεως με την άσκηση η spO2 και το οξυγόνο παλμού αναμένονται να είναι φυσιολογικά (δες πίνακα), ενώ επί καρδιολογικής αιτιολογίας περιορισμό, η spO2 θα είναι φυσιολογική, αλλά το οξυγόνο παλμού χαμηλό.