Θεματολόγιο Πνευμονολογίας

 Στις κυψελίδες, για αποτελεσματικιή ανταλλαγή αερίων, δεν φτάνει ολόκληρη η ποσόστητα που εισπνέεται, ≈500 ml. Περίπου το 1/3 του εισπνεόμενου όγκου αέρος, παραμένει στους αμιγείς αεραγωγούς, που αποτελούν τον ανατομικό, νεκρό χώρο. Ακόμη και στις κυψελίδες που προσωρινά, για παθολογικούς λόγους, π.χ., πνευμονική εμβολή ή μόνιμα, π.χ., πνευμονικό εμφύσημα, δεν αιματώνονται, ο αέρας που εισρέει δεν συμμετέχει στην ανταλλαγή αερίων και συνιστά νεκρό χώρο, τον κυψελιδικό νεκρό χώρο.

 Συνήθως αναφέρεται ο λόγος V_D/V_T δηλαδή η διόρθωση του νεκρού χώρου ως προς τον αναπνεόμενο όγκο. Έτσι, ο νεκρός χώρος μπορεί να διακριθεί:

•  νεκρός χώρος των συσκευών, σπιρομέτρων, αναπνευστήρων κλπ
• Ανατομικός νεκρός χώρος, ο όγκος των αμιγών αεραγωγών
• Κυψελιδικός νεκρός χώρος, που αφορά στις κυψελίδες που αερίζονται επαρκώς, αλλά δεν αιματώνονται, όπως αναφέρθηκε μόλις πριν,
  
  • Ο φυσιολογικός νεκρός χώρος είναι άθροισμα ανατομικού και κυψελιδικού νεκρού χώρου.

Φυσιολογικός νεκρός χώρος

 Μπορεί να μετρηθεί με αναφορά στη μέθοδο Bohr, που βασίζεται στην εξίσωση:

[CO₂]_A * (V_T - V_D) = [CO₂]_expired V_T

Με άλλα λόγια, η παράγωγος της συγκεντρώσεως του κυψελιδικού CO₂ με το κυψελιδικό κλάσμα του αναπνεόμενου όγκου αέρα, ισούται με το εκπνεόμενο CO₂ Χ τον αναπνεόμενο όγκο. Ο αναπνεόμενος όγκος, V_T, και το εκπνεόμενο CO₂ μπορούν με ευχέρεια να μετρηθούν, ώστε, προκειμένου να έχουμε την εκτίμηση του νεκρού χώρου, απαιτείται να γνωρίζουμε το κυψελιδικό CO₂. Στις περισσότερες περιπτώσεις μπορούμε να το θεωρήσουμε ίσο με ην PaCO₂. Αρά η εξίσωση {1} μπορεί να γίνει:

PaCO₂ * (V_T - V_D) = [CO2]_expired V_T

Ανατομικός νεκρός χώρος

Μπορεί να μετρηθεί με τη βοήθεια ενός ταχέως αναλυτή Ν₂ για τη μέτρηση της συγκεντρώσεως του αζώτου, μετά μια βαθειά εισπνοή καθαρού Ο₂.

  Το Άζωτο μετριέται, κατά τη διάρκεια της αμέσως επόμενης εκπνοής, αρχίζοντας από το 0, αφού πρώτα βγαίνει ο αέρας που παρέμεινε στους αμιγείς αεραγωγούς κατά την προηγούμενη εισπνοή Ο₂ 100%, προς τη διαμόρφωση μιας επιπεδώσεως, όπου εκπνέεται μόνο κυψελιδικός άερας. Ο Fowler  έδειξε ότι εάν συρθεί μια κάθετη γραμμή έτσι που οι επιφάνειες Α και Β να είναι ίσες, όπως φαίνεται στο διάγραμμα του West, τότε ο ανατομικός νεκρός χώρος είναι ο όγκος άρος που εκπνεύσθηκε μέχρι την κάθετη γραμμή, που εντοπίζεται με το κόκκινο βέλος, στο διάγραμμα.

βλέπε επίσης: Νεκρός χώρος