Κλινική εξέταση - επισκόπηση

Αποτελεί την πρώτη –οπτική- επαφή του ιατρού με τον άσθενή. Όχι σπάνια, διακρίνονται διαγνωστικώς πολύτιμα εξωτερικά χαρακτηριστικά της παθήσεως. Καταγράφεται η υιοθετημένη θέση του ασθενούς, ο τύπος της καθιστής ή ύπτιας θέσεώς του, η θρέψη του, ο σωματότυπός του, η χροιά του δέρματος και των βλεννογόνων, το βλέμμα του, η έκφραση του πρσώπου, ακόμη και η περιοδικόττηα του λόγου του ασθενούς. Η ορθή επισκόπηση προϋποθέτει την αφαίρεση όλων των ενδυμάτων του ασθενούς και η εξέτασή του σε ορθία, κατά τη βάδιση και κατακεκλιμμένη θέση. Ιατρός χορήγησε πιστοποιητικό αρτιμέλειας σε άτομο με τεχνητό σκέλος, επειδή δεν προνόησε τον εξετάσει, μετά την αφαίρεση των ενδυμάτων του. Περιστατικό πνευμονικής εμβολής, επι ανδρός 21 ετών έθεσε το ιατρικό προσωπικό σε αμηχανία, επειδή δεν είχαν αφαιρέσει μια πλούσα ζιβάγκο π[ου του καλυοτε το λαιμό και εκάλυπτε ένα δοθιήνα που είχε προκαλέσει θρόμβωση στη σφαγίτιδα φλ.
Της γενικής επισκοπήσεως, συνήθως προηγούνται η θερμομέτρηση, η διακρίβωση του τύπου της αναπνοής, η εξέταση του σφυγμού και η μέτρηση της αρτηριακής πιέσεως. Ελέγχεται η θρέψη και το σωματικό βάρος. Πολλά νοσήματα (φυματίωση) και παθήσεις (καρκίνος του πνεύμονος) συνοδεύονται από απώλεια σωματικού βάρους, ενώ άλλα, σπανιότερα, οδηγούν σε αύξηση του σωματικού βάρους (ενδοκρινικά νοσήματα). Σημειώνεται ότι τόσον η αναπνευστική, όσο και η νκυκλοφορική λειτουργία επιβαρύνονται με την παχυσαρκία. Έχει επισημανθεί ότι η αύξηση του σωματικού λίπους κατά 1 kg επιβάλλει τη δημιουργία 3 km νέων αιμοφόρων αγγείων, γεγονός που εξηγεί την σχέση της παχυσαρκίας με παθήσεις, όπως η στηθάγχη, η αρτηριακή υπέρταση, η καρδιακή ανεπάρκεια, η θρομβοεμβολική νόσος, η εγκεφαλική αιμορραγία, ο σακχαρώδης διαβήτης και νεφροπάθειες. Από το αναπνευστικό,  νοσογόνος παχυσαρκία προκαλεί μείωση της VC και αύξηση της FRC. Η απώλεια σωματικού βάρους μπορεί να οφείλεται σε ελάττωση της θρέψεως, χορήγηση διουρητικών, λοιμώδη νοσήματα που διατρέχουν με υψηλό συνεχή πυρετό, καταστάσεις με απότομη αφυδάτωση,
Η υιοθετούμενη θέση από τον ασθενή μπορεί να προϊδεάσει για την υποκείμενη πάθηση. Συχνά οι ασθενείς λαμβάνουν ”καταναγκαστικές θέσεις”, που επιβάλλονται για την αανακούφιση από τα συμπτώματά τους. Στις κλινικά συχνότερα απαντώμενες αυτές θέσεις, συμπεριλαμβάνεται η ορθοπνοϊκή θέση« η επί της δεξιάς πλευρά κατάκλιση, η κατάκλιση επί της πασχούσεης πλευράς, επί πλευριτικής συλλογής ή κοιλωτικών εεξεργασιών, η διατήρηση των μηρών κεκαμμένων προς την κοιλία,η κατακεκλιμμένη ύπτια θέση με την κεφαλή προς την πασχουσα πλευρά, επί εγκεφαλικής αιμορραγίας   μιτροειδικό προσωπείο |καρδιακή ώση |προκάρδιο άλγος |δύσπνοια|Σημείο Dahl ή σημείο Thinker ή σημείο Target |Σημείο Dunphy |Τριάδα καρκινοειδούς |Σημείο Brudzinski |Τρόμος |Σφαγιτιδική ώση