Οξεοβασική ισορροπία, νομόγραμμα

Το pH και η PaCO2 μετρώνται σήμερα αυτομάτως με ηλεκτρομετρικές μεθόδους, η δε συγκέντρωση των πραγματικών διττανθρακικών [HCO3̄] υπολογίζονται με βάση τις τιμές του pH και της PaCO2, με βοήθεια των τύπων (προερχονται από τροποποιήσεις της Εξισώσεως Hendelson-Hasselbalch (H-H)

 

[HCO3̄] = 0.03 Χ COΧ 10pH-6.1  {1}

[HCO3̄ ] =  23.82 Χ ㎩CO2 /[Η+][HCO3̄ ][Η+]/PaCO2=23.84  {2}

Τις σχέσεις που συνδέουν τις τρείς βασικές παραμέτρους της οξεοβασικής ισορροπίας μπορούμε να απεικονίσουμε γραφικά με το ακόλουθο διάγραμμα, που αποτελεί εφαρμογή της εξισώσεως Henderson-Hasselbalch. Από τις τρεις παραμέτρους παρούσης εξισώσεως, το pH αποτελεί τη σπουδαιότερη, επειδή παρέχει το τελικό αποτέλεσμα της διαταραχής∙ της εγκαταστάσεως δηλαδή οξυαιμίας ή αλκαλιαιμίας. Η PaCO2 ονομάζεται αναπνευστικός παράγοντας επειδή παρέχει το βαθμό της αναπνευστικής διαταραχής, πρωτογενούς ή αντισταθμιστικής. Η συγκέντρωση των πραγματικών [aHCO3̄] διττανθρακικών ονομάζεται μεταβολικός παράγοντας της οξεοβασικής ισορροπίας γιατί η τιμή της παρέχει το βαθμό της μεταβολικής διαταραχής (πρωτοπαθούς ή αντισταθμιστικής).