Θεματολόγιο Πνευμονολογίας

Η ρυθμιστική ‘βιοχημική’ αντίδραση είναι μεν άμεση και σημαντική, αλλά ανεπαρκής προς διατήρηση του pH σε φυσιολογικά όρια. Αντίθετα η επιβραδυνόμενη, φυσιολογική, αντισταθμιστική αντίδραση είναι αποδοτικότερη, ιδίως επί χρονίων πρωτογενών διαταραχών. Στους χαρακτήρες της φυσιολογικής αντιδράσεως περιγράφονται :

 i. βραδεία δράση των φυσιολογικών συστημάτων

 ii. συμμετοχή άλλων οργάνων

Η φυσιολογική αντίδραση επιτελείται μέσω οργάνου ή οργάνων άλλων, εκτός του υπεύθυνου για την πρωτογενή διαταραχή. Εάν η πρωτογενής ανωμαλία είναι αναπνευστική, πχ., κατακράτηση CO₂ και αύξηση της P_aCO₂, τότε η αντισταθμιστική απάντηση είναι μεταβολική και συνίσταται στην αύξηση της συγκεντρώσεως των HCO₃̄ (αυξημένη νεφρική επαναρρόφηση και παραγωγή HCO₃̄). Υπολογίζεται ότι για κάθε 10 mmHg αύξηση της P_aCO₂ προκαλείται 3.5 mmol/l αύξηση της συγκεντρώσεως των HCO₃̄. Αντίθετα, όταν η πρωτογενής ανωμαλία είναι μεταβολική (πχ., ουραιμική ή διαβητική οξέωση) τότε ο αντισταθμιστικός μηχανισμός εκδηλώνεται με προσαρμογή του αερισμού και συνίσταται στον υπεραερισμό και την αυξημένη αποβολή CO₂ (υπεραερισμός – αναπνοή kausmaul). Ετσι, προκειμένου περί μεταβολικής οξεώσεως υπολογίζεται ότι για κάθε 1 mmol/l μείωση της HCO₃^- προκαλείται 1.2. mmHg μείωση της P_aCO₂. Η αναμενομένη P_aCO₂, επί μεταβολικής οξεώσεως, δίνεται από τις σχέσεις

㎩CO₂  = 1.54 Χ [HCO₃̄]+8.36

㎩CO₂  = 1.π7 Χ [ΒΕ] +40.98

Αντίθετα, επί μεταβολικής αλκαλώσεως, υπολογίζεται ότι για κάθε 1 mmol/l αύξηση της HCO₃^- προκαλείται μείωση της P_aO₂ κατά 0.9 mm. Η αναμενομένη P_aCO₂, επί μεταβολικής αλκαλώσεως, δίνεται από τη σχέση:

㎩CO₂  = 0.9 Χ [HCO₃^- ]+8.36

㎩CO₂  = 0.86 Χ[ΒΕ] +37.7

Σύμφωνα με όσα προαναφέρθηκαν, η διατήρηση του pH, προς τα φυσιολογικά όρια, μετά μια οξεία ή χρόνια μεταβολή, επιδιώκεται με την ομόρροπη μεταβολή εκείνου του μεταβολικού παράγοντα που δε συμμετείχε στην πρωτογενή ανωμαλία.

 iii. η αντιστάθμιση ουδέποτε είναι πλήρης

επιστροφή