Θεματολόγιο Πνευμονολογίας

Η PEFR καταγράφεται χρησιμοποιώντας ένα ροόμετρο, συνήθως φορητό, για την περιοδική αποτίμηση τως δυνατοτήτων μεγίστης ροής των ασθενών, ιδίως εκείνων με άσθμα, και της αποτιμήσεως των επιδόσεων της βρογχοδιασταλτικής θεραπείας. Η δοκιμασία εκτελείται μετά βαθειά μέγιστη εισπνοή, διενεργώντας μια σύντομη, βίαιη μέγιστη εκπνοή, μέσω του ροομέτρου. Η δοκιμασία δεν πρέπει να διακόπτεται από βήχα. Η εκπνευστική προσπάθεια αρκεί να παρατείνεται επί 1-2 secs. Το ροόμετρο πρέπει να είναι ακριβές (±10% ή εντός διαστήματος ±20 l/min), της πραγματικής ταχύτητας ροής, οποιοδήποτε μέγεθος είναι μεγαλύτερο. Τα παιδικά ροόμετρα κυμαίνονται μεταξύ 60 και 100 l/min και τα ροόμετρα ενηλίκων κυμαίνονται από 100-850 l/min. Το όργανο δεν πρέπει να έχει ενδογενή αντίσταση μεγαλύτερη των 2.5 cm H₂O/L/sec με ροές μέχρι 14 l/sec (περίπου 850 l/min). Καθώς τα όργανα αυτά προορίζονται για οικιακή χρήση, πρέπει να παρεχόνται δεδομένα αναφορικά με τη διάρκεια ζωής τους. Στη συσκευασία αποστολής πρέπει να περιέχονται σαφείς, σχηματικές  πληροφορίες χρήσης· οδηγίες απολυμάνσεως συντηρήσεως· τρόποι αναγνωρίσεως βλαβών· κατάλληλες οδηγίες, σχετικές με τις πρέπουσες ενέργειες σε περίπτωση παθολογικών τιμών.

Η εκτέλεση της μετρήσεως της PEFR εξαρτάται τόσο από τον εκπνεόμενο όγκο, όσο και από την προσπάθεια.  Η βίαιη, μέγιστη εκπνευστική προσπάθεια πρέπει να αρχίζει από το επίπεδο της TLC και πρέπει να εκτελείται ταχύτατα και δυναμικά. Η PEFR, γενικά επιτυγχάνεται κατά τη διάρκεια του πρώτου δεκάτου του δευτερολέπτου της εκπνευστικής προσπάθειας. Η παροχή κατάλληλων οδηγιών προς τον εξεταζόμενο είναι ουσιώδης για την επιτυχή διενέργεια της δοκιμασίας. Συνήθως, στον ασθενή παραγγέλεται να εκπνεύσει βίαια, ”...σαν να θέλει να σβήσει ένα κερί”, αφού πάρει τη βαθύτερη δυνατή εισπνοή. Ρινοπίεστρο δεν είναι απαραίτητο να χρησιμοποιηθεί. Η δοκιμασία μπορεί να εκτελεσθεί σε καθιστή θέση, αλλά είναι προτιμότερη η όρθια θέση. Πρέπει να εκτελεστούν τουλάχιστον τρεις προσπάθειες και οι τιμές να αποθηκευτούν με τη σειρά που παρελήφθησαν. Με τον τρόπο αυτό θα αναγνωρισθεί, εάν εισάγεται βρογχόσπασμος υπεραερισμού, προκαλούμενος από τη διαδικασία της δοκιμασίας. Τα αποτελέσματα παρέχονται σε μονάδες l/sec ή l/min. Η μετατροπή τους έχει ως εξής:

Ροή σε l/sec=ροή σε l/min/60

      Ροή σε l/min= ροή σε l/sec Χ 60

Η τιμή μετρήσεως πρέπει να ανάγεται σε BTPS. Η μετατροπή μπορεί να διενεργηθεί αυτόματα από το όργανο ή μέσω μιας κατάλληλης μεθόδου μετατροπής. Εάν η εξέταση προγραμματίζεται να είναι στα πλαίσια αυτεκτιμήσεως του ασθενούς, και να διενεργείται στο σπίτι, ο ασθενής πρέπει να καθοδηγηθεί:

-αναφορικά με τον τρόπο ορθής λειτουργίας του ροομέτρου. Οι οδηγίες πρέπει να δοθούν από εκπαιδευμένο κι έμπειρο προσωπικό. Και πρέπει να επαναλαμβάνονται στις επισκέψεις παρακολουθήσεως[i].

  -αναφορικά με τον τρόπο και το χρόνο που πρέπει να διενεργείται ο έλεγχος, να συλλέγονται τα αποτελέσματα και άλλες πληροφορίες, περί της καταστάσεως του ασθενούς, κατά τη στιγμή της εξετάσεως.

- τα όρια αποδοχής των αποτελεσμάτων και τις ενέργειες, στις οποίες πρέπει ο εξεταζόμενος να προβεί, σε περίπτωση μη αποδεκτών αποτελεσμάτων.

Οι ενήλικες μπορούν γενικά να παράγουν ροές του επιπέδου των 400-600 l/min (6.7-10 l/sec). Νεαροί ενήλικες μπορεί να παράγουν ακόμη μεγαλύτερες ροές.  Ανάλογα με το ύψος, η προβλεπόμενη τιμή PEFR δίδεται από τον τύπο:

                    PEFR (L/min) = [ύψος (cm) - 80] x 5                

Κλινικά, μειώσεις  των αιχμών μεγίστης ροής οφείλονται σε απόφραξη των μεγάλων αεραγωγών, αν και η μείωση της μεγίστης ροής δεν αποτελεί ένδειξη της εντοπίσεως της αποφράξεως κατά μήκος του τραχειοβρογχικού δένδρου. Επί αναγνωρίσεως απροσδόκητα χαμηλών τιμών, ο ασθενής πρέπει να υποβληθεί σε διενέργεια και ανάλυση καμπύλης V-V̇, μέσω ενός ροομετρικού σπιρομέτρου. Ασθενείς με ήπια ή μέσης βαρύτητας απόφραξη των μικρών αεραγωγών, συνήθως εμφανίζουν φυσιολογικές ή κοντά στις φυσιολογικές τιμές PEFR. Κι αυτό, επειδή έχουν ακόμη την ικανότητα να παράγουν φυσιολογικές PEFR σε προσπάθεια κλάσματος δευτερολέπτου, πριν εγκατασταθεί πρώιμη σύγκλειση των μικρών αεραγωγών και οι επόμενες μέγιστες ροές, στη διάρκεια της FVC,  μειωθούν δραστικά. Στους ασθενείς αυτούς, η PEFR συσχετίζεται ικανοποιητικά με τον FEV₁.

Ασθενείς με απόφραξη των περιφερικών αεραγωγών θα εμφανίσουν μειωμένες τιμές PEFR, αν και οι μειώσεις στις FEF _25%-75% και FEF_75%-85%­ αποτελούν καταλληλότερα ευρήματα για διαγνωστικές προσεγγίσεις.

προβλεπόμενες τιμές