Θεματολόγιο Πνευμονολογίας

Η διαφορά της αρτηριακής από την κυψελιδική μερική πίεση O₂ χρησιμοποιείται για τη διάκριση της ενδοπνευμονικής από την εξωπνευμονικής αιτιολογίας διαφυγής (à475-478).

Η φυσιολογική τιμή κυμαίνεται από  5-10 mmHg, αλλά αυξάνεται με την ηλικία. Κάθε δεκαετία ηλικίας αυξάνεται κατά 1 mmHg. Έτσι, κατά την 8^η δεκαετία της ζωής, η D_A-aO₂ κυμαίνεται περί το 25 mmHg. Η διεύρυνση της διαφοράς οφείλεται στη μείωση της ΡaO₂, όχι στην αύξηση της Ρ_ΑO₂. Κατά τη διάρκεια βαριάς  ασκήσεως, η D_A-aO₂ αυξάνεται κατά 2.0-2.5 φορές, της τιμής ηρεμίας. Διευρισμένη D_A-aO₂ αποτελεί ένδειξη είτε ότι ο ασθενής επιτείνει την αναπνοή του, προκειμένου να εξασφαλίσει επαρκή οξυγόνωση, είτε ότι, παρ΄όλο το φυσιολογικό αερισμό, ο ασθενής δεν πετυχαίνει επαρκή οξυγόνωση είτε ότι, παρόλη την αύξηση του αερισμού του, ο ασθενής διατηρεί χαμηλή οξυγόνωση[i].  

Η παθολογική αύξηση της D_A-aO₂ δηλώνει είτε έλλειμμα διαχύσεως, διαταραχή της σχέσεως V̇/Q̇, ή δεξιά προς αριστερά διαφυγή. Στην κλινική πρακτική θεωρείται ότι αύξηση της D_A-aO₂ μεταξύ 30-50 mmHg είναι ενδεικτική V̇/Q̇ διαταραχών, ενώ, D_A-aO₂ >60 mmHg δηλώνει, μάλλον, την παρουσία διαφυγής.  

Επειδή ισχύει:

D_A-aO₂ @(150 - 5/4(P_CO2)) - PaΟ₂          {1}

Μπορούμε να συνάγουμε ότι η αύξηση της κυψελιδοαρτηριακής διαφοράς οφείλεται είτε σε χαμηλή ΡaO₂ ή σε χαμηλή ΡaCO₂ ή και στα δύο. Η χαμηλή ΡaCO₂ συχετίζεται με υψηλό κατά λεπτό αερισμό.  Επιπλέον, χαμηλή ΡaO₂ είναι δείκτης ότι ο τρέχον αερισμός του εξεταζόμενου (ανεξάρτητα αν ευρίσκεται φυσιολογικός ή υψηλός) δεν είναι αρκετός για την πλήρη οξυγόνωση του αρτηριακού αίματος. Επομένως, η αυξημένη D_A-aO₂  είναι δείκτης υψηλής αναπνευστικής προσπάθειας (:χαμηλή ΡaCO₂) σχετικά με το επίπεδο της ΡaO₂. Παθολογικές αυξήσεις της D_A-aO₂ δεν είναι σπάνιες σε υγιείς καπνιστές και άτομα με χρόνια βρογχίτιδα. Αν και η D_A-aO₂ φαίνεται ευαίσθητος δείκτης για την αναγνώριση διαταραχών της σχέσεως αερισμού-αιματώσεως, η δοκιμασία δεν χρησιμοποιείται ευρέως, λόγω της αδυναμίας να μετρηθεί η Ρ_ΑO₂, σε κλινικές διατάξεις και, επομένως, πρέπει να υπολογισθεί με αναφορά στην εξίσωση του κυψελιδικού αέρα (à779).  Ως Ρ_ΙO₂ θεωρείται η μερική πίεση του εισπνεόμενου Ο₂ στην τραχεία, αλλά οι κυψελίδες, περιέχουν, επίσης, CO₂ , που προήλθε από την ανταλλαγή. Είναι γνωστό ότι, γενικά, λιγότερη ποσότητα CO₂ παράγεται (200 ml/min), από όση ποσότητα Ο₂ καταναλώνεται (250 ml/min), ο λόγος τους είναι γνωστός ως δείκτης ανταλλαγής, R, που, συνήθως, εκτιμάται περί το 0.8. Για την κλινική πρακτική, χρησιμοποιείται μια εξαπλουστευμένη εκδοχή της εξισώσεως του κυψελιδικού αέρα. 

PAO₂ = PIO₂ – PaCO₂/R           {2}

Με δεδομένο ότι η PiΟ₂ ισούται με ΕΒΡ (effective barometric pressure: βαρομετρική πίεση περιβάλλοντος – υδρατμοί) επί τη συγκέντρωση Ο₂ στον εισπνεόμενο αέρα, και, δεδομένου ότι σε συνήθεις συνθήκες διατροφής το R είναι 0.8 ή 1/1.25) η εξίσωση (2) μπορεί να επαναδιατυπωθεί:

P_AO₂= (EBP·FiO₂)-1.25·ΡaCO₂     (3)   εξίσωση κυψελιδικού αέρα (à779).

επιστροφή