Home

Υπεραερισμός

η δυσλειτουργική αναπνοή είναι αποτέλεσμα χρόνιας μεταβολής του τύπου της αναπνοής, που απολήγει σε δύπνοια και άλλα συμπτώματα, απουσία καρδιοαναπνευστικής παθήσεως, αντίστοιχης με την ένταση της δύσπνοιας (&, &). Μπορεί να εμφανίζεται στην ιατρική βιβλιογραφία και με τον όρο θωρακοκοιλιακή ασυγχρονία ή υπεραερισμός. Πρόσφατα έχει επιχειρηθεί συστηματικότερη μελέτη της παθολογικής οντότητας, και έχει καταχωρηθεί είτε ως, i.  σύνδρομο υπεραερισμού, που συνδέεται με με συμπτώματα αναπνευστικής αλκαλώσεως, ανεξαρτήτως παρουσίας υποκαπνίας, ii. ως περιοδικός αναστεναγμός, συχνός και βαθύς, με παθολογικό τύπο αναπνοής, iii. θωρακική αναπνοή, που αποτελεί εκδηλώσεις άλλων παθήσεων, αλλ΄ενώ εμφανίζεται απουσία εμφανούς εκτροπής μπορεί να θεωρηθεί δυσλειτουργική αναπνοή και να  πολήξει σε δύσπνοια, iv. βίαιη κοιλιακή εκπνοήόπου οι ασθενείς χρησιμοποιούν καθ΄υπερβολή τους κοιλιακούς αναπνευστικούς μύες, προκειμένου να εκτελέσουν συνήθη εκπνοή και, v. θωρακοκκοιλιακός ασυγχρονισμός κατά τον οποίον παρτατηρείται καθυστέρηση μεταξύ της συστολής των θωρακικών και κοιλιακών αναπνευστικών μυών, με αποτέλεσμα ανατροπή της φυσιολογιικής μηχανικής της αναπνοής. Δυσλειτουργικοί τύποι αναπνοής παρατηρούνται επί άσθματος, και άλλων πνευμονοπαθειών, έτσι, που εγείρονται δυσκολίες αιτιολογικής συσχετίσεως του συμπτώματος της δύσπνοιας. Λόγω της στενής συνάφειας μεταξύ άσθματος και δυσλειτουργίας της αναπνοής είναι πολύ σημαντικό από κλινικής απόψεως να προσδιορίζεται ο υποκείμενος αιτιολογικός παράγοντας σε κάθε περίπτωση 'άσθματος' και η βελτιστοποίηση της θεραπείας του, ώστε να ελέγχονται παράγοντες, όπως η βρογχική υπεραντιδραστικότητα και η φλεγμονή των αεραγωγών, ως αποτέλεσμα, πχ., εισπνοής ερεθιστικών αερίων, όπως το Cl2 |σύνδρομο δυσλειτουργίας αντιδραστικού βρόγχου (Reactive airways dysfunction syndrome (RADS)|διάγνωση|

Η κατάσταση ορίζεται από την PaCO2. Χαμηλή PaCO2 (υποκαπνία) ορίζει κατάσταση υπεραερισμού· υψηλή PaCO2 ορίζει κατάσταση υποαερισμού. Η ορολογία αυτή συχνά είναι συγχυτική για δύο λόγους: [α] τα προθέματα είναι αντίθετα, ως προς το μέτρο της PaCO2: υπεραερισμός για την υποκαπνία ή χαμηλή PaCO2 και υποαερισμός για την υπερκαπνία ή υψηλή PaCO2. [β] οι όροι φαίνεται να περιγράφουν καταστάσεις, που αφορούν τη συχνότητα και το βάθος της αναπνοής. Πράγματι, δίνεται η εντύπωση ότι κάποιος που αναπνέει βαθειά και γρήγορα, υπεραερίζει. Το άτομο αυτό, από φυσιολογικής απόψεως, αναμένεται να έχει χαμηλή PaCO2 αλλά δεν αποκλείεται, παρ΄όλα αυτά να υποαερίζει, δηλαδή να έχει υψηλή PaCO2.  Κάτι παρόμοιο θα μπορούσε να συμβαίνει εάν το μέγιστο του αερισμού κατέληγε στο νεκρό χώρο και μόνο μια μικρή ποσότητα του αερισμού θα μπορούσε να προωθηθεί μέχρι τις κυψελίδες. Η κατάσταση αυτή μπορεί να παρατηρηθεί στις χρόνιες αποφρακτικές πνευμονοπάθειες, όπου διαμορφώνεται μεγάλη αναλογία νεκρού χώρου, απότοκης των διαταραχών αερισμού-αιματώσεως. Ο υποαερισμός και υπεραερισμός μπορούν μόνο να περιγράψουν την κατάσταση του αερισμού, όταν συνοδεύονται με μια εκτίμηση της παραγωγής CO2. Η σχέση αυτή μπορεί να αναγνωρίζεται μόνο με τη μέτρηση της PaCO2. Όπως χρησιμοποιούνται στην Πνευμονολογία, οι όροι αυτοί δεν αναφέρονται στο βάθος ή τη συχνότητα της αναπνοής και πιθανόν καλύτεροι όροι θα ήταν κυψελιδοϋπεραερισμός  (&, &,) και κυψελιδοϋποαερισμός.

Flash Card: σύνδρομο υπεραερισμού

Ο υπεραερισμός απολήγει στην αποβολή CO2 με αποτέλεσμα την πρόκληση αναπνευστικής αλκαλώσεως (&).

Αναπνευστική αλκάλωση

συνήθη αίτια

  • ευερεθιστότης, που οδηγεί σε υπεραερισμό
  • πνευμοινική εμβολή
  • δηλητηρίαση με σαλικυλικά*
  • Διαταραχές ΚΝΣ. ΑΕΕ, υπαραχνοειδής αιμορραγία, εγκαφαλίτις παραμονή σε υψόμετρο
  • εγκυμοσύνη

*Η δηλητηρίαση με σαλικυλικά οδηγεί σε μικιτή διαταραχή, αναπνευστική αλκάλωση και μεταβολική οξέωση. Η πρώιμη διέγερση του αναπνευστικού κέντρου σε αναπνευστική αλκάλωση, ενώ αργότερα, η απ΄ευθείας επίδραση των σαλικυλικών, από κοινού με την οξεία νεφρική ανεπάρκεια που προκαλεί,μπορεί να οδηγήσει σε, μεταβολική οξέωση. 

O υπεραερισμός, που συχνά αναγνωρίζεται στις αποφρακτικές πνευμονοπάθειες επηρεάζει δυσμενώς τη σχέση μήκος -τάση του διαφράγματος και λοιπών αναπνευστικών μυών, για διάφορους λόγους. 1ον. Οι αναπνευστικοί μύες, όπως άλλοι σκελετικοί μύες, υπακούουν στην αρχή της σχέσεως: "μήκος-τάση", με την οποία η τάση που παράγουν εξαρτάται από το μήκος τους, σε οποιοδήποτε επίπεδο ενεργοποιήσεώς τους. Η μεταβολή του μήκους τους συνεπάγεται μεταβολή του μέτρου της τάσεως που παράγουν. Κι αυτό επειδή η σχέση 'δυνάμεως-τάσεως' που τους χαρακτηρίζει εξαρτάται από τις ανεπιδράσεις των ινιδίων μυοσίνης με την ακτίνη, τον αριθμό, δηλαδή, των κεφαλών μυοσίνης που προσηλώνονται κι έτσι, έλκους τα ινίδια ακτίνης προς τα σαρκομερίδια. Το βέλτιστο μήκος, Lo, στο οποίο η τάση είναι μέγιστη, είναι το μήκος κατά το οποίο όλες οι κεφαλές μυοσίνης πσκολλώνται και έλκουν τα ινίδια ακτίνης. Κάτω από το μήκος αυτό, όπως επί υπεραερισμού, όπου βραχύνει το διάφραγμα, οι ανεπιδράσεις ακτίνης-μυοσίνης είναι υποβέλτιστες, και η παραγωγή τάσεως υποστρέφεται. 2ον.  Με την αύξηση του πνευμονικού όγκου, η ζώνη παραθέσεως του διαφράγματοςνμειώνεται και ένα μεγαλύτερο πσοσοτό του όγκου του θωρακικού κλωβού ευρίσκεται εκτεθειμένο$ στην υπεζωκοτική πίεση. Επομένως, η εισπνευστική επίδραση του διαφράγματος
στο οστέινο θώρακα, μειώνεται. Όταν ο πνευμονικός όγκος πλησιάζει σε μέγεθος την ολική πνευμονική χωρητικότητα, η ζώνη αποθέσεως μεγεθύνεται και οι διαφραγματικές μυϊκές ίνες καθίστανται οριζόντιες, οπότε η τάση του διαφράγματος γλαμβάνει εκπνευστική φορά. Αυτό εξηγεί την εισπνευστική μείωση της εγκάρσιας διαμέτρου των κατώτερων πλευρών σε άτομα με πνευμονμικό εμφύσημα και σοβαρό υπεραερισμό (σήμείο Hoover). 3ον. Η συνεπαγόμενη επιπέδωση του διαφράγματος, αυξάνει την ακτίνα καμπυλότητάς του (Rdi) και, σύμφωνα με το νόμο Laplace (: Pdi= 2Tdi/Rdi), μειώνεται η ικανότητα παραγωγής πιέσεως, (Pdi) για την ίδια αναπτυσσόμενη τάση.  

 

Μια αποδοτική μέθοδος για τη διάγνωση του υπεραερισμού ή της δυσλειτουργικής αναπνοής βασίζεται στο Ολλανδικής προέλευσης ερωτηματολόγιο  Nijmegen (&[μελέτη CORONA, &), παρ' όλο ότι το ερωτηματολόγιο αυτό αναπτύχθηκε και εγκυροποιήθηκε  έχει ικανοποιητική ευαισθησία (91%) και ιδικότητα (95%)  (&) και το οποίο αποτελείται από 16 ερωτήσεις, σχετικά με τα συμπτώματα άσθματος/ΧΑΠ, εκ των οποπίων 7 αναφέρονται στα συμπτώματα, 4, στον υπερβολικό αερισμό, και 5, αφορούν προβλήματα από το ΚΝΣ σχετικά με υποκαπνία και "κεντρική τετανία" (&). Score>23 αποτελεί το όριο, πέρα από το οποίο μπορεί να αναγνωρισθεί σύνδρομο υπεαερισμού, ιδίως αφότου αναγνωρίστηκε ότι η δοκιμασία προκλήσεως υπεαερισμού δεν είναι κατάλληλη για τη διάγνωση του σ. υπεραερισμού (&). Καλή, πάντως συσχ'ετιση φαίνεται ότι εμφανίζουν το ερωτηματολόγιο Nijmegen. με το ερωτηματολόγιο MARM (manual assessment of respiratory motion) (&, &), ιδιαίτερα για τη διάγνωση της δυσλειτουργικής αναπνοής (&)