Θεματολόγιο Πνευμονολογίας

Το σύνολο του εμπεριεχομένου στο αίμα CO₂, ανεξάρτητα με τη χημική του μορφή συναποτελεί την περιεκτικότητα του αίματος σε CO₂.

Περισσότερο από το 95% του CO₂ στο φυσιολογικό πλάσμα περιέχεται με τη μορφή του HCO₃^-, ενώ μόνο ποσότητα μικρότερη του 5% εμφανίζεται ως φυσικώς διαλυμένο CO₂ που υπάρχει στο αίμα, ανεξάρτητα με τη χημική της μορφή. Αποτελεί δηλαδή το άθροισμα των διττανθρακικών και του διαλυμένου CO₂ και μετριέται σε όγκους % ή σε mEq/l (mEq CO₂/l= vol% / 2.23). Επειδή, υπό συνήθη βαρομετρική πίεση, 760 mmHg σε κάθε ml πλάσματος διαλύονται 0.51 ml CO₂, ενώ 1 mmole CO₂ ισούται με 22.3 ml, συμπεραίνουμε ότι το σε διάλυση ευρισκόμενο CO₂ σε mmoles /Ι πλάσματος ισούται με .03014xP_aCO₂. Επομένως, σύμφωνα με την εξίσωση {16.3} των Hendelson-Hasselbalch ισχύει:

pH=pK+log ([HCO₃̄]/0.03 *PaCO2)  ή [Η+]=23.82 * (PCO2/HCO₃̄]

όπου pΚ, η σταθερά διαστάσεως του ανθρακικού οξέος και [Η⁺] η συγκέντρωση των Η⁺ σε nmol/l. Πρέπει να σημειωθεί εδώ, ότι το pH αίματος εξαρτάται από το λόγο των διττανθρακικών προς το διαλυμένο CO₂ και όχι από τις απόλυτες τιμές τους. Ενόσω ο λόγος HCO₃^-/CO₂ διατηρεί την τιμή 20/1, το pH παραμένει φυσιολογικό (7.40). Έτσι, με φυσιολογικό pH, θα εμφανιστεί μια περίπτωση αντιρροπουμένης οξεώσεως (HCO₃^-=12, CO₂=0.6), μια περίπτωση αντιρροπουμένης αλκαλώσεως (HCO₃^- = 48, CO₂ = 2.4) ή οποιαδήποτε άλλη κλινική περίπτωση στην οποία ο λόγος HCO₃^-/CO₂ = 20/1⁴.

βλ. εξίσωση Ηenderson-Hassebalch (H-H).