Θεματολόγιο Πνευμονολογίας

***********το λήμμα είναι υπό επεξεργασία***************

Στο τομέα της βιοϊατρικής έρευνας, οι Ιατροί και οι επιστήμονες Υγείας, δημοσιεύουν τις βιβλιογραφικές τους αναζητήσεις, τις κλινικές τους παρατηρήσεις, ενώ άλλοι, συγκεντρώνουν τις κλινικές δοκιμές, σε ευρύτερα σύνολα (μεταναλύσεις), στοχεύοντας στην εκπόνηση συμπερασμάτων κλινικής χρησιμότητας. Η σύγχρονη Στατιστική επιστήμη εισφέρει τα μέγιστα, στη  γενίκευσεων επιμέρους συμπερασμάτων, ώστε να καθίστανται εφαρμόσιμα σε ευρύατες ομάδες πληθυσμού (&). Ο "προσωπικός" λόγος που οι ερευνητές αφιερώνουν το μέγιστο του ελέυθερου και εργασιακού χρόνου τους στην βιοϊατρική έρευνα, είναι η εισφορά στην επιστήμη, αλλά και πρόθεση να καταστούν αναγνωρίσιμοι, διεκδικώντας χρηματοδότητση  από δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, προκειμένου να συνεχίσουν την έρευνα και να επαληθεύσουν ή να απορρίψουν, τελικά, τις επιστημονικές τους προτάσεις. Έτσι, μόνο η προσωπική εργατικότητα και φιλοδοξία δεν αρκεί για την προώθηση της έρευνας. Χρειάζεται οικονομική υποστήριξη. Οι δημοσιεύσεις πρέπει να ικανοποιούν σειρά προϋποθέσεων, να στοχεύουν σε περιοδικά υψηλού Impact factor, να προσελκύουν αριθμό αναφορών (citations), και υψηλού δείκτη αμεσότητας. Ο παράγων επιρροής (: impact factor) είναι, για την ώρα, ο ευρύτερα χρησιμοποιούμενος βιβλιομετρικός δείκτης, ενδεικτικός της ποιότητας του περιοδικού, της αναγνωρισιμότητάς του και της στηρίξεως του κύρους των ερευνητών και των ερευνητικών κέντρων. Ο παράγων επιρροής (: impact factor) αναφέρεται στη συχνότητα με την οποία ένα 'μέσο άρθρο' σ΄ένα περιοδικό αναφέρεται σε μεταγενέστερες δημοεισιεύσεις, στη διάρκεια του έτους. Στην ακριβήδιαμόρφωσή του υπάρχουν περιορισμοί, όπως το αυθαίρετα οριζόμενος διετές μεσολαβούν διάστημα, η βάση δεδομένων που χρησιμοποιείται, καθώς όλες δεν αναφέρονται σε όλα τα περιοδικά, που παρέχεται από το Ινστιτούτο επιστημονικής πληροφορίας (: Institute for Scientific Information [ISI]), στο οποίο δεν περιλαμβάνονται όλα τα επιστημονικά περιοδικά, όπως και σφάλματα στον κατάλαγο βιβιογραφίας σε κάθε δημοσίευση. Για τον υπολογισμό του IF χρησιμοποιείται ο δείκτης JCR (: Journal Citation Reports (JCR), που είναι ο λόγος των αναφορών (:citations) των δημοσιευμένων άρθρων, κατά τα τελευταία δύο χρόνια προς τον συνολικό αριθμό των άρθρων και ανασκοπήσεων που δημοειύτηκαν την ίδια περίοδο. Πρόσφατα έχεουν προταθεί νέεοι δείκτες για την καλύτερη μέτρηση της αναγνωρισιμότητας των περιοδικών, όπως  ο δείκτης Eigenfactor, Scimago Journal Rank (SJR), ο δείκτης Source Normalized Impact per Paper (SNIP), η επίδοση Article Influence Score, ο δείκτης αμεσότητας, Immediacy index, half-life of citations received, Journal Ranking ή δείκτης Η (:h-index). Όταν ένας ερευνητής καταλήγει σε ορισμένα συμπεράσματα, αναφορικά με το ερευνητικό του αντικείμενο, συντάσει ένα αρχικό κείμενο προς ένα  βιοιατρικό περιοδικό, το οποίο εξειδικεύεται με τον αντίστοιχο επιστημονικό πεδίο, και θέτει το χειρόγραφό του στην κρίση συνεργαζόμενων (ατελώς) επιστημόνων, οι οποίοι συντάσσουν σχετικές εκθέσεις αξιολογήσεως. Εάν η συντακτική επιτροπή αποφασίσει να συμπεριλάβει το αρχικό κείμενο με βάση κριτήρια που αφορούν στο γνωστικό αντικείμενο, τις εκτιμήσεις των κριτών, το φυσικό μέγεθος του περιοδικού και τις πολιτικές εκδόσεως του περιοδικού, οποιοσδήποτε ιατρός ή συναφούς αντικειμένου επιστήμονας μπορεί να έχει πρόσβαση στη δημοσίευση, εφόσον έχει τακτοποίησει την κατάλληλη ετήσια συνδορμή του, ατομικά ή μέσω του ερευνητικού κέντρου, στο οποίο ανήκει. Τα συγγραφικά δικαιώματα περνούν στους εκδότες του επιστημονικού περιοδικού και ο συγγραφέας μπορεί να μην δικαιούται οποιασδήποτε οικονομικής αποζημιώσεως, ούτε να αναρτήσει το άρθρο του στον προσωπικό του αποθέτη (:site) στο διαδίκτυο, χωρίς προηγούμενη έγγραφη άδεια από τον εκδότη.     

Η ανάδυση του διαδικτύου έχει διευκολύνει την σχεδόν απεριόριστη και ακατάσχετη διάχυση της επιστημονικής πληροφορίας, ενώ το παραδοσιακό σύστημα ελεγχόμενης πρσβάσεως στην επιστημονική πληροφορία, πρακτικά, αντιτίθεται, στη διάδοση της γνώσεως και την εξέιλιξη της επιστήμης. ιδιαίτερα αναφορικά με τους τρόπους διακινήσεως των επιστημονικών ιδεών (&).

Την τελευταία 10ετία, τα άρθρα των ιατρικών περιοδικών αναρτώνται μσε ειδικούς αποθέτες (sites) στο διαδίκτυο κια αυτό διευκολύνει τα μέγιστα την ευχερή πρόσβαση, σε περιοδικά ελεύθερης προσβ΄σεως, ή συνδορμητικά.  Η προτιμώμενη σύγχρονη σχηματοποίηση των επιστημονικών άρθρων είναι εκείνη η ηλεκτρονική. Η ελέυθερη πρόσβαση πρωτοεμφανίστηκε την τελευταία δεκαετία, από την ανάγκη ταχύτερης και πλέον εκτεταμένης διαχύσεως των αποτελεσμάτων της βιοϊατρικής έρευνας, ιδιαίτερα εκείνων που τύγχαναν οικονομικής υποστηρίξεως.  Μες τον τ΄ρόπο αυτό, τα επιστημονικά άρθρα μπορούν να διατεθούν στους εμνδιαφερόμενους αναγνώστες, ατελώς. Έτσι, το διαδίκτυο έχει καταστήσει ευχερή τη διάθεση και διάδοση των επιστημονικών επιτευγμάτων  είτε μέσω των προσαρμογών των εκδοτών ή επειδή οι ίδιοι οι συγγραφείς αναρτούν τα επιστημονικά τους δοκίμια σε ειδικούς αποθέτες (:sites), από όπου ο καθένας με ελεύθερη ή ελεγχόμενη πρόσβαση μπορεί να ενημερωθεί. Στο επόμενο ιστόγρταμμα απεικονίζεται η κατανομή των 'αποθέσεων' ιατρικών άρθρων σε περιοδικά ελεύθερης προσβάσεως, επιβραδυνομένης προσβάσεως και σε συνδρομητικά περιοδικά.

Τα άρθρα από δικτυακές αποθέσεις ελεύθερης προσβάσεως είναι διαθέσιμα στους αναγνώστες, έναντι  γνωστοποιήσεως του ονόματος, του ιδιαίτερου επαγγελματικού ενδιαφέροντος και του ηλεκτρονικού τους ταχυδρομείου. Οι δικτυακές αυτές αποθέσεις, που προοδευτικά διαδίδονται με γρήγορους ρυθμούς, συνήθως υποστηρίζονται από κυβερνητικές ή μη κυβερνητικές οργανώσεις, όπως η BioMedCentral και η Public Library of Science Συνήθως διατίθενται σε διαδικτυακές πλατφόρμες, όπως η SciELO και η J-stage.

βιβλιογραφία

1.MedOANet. Mediterranean Open Access Network. Available at: http://www.medoanet.eu/home [accessed 12.04.13].
2.Swan A. Open access to research: benefits and policy. Available at: http://www.recolecta.net/buscador/documentos/102012/AlmaSwan_spanish_med... [accessed 12.04.13].
3.European Science Foundation. Open access in biomedical research. Available at: http://www.esf.org/fileadmin/Public_documents/Publications/spb47_OpenAcc... [accessed 12.04.13].
4.PLoS ONE. Available at: http://www.plosone.org/ [accessed 12.04.13].
5.BioMed Central. Available at: http://www.biomedcentral.com/ [accessed 12.04.13].