Home

λανθάνουσα φυματίωση

  Ως λανθάνουσα φυματίωση ορίζεται η ασυμπτωματική λοίμωξη από μυκοβακτηρίδιο της φυματιώσεως, που ελέγχεται με μεταστροφή της δδερμοαντιδράσεως Mantoux, δηλαδή με την εγκατάσταση επιβραδυνομένης υπερευαισθησίας, κυτταρικής απαντήσεως σε αντιγόνα, προερχόμενα από το μυκοβακτηρίδιο της φυματιώσεως.

 η διάγνωση της λανθάνουσας φυματιώσεως

 Η θεραπεία των ενεργών και λανθάνουσων μορφών φυματιώσεως αποτελούν προτεραιότητες στον εθνικό και υπερεθνικό αντιφυματικό αγώνα. Στις περισσότερες περιπτώσεις, το μυκοβακτηρίδιο της φυματιώσεως συγκρατείται στους αμυντικούς μηχανισμούς του οργανισμού, ώστε η λοίμωξη παραμένει λανθάνουσα, δηλαδή σε μια δυνητικά απειλητική να ενεργοποιηθεί σε ενεργό μορφή φυματιώσεως λοίμωξη, που παραμένει σε λαθροβίωση (&). Η ταυτοποίηση και θεραπεία των μορφών λανθάνουσας φυματιώσεως, λέγεται ότι συνεπάγεται μείωση της επιπτώσεως της φυματιώσεως κατά 90%. Επομένως, κύριο μέλημα της φημόσιας υγείας παραμένει η θεραπεία των λανθανουσών μορφών φυματιώσεως (&, Rieder HL. Interventions for Tuberculosis Control and Elimination. International Union Against Tuberculosis and Lung Disease, 2002).

  Διατίθενται δύο κύρια μέσα για την ταυτοποίηση της λανθάνουσας φυματιώσεως: [α] η δερματική δοκιμασία φυματίνης, και [β] η δοκιμασία IGRA (:interferon gamma release assay). Και οι δύο αυτές δοκιμασίες, στην πραγματικότητα ελέγχουν την ανάπτυξη, επιβραδυνόμενης κυτταρικής υπερευαισθησίας. Ο στόχος των δοκιμασιών αυτών είναι η ανίχνευση των ατόμων υπό υψηλό κίνδυνο αναπτύξεως φυματιώσεως και, επομένως, θα ωφεληθούν από τη χορήγηση θεραπείας για λανθάνουσα φυματίωση (&,&). Επομένως, μόνον οι ασθενείς στους οποίους αναμένεται ώφλεος αξίζει να υποστούν τις δοκιμασίες και η απόφαση της διενέργειάς τους καθορίζεται αποκλειστικά από την απόφαση να λάβουν θεραπεία, εάν οι δοκιμασίες αποβούν θετικές. Στην πραγματικότητα οι δοκιμασίες φυματίνης και ιντερφερόνης εφαρμόζονται μόνο στα άτομα που τελούν υπό υψηλό κίνδυνο μολύσεως ή αναζωπυρώσεως φυματιώσεως λόγω συντρεχουσών παθολογικών καταστάσεων όπως καταχωρούνται στον πίνακα 1.

πίνακα; 1. υποψήφιοι για έλεγχο φυμαστινοδοκιμής ή ιντερφερόνης
Άτομα υπό υψηλό κίνδυνο για νέα μόλυνση από φυματίωση (πρέπει να ελέγχονται όλα τα άτομα ανεξάρτητασ με την ηλικία τους άτομα σε στενή επαφή με περιπτώσεις ενεργού φυματιώσεως
άτομα σε τακτική επαφή με περιπτώσεις υπό υψηλή πιθανότητα να πάσχουν από ενεργό φυματίωση
επαγγελματίες υγείας και άλλων επαγγελμάτων που εκτίθενται σε κίνδυνο ατόμων με ενεργό φυματίωση, όπως οι υπάλληλοι φυλακών, ιδρυμάτων χρόνιας κλειστής ή ανοικτής περιθάλψεως κλπ.
άτομα υπό υψηλό κίνδυμο αναζωπυρώσεως οροθετικοί ασθενείς σε οποιοδήποτε στάδιο της νόσου.
άτομα σε υψηλό κίνδυνο μεταμόσχευση, χημειοθεραπεία, ή άλλα μείζονα αίτια ανοσοκαταστολής
λέμφωμα, λευχαιμία, καρκίνο της κεφαλής, του τραχήλου ή του πνεύμονος
άτομα με ινοδοσκληρυντικές αλλοιώσεις κορυφών στην ακτινογραφία θώρακος τυπικές ιαθείσης φυματιώσεβως. Δεν περιλαμβάνονται άτομα με κοκκίωμα.
πυριτίαση, νεφρική ανεπάρκεια υπό αιμοκάθαρση, θερπαεία με αναστολείς tNF-a.
άτομα εκτεθειμένα σε μέσο κίνδυνο άτομα με σακχαρώδη διαβήτη, υπό συστηματικά κορτικοειδή (>15 mg/Η,για τουλάχιστον 1 μήνα, 
άτομα σε ελαφρά αυξημένο κίνδυνο, ηλικίας κάτω των 50 ετών λιποβαρή άτομα, (<85% του ιδανικού σωματικού βάρους, για τοα περισσότερα άτομα, αυτό είναι ισοδύναμο με το BMI<=20, καπνιστέςς >1 πακέτο την ημέρα, άτομα με ακτινογραφία θώρακος με μονήρες κοκκίωμα.

 Γενικά, πάντως, δεν ενθαρρύνεται η διενέργεια φυματινβ=νοδοκιμής ή IGRAγια τη διάγνωση ενεργού φυματιώσεως. αλλά μπορούν να εφαρμοστούν σε περιπτώσεις υψηλής υποψίας νέας μολύνσεως, όπως φαίνεται στον πίνακα 1. Επί αρνητικής εκβάσεως, οι δοκιμασίες πρέπει να επαναληφθούν 8-12 εβδομάδες αργότερα. Οι επαγγελματίες υγείας πρέπει να ελέγχονται με δύο δοκιμασίες, ακολουθούμενες από ετήσιο επανέλεγχο. Ο κίνδυνος λοιμώξεως κατά τα δύο πρώτα χρόνια της μολύνσεως εξαρτάται από την ηλικία. Η μείωση του κινδύνου με την πρόοδο της ηλικάις αντανακλά ισχυρότερη σύνφυτη ή προσαρμοσμένη άμυνα (&): νήπια (ηλικία <-1 έτους: 50%. παιδιά, ηλικίας 1-2 ετών: 12-25%. παιδιά 2-5 ετών: 5%. παιδιά ηλικία 5-10 ετών 2%. άτομα ηλικίας >10 ετών 10-20%.

αυξημένος κίνδυνος αναζωπυρώσεως (πίνακες 1 και 4).

 

πίνακας 2. ερμηνεία δοκιμασίας φυματίνης
>=5 mm μόλυνση με HIV
στενή επαφή με περίπτωση ενεργού φυματιώσεως
ανοσοκατεσταλμένο άτο: Αναστολείς TNF-α, χημειοθερπεία, μεταμόσχευση οργάνων, θεραπεία με γλυκοκορτικοειδή (ισοδύναμη με >15 mg /ημέρα πρεδνιζόνη για διάστημα >1 μηνός
>10 mm άτομα με κλινικές καταστάσεις που αυξάνουν τον κίνδυνο αναζωπυρώσεως, συμπεριλαμβανομένης της πυριτιάσεως, χρόνια νεφρική ανεπάρκεια υπό αιμοκάθαρση, σακχαρώδης διανήτης, μερικές νεοπλασίες, όπως η λευχαιμία, το λέςμφωμα, καρτκινώματα κεφαλής, λαμού ή πνεύμονος, λιποβαρείς ασθενείς απώλεια >10% του ιδανικού σωματικού βάρους, χρήστες ουσιών.
παιδιά ηλικίας <4 ετών
αλλοδαποί προερχόμενοι από χώρες με επίπτωση φυματιώσεως >25/100000
κάτοικοι και εργαζόμενοι σε εγκαταστάσεις υψηλού κινδύνου, όπως οι φυλακές, οι υγειονομικοί, μικροβιολογικά εργαστήρια, και άστεγοι

>=15mm

 υγιά άτομα με μικρή πιθανότητα φυματικής μολύσεως

πιθανά αίτια ψευδώς αρνητικής δοκιμασίας φυματίνης

πίνακας 3. διορθωτέα και μη αίτια ψευδώς αρνητικής φυματινοδοκιμής
διορθώσιμα αίτια
σχετικά με φυματίνη ακατάλληλη αποθήκσευη (έκθεση σε φως ή θερμότητα)
επιμόλυνση, εσφαλμένη διάλυση, ή χημική αδρανοποίηση
εσφαλμένος τρόπος εφαρμογής ένεση μικρής ποσότητας ή εσφλαμένη χορήγηση
χορήγηση σε διάστημα μεγαλύτερο των 2ο λεπτών από την πλήρωση της σύριγγας
ανάγνωση του αποτελέσματος άπειρος ή μεροληπτικός τεχνικός που θα μετρήσει το αποτέλεσμα
σφάλματα μετρήσεως
μη διορθώσιμα αίτια
λοιμώδη ενεργός φυματίωση, εκτεταμένη
άλλες βακτηριακές λοιμώξεις, τυφοειδής πυρετός, βρουκέλλωση, τύφος, λέπρα, κοκκύτης
λοίμωξη HIV ιδιαίερα εάν CD4<200,
άλλες ιογενείς λοιμώξεις, όπως ιλαρά, παρωτίτις, 
μυκητιάσεις
πρόσφατος εμβολιασμός πολυομυελίτις, ιλαρά παρωτίτις
ανοσοκατασταλτικά φάρμακα κορτικοειδή, αναστολείς ΤΝF άλλα
μεταβολικά νοσήματα χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, σοβαρή δυσθρεψία, καταπόνηση (χειρουργεία, εγκαύματα
παθήσεις λεμφικών οργάνων λέμφωμα, χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία, σαρκοείδωση
ηλικία νήπια ηλικίας <6 μηνών, υεπρήλικες
πίνακας 4. παράγοντες κινδύνου για την ανάτπυξη ενεργού φυματιώσεως μεταξύ ατόμων που μολύνθηκαν με μυκοβακτηρίδιο
σύνδρομο AIDS