Οι κλινικοί επιχειρούν να διακρίνουν παθολογικές αποκλίσεις στους πνευμονικούς όγκους ή τις υποδιαρέσεις τους. Η τάση αυτή έλκει την καταγωγή της από τον πρώτο Ιατρό που επινόησε το σπιρόμετρο και περιέγραψε τους πνευμονικούς όγκους, ως διαγνωστικά ”εργαλεία”. Πράγματι, ο J Hutchinson θεωρούσε ότι μπορούσε να διαγνώσει τη φυματίωση, που μάστιζε την ανθρωπότηtα στην εποχή του (1846), μετρώντας τον αναπνεόμενο όγκο, ποιυ ονόμασε ”ζωτική χωρητικότητα”, προκειμένου να δείξει τη σημασία της. Το επόμενο διάγραμμα δείχνει τις μεταβολές του όγκου (τεταγμένη) στο χρόνο (τετμημένη), καθώς ο εξεταζόμενος εκτελεί αρχικά ήρεμες αναπνευστικές κινήσεις και ακολούθως βίαιες.
- Λειτουργική υπολειπομένη χωρητικότητα
- Αναπνεόμενος όγκος
- Ζωτική χωρητικόττηα
- Ολική πνευθμονική χωρητικότητα
- Εκπενσυτικός εφεδρικός όγκος
- Εισπνευστικός εφεδρικός όγκος
Σημειώνεται ότι η απλή σπιρο,έτρηση δεν μπορεί να μετρήσει όγκους στους οποίους εμπεριέχεται ο RV, ο όγκος αέρος, που καταλείπεται στους πνεύμονες, μετά την εκτέλεση βαθυτάτης εκπνοής. Επιπλέον, πρέπει να χρησιμοποιηθούν άλλες μέθοδοι για τη μέτρηση της FRC και της TLC. Ομ όγκος που έχει συγκεντρώσει το μεγαλύτερο ενδιοαφέρον είναι η λειτουργική υπολειπομένη χωρητικότητα, functional residual capacity, FRC, ο όγκος αέρος που καταλείπεται στους πνεύμονες, μετά ήρεμη εκπνοή, επειδή είναι ευχερώς αναπαργώγιμος και απριστά το σημείο ισορροπίας του αναπνευστικού συστήματος (: πνεύμονες, με συνεχή εκπνευστική τάση+ θωρακικό τοίχωμα, με συνεχή εισπνευστική τάση). Η FRC μειώνεται επί μυοπαραλύσεως και αναισθησάις. Στους λοιποιύς παράγοντες που μεταβάλλουν την FRC συτγκαταλέγονται:
- Το μέγεθος του σώματος, αύξηση της FRC κατά; 32-51 ml/cm ύψους).
- Το φύλο, οι γυναίκες έχουν 10% λιγόtερη FRC
- Θέση σώματος. Η ύπτια θέση μειώνει της FRC κατά 0.5-1.0 L.
- Παθολογικές διαταραχές
Σημειώνεται ότι η FRC δεν εξαρτάται από την ηλικία.