Θεματολόγιο Πνευμονολογίας

  Τα αναισθητικά αέρια προκαλούν αξιοσημείωτες μεταβολές στη νευρική αγωγή της αναπνοής, καθώς συνεπάγονται μείωση της απαντήσεως του αναπνευστικού κέντρου τόσο στην υποξαιμία, όσο και στην υπερκαπνία. Σε συνδυασμό με το νευρομυικό αποκλεισμό, οι αναισθητικοί παράγοντες προκαλούν χάλαση του διαφράγματος και του θωρακικού τοιχώματος, που απολήγει σε σημαντική μείωση της λειτουργικής υπολειπομένης χωρητικότητας και, επομένως, του θωρακικού όγκου. Η μείωση του πνευμονικού όγκου προάγει το σχηματισμό μικροατελεκτασιών στις εξαρτημένες περιοχές των πνευμόνων, φαινόμενο που παρατηρείται τα επόμενα, μετά την επέμβαση 24ωρα στο 50% των χειρουργικών ασθενών[i].

• Επομένως, η μετεγχειρητική υποξαιμία οφείλεται στην ανατροπή της ισορροπίας αερισμού-αιματώσεως και στο αυξημένο κλάσμα διαφυγής στους πνεύμονες.
•  Μετά επεμβάσεις στην άνω κοιλία ή τον θώρακα, οι ασθενείς διατηρούν ικανοποιητικό πνευμονικό αερισμό, αλλά με μικρότερο αναπνεόμενο όγκο και, επομένως, μεγαλύτερη συχνότητα. Δηλαδή παρατηρείται επιπόλαιη αναπνοή, που συνεπάγεται αύξηση του νεκρού χώρου.

Οι θωρακοτομές και οι επεμβάσεις στην άνω κοιλία συνεπάγονται μείωση της VC (ζωτικής χωρητικότητας) κατά 50% και της FRC (λειτουργικής υπολειπομένης χωρητικότητας) κατά 30%, λόγω της δυσλειτουργίας του διαφράγματος, του μετεγχειρητικού πόνου και του splinting. Μετά επεμβάσεις στην άνω κοιλία, οι ασθενείς υιοθετούν ένα πρότυπο αναπνοής, κατά το οποίο παρατηρείται αύξηση των εκπτύξεων του θωρακικού τοιχώματος και της δραστηριότητας των κοιλιακών εκπνευστικών μυών. Η μεταβολή αυτή οφείλεται στην μείωση της νευρικής αγωγής της αναπνοής, μέσω του φρενικού νεύρου, που συνεπάγεται  μείωση της διεγέρσεως του διαφράγματος. Σε υποκατάσταση, ενεργοποιούνται αντανακλαστικοί μηχανισμοί μέσω υποδοχέων του συμπαθητικού, του πνευμονογαστρικού και των σπαλγχνικών υποδοχέων, που θεωρούνται υπεύθυνοι για την μεταβολή του προτύπου της αναπνοής. Στον άνθρωπο, η μερική αναστολή των αντανακλαστικών μηχανισμών αναστρέφεται με υποσκληρίδια αναισθησία.

 Διαταραχές στην κάθαρση αεραγωγών

 Η υπολειπόμενη επίδραση της αναισθησίας και τα μετεγχειρητικά ναρκωτικά αναστέλλουν τον βήχα, προκαλούν διαταραχές στην βλεννοκροσσωτή κάθαρση και εισφέρουν στον κίνδυνο αναπτύξεως μετεγχειρητικής πνευμονίας.

Επιπλέον, οι διεγχειρητικές ηλεκτρολυτικές διαταραχές, όπως η υποκαλιαιμία, η υποφωσφαταιμία, και η υπασβεστιαιμία, η γενική κακουχία, και οι υποκείμενες χρόνιες πνευμονοπάθειες, όπως η ΧΑΠ, εισφέρουν στις επισημαινόμενες μεταβολές στον τύποι αναπνοής και τις διαταραχές στην μηχανική κάθαρση των αεραγωγών.  

 Παράγοντες κινδύνου αναγόμενοι στη βιοποικιλότητα και το είδος επεμβάσεως

Έχουν εκπονηθεί μεγάλος αριθμός μελετών στις οποίες επιχειρείται να διευκρινιστεί η συμβολή διαφόρων παραγόντων στο μετεγχειρητικό κίνδυνο επιπλοκών. Σε μια από τις μεγαλύτερες που σχεδιάστηκε ως προοπτική μελέτη φαλάγγων (κοόρτης)(υπό επεξεργασία)

Ηλικία

Η επίδραση της ηλικίας στην επίπτωση των μετεγχειρητικών επιπλοκών από το αναπνευστικό δεν φαίνεται ότι έχει με βεβαιότητα αποσαφηνισθεί, καθώς στις περισσότερες μελέτες φαλάγγων, έχει συμπερανθεί ότι η ηλικία διαδραματίζει απροσδιόριστο ρόλο στην επίπτωση των πνευμονολογικών μετεγχειρητικών επιπλοκών.

Χρόνιες πνευμονοπάθειες

Μεταξύ μελετών στις οποίες εκπονήθηκαν πολυπαραγοντικές αναλύσεις, η ΧΑΠ συγκαταλέχθηκε μεταξύ των πλέον συχνών ταυτοποιημένων παραγόντων κινδύνου για μετεγχειρητικές επιπλοκές[ii].

Κατανάλωση καπνού

 Στις περισσότερες μελέτες διαπιστώθηκε ότι οι καπνιστές τελούν υπό υψηλό κίνδυνο μετεγχειρητικών επιπλοκών από το αναπνευστικό  (ΜΕ-α)[iii]. Είναι ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι οι τρέχοντες καπνιστές , οι οποίοι προσπάθησαν να μειώσουν το κάπνισμα επί μικρό διάστημα πριν από την επέμβαση, βρέθηκαν εκτεθειμένοι σε μεγαλύτερο κίνδυνοι να εμφανίσουν ΜΕ-α. Συγκριτικά με εκείνους που συνέχιζαν την καπνιστική τους συνήθεια., εύρημα που αποδόθηκε σε παρείσφρυση μεροληψιών στην επιλογή των δειγμάτων ή η γνωστή, παροδική αύξηση του βήχα και της αποχρέμψεως που παρατηρείται στους καπνιστές αμέσως και επί διάστημα εβδομάδων μετά τη διακοπή του καπνίσματος. Σε μια περιορισμένου δείγματος μελέτη διαπιστώθηκε ότι ο αποδοτικός χρόνος  καπνίσματος για