Εκγύμναση εισπνευστικών μυών σε ασθενείς με ΧΑΠ

 

σύνοψη
Η πλειονότητα ασθενών με σοβαρή ΧΑΠ κατατρύχεται από ως και βασανιστικό αίσθημα δύσπνοιας και μείωση της λειτουργικής ικανότητας στην άσκηση. Η εκγύμναση  των εισπνευστικών μυών έχει διεξοδικά μελετηθεί σε ασθενείς με ΧΑΠ.  Σε σειρά μετααναλύσεων έχει βρεθεί ότι η βραχυχρόνια, και η μακροπερίοδη ένταξη σε προγράμματα αποκαταστάσεως, στα οποία περιλαμβάνεται και η ελεγχόμενη εκγύμναση των εισπνευστικών μυών, προς το σκοπό της αυξήσεως του μέτρου και της διάρκειας συσπάσεως, φέρουν ικανοποιητικά αποτελέσματα στη βελτίωση της λειτουργικής ικανότητας στην άσκηση, στην άρση της δύσπνοιας και (με επιφύλαξη) στη βελτίωση της ανοχής στην άσκηση (Pardy RL, Leith DE. Ventilatory muscle training. Respir Care 1984;29:278–284) και την ποιότητα ζωής.

Είναι γνωστό ότι η ΧΑΠ, ως συστηματική φλεγμονώδης πάθηση, συνοδεύεται από καχεξία, απώλεια βάρους και μείωση της μυϊκής μάζας, όχι μόνο των σκελετικών μυών, αλλά και των ειπνευστικών μυών. Η σχέση τύπου Ι ινών προς τύπου ΙΙ μεταβάλλεται σημαντικά. Η μηχανική της αναπνοής αναπροσαρμόζεται και το έργο αναπνοής αυξάνεται σε μεγάλο βαθμό.

 Εκτός από το γεγονός ότι οι ειπνευστικοί μύες (διάφραγμα και έξω μεσοπλεύριοι μύες) υφίστανται μείωση της μάζας τους, τελούν υπό μηχανικό μειονέκτημα, επειδή, έχουν διαμορφωθεί συνθήκες,(αύξηση του RV/υπερδιάταση) αυξήσεως του μήκους τους. Οι μεταβολές στη λειτουργική επάρκεια των εισπνευστικών μυών προδιαθέτουν σε δύσπνοια, υπερκαπνία και νυκτερινό αποκορεσμό.

 Σε πρόσφατες μετα-αναλύσεις, έχει δειχθεί ότι η ελεγχόμενη εκγύμναση εισπνευστικών μυών, μπορεί να απολήξει σε σημαντική βελτίωση της μυϊκής δυνάμεως και της διάρκειας συσπάσεως των εισπνευστικών μυών, ενώ το αίσθημα δύσπνοιας, όπως μπορεί να μετρηθεί, πχ., με την κλίμακα Borg, βελτιώνεται σημαντικά. Τέλος, βελτίωση μπορεί να επιτευχθεί στην ανοχή στην άσκηση χαμηλών φορτίων, που είναι απαραίτητη για την αυτοεξυπηρέτηση των ασθενών αυτών. Όλα αυτά κατατείνουν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών με ΧΑΠ που είναι μια χρόνια, πολυσυστηματική πάθηση, της οποίας ο επιπολασμός (περίπου 10%)  είναι μεγαλύτερος της επιπτώσεως, δείγμα ότι η ΧΑΠ έχει σχετικά μεγάλη διαδρομή, πριν οδηγήσει στο θάνατο, από καρδιοαναπνευστική ανεπάρκεια, τους πάσχοντες.

 Είναι γνωστό ότι η σχέση "φαρμακευτικό κόστος-απόδοση" δεν είναι ιδιαίτερα ευνοϊκή στους ασθενείς με ΧΑΠ, ώστε να δικαιολογείται επανάπαυση στην χορήγηση βρογχοδιασταλτικών/αντιφλεγμονωδών/τροποποιητικών της άμυνας του αναπνευστικού, με αντιβιοτικά ή άλλα σκευάσματα. . Μη φαρμακευτικά μέσα, πρέπει, επομένως, να προταθούν και να εφαρμοστούν συστηματικά. Και σ΄αυτά περιλαμβάνονται η διακοπή του καπνίσματος, ο εποχικός εμβολιασμός, η εκρίζωση σαπρόφυτων παθογόνων, στις ανώτερες και κατώτερες αναπνευστικές οδούς, και οι προσπάθειες αποκαταστάσεως, μεταξύ των οποίων και η εκγύμναση εισπνευστικών μυών. 

 Τα προγράμματα ελεγχόμενης εκγυμνάσεως εισπνευστικών μυών έχουν αποδείξει ότι προσφέρουν στην ενίσχυση της μυϊκής δυνάμεως και της διάρκειας συσπάσεως των εισπνευστικών μυών, απολήγοντας σε βελτίωση της λειτουργικής ικανότητας στην άσκηση, σε μείωση της δύσπνοιας, αλλά και της ανοχής στην άσκηση (Gosselink et al., 1996 και 2011), (Odonnell and Odonnel, 1994). οι μέθοδοι αναπνευστικής αποκαταστάσεως σε ασθενείς με ΧΑΠ έχουν τύχει διεξοδικής μελέτης. Οι ασθενείς με ΧΑΠ χρησιμοποιούν μεγαλύτερη αναλογία της PιΜΑΧ, συγκριτικά με τους υγιείς μάρτυρες και αυτό εξηγεί το αίσθημα δύπνοιας από το οποίο κατατρύχονται, όπως και το ενδεχόμενο επελεύσεως εξαντλήσεως των εισπνευστικών μυών, αν και τουλάχιστον σε μια μελέτη, αυτό δεν διαπιστώθηκε, αλλά αντίθετα, μερικές μελέτες έχουν δείξει φυσική προσαρμογή του διαφράγματος στη οξειδωτική ικανότητα και αντίσταση στην κόπωση, κατόπιν διεργασιών ιστικής αναδιαμορφώσεως στο διάφραγμα.

στον πίνακα καταχωρούνται τα αποτελέσματα από τις εφαρμογές προγραμμάτων εκγυμνάσεως εισπνευστικών μυών, σε μια προσεκτικά εκπονημένη ευρεία μεταανάλυση.

στον πίνακα καταχωρούνται οι μετά την εκγύμναση σπιρομετρικές τιμές επί ασθενών με ΧΑΠ

Συμπερασματικά, η αποδοση των προγραμμάτων εκγυμνάσεως εισπνευστικών μυών, ενταγμένα ή όχι σε προγράμματα αποκαταστάσεως συγκεφαλαιώνονται στην εικόνα.