προτεινόμενα -νεα- φάρμακα, στη θεραπεία της ΤΒ

 Το τελευταίο, εντελώς νέο φάρμακο, που εισήχθη στη θεραπευτική της φυματιώσεως, ήταν η ριφαμπυκίνη, το 1963. Ήδη, το φάσμα της ταχέως αυξανόμενης επιπτώσεως των πολυανθεκτικών μορφών φυματιώσεως, ωθεί τους ιατρούς να σπέυδουν σε αναζήτηση νέων φαρμάκων από την πλειάδα, που ήδη τελούν υπό κλινικές δοκιμές σε φάσεις ΙΙ ή ΙΙΙ. Το ζητούμενο δεν είναι, μόνο, να βρεθούν νέα σκευάσματα για τη θεραπεία των πολυανθεκτικών μορφών της φυματιώσεως, σλλά και να διαμορφωθούν νέα θεραπευτικά σχήματα με τα οποία θα διευκολυνθεί η ασφαλής βράχυνση της διάρκειας της θεραπείας, με φάρμακα απαλλαγμένα των δυσμενών συνεπειών της κλασικής χημειοθεραεπείας της φυματιώσως (π.χ., ηπατοτοξικότητα). 

φθοριοκινολόνες

 Οι φθοριοκινολόνες, όπως η μοξιφλοξασίνη και η σιπροφλοξασίνη, φαίνεται ότι δικαιώνουν τις θεραπευτικές μας ελπίδες, καθώς έχουν in vitro και in viivo αποδείξει ότι ασκούν ισχυρή μικροβιοκτόνο δράση, έναντι του μυκοβακτηριδίου της φυματιώσεως, και μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως δεύτερης γραμμής αντιφυματικά φάρμακα. Σε μια καλά σχεδιασμένη διπλή τυφλή μελέτη παρατηρήσεως, στο Μεξικό, το 2009, Conde MB et al.,)  διαπιστώθιηκε, ότι η αντικατάσταση της εθμαβουτόλης από μοξοφλοξασίνη, απέληξε σε επιτάχυνση της αρνητικοποιήσεως των καλλιεργειών, κατά 2 μήνες., αν και τα αποτελέσματα αυτά δεν επιβεβαιώθηκαν από δύο μεταγενέστερεςς μελέτες, εκ των οποίων στη μια αντικαταστάθηκε με μοξιφλοξασίνη η ισονιαζίδη και στην άλλη η εθαμβουτόλη. Μια ευρεία μελέτη είναι ήδη σ εξέλιξη -φάσεως ΙΙΙ- προκειμένου να διαπιστωθεί εάν η μοξιφλοξασίνη μπορεί αν αντικαταστήσει την ισονιαζίση ή την εθαμβουτόλη στα κλασικά θεραπευτικά σχήματα της φυματιώσεως και να βραχυνθεί ο χρόνος θεραπείας.

Η μοξιφλοξασίνη έχει βακτρηιοκτόνες δράσεις έναντι του μυκοβακτηριδίου, τόσο, in vivo, όσο και σε πειραματικές διατάξεις (). Σε μια προοπτική μελέτη παρατηρήσεως, αντικαταστάθηκε η ισονιαζίδη με μοξιφλοξασίνη (400 mg), σε αντιφυματικό σχήμα, με ριφαμπικίνη, εθαμβουτόλη και πυραζιναμίδη, σε 433 ασθενείς, με διατάξεις διπλής τυφλής μελέτης, διάρκειας 8 εβδομάδων. Διαπιστώθηκε βελτίωση, αλλά όχι στατιστικά σημαντική, της αρνητικοποιήσεως των πτυέλων, σο υπό έλεγχο διάστημα των 8 εβδομάδων, στην ομάδα της μοξιφλοξασίνης ().

 

εντελώς νέα αντιφυματικά φάρμακα

Εκτός των φθοριοκινολονών, 6 εντελώς νέα αντιφυματικά φάρμακα τελούν, ήδη, υπό κλινικό έλεγχο: 1. Q-109, 2. PNU-100480, 3. TMC-207, 4. OPC-67683, 5. PA-824 και, 6. η rifapentine, όπως η λινεζολίδη και η ιμιπενέμη που έχουν ένδειξη για λοιμώξεις από gram θετικά και αρνητικά μικρόβια, και χρησιμοποιούθνται, εκτός ενδείξεων, για τη θεραπεία της φυματιώσεως, ήδη.  Η μεν λινζολίδη χορηγήθηκε 600 mg q.d. ως συμπληρωματική αγωγή σε εξατομικευμένα αντιφυματικά προγράμματα, με αποτέλεσμα καλύτερη έκβαση των αποτελεσμάτων της συγχορηγούμενης κλασικής αντιφυματικής αγωγής, ενώ η ιμιπνεμένη, αν και ασθενέστερη δράση της ισονιαζίδης, εμφάνισε ικανοποιητικά αποτελέσματα στη μείωση του μικροβιακού πληθυσμού τωνπτυέλων, τόσο σε κλινικό, όσο και σε περιαματικό επίπεδο. ΚΑι ποι δύο νέοι, σε περιραματικό στάδιο ευρισκόμενοι παράγοντες, ως αντιφυματικά φάρμακα, μπορεί να χρησιμοποιηθούν, εναλλακτικά, σε πολυανθεκτικές περιπτώσεις, με καλή προσδοκία.

πίνακας 1. φάρμακα κατά πολυανθεκτικής φυματιώσεως
πρώτης γραμμής φάρμακα ενέσιμα βακτηριοκτόνα φθοριοκινολόνες δεύτερης γραμμής βακτηριστατικά
ριφαμπικίνη στρεπτομυκίνη μοξιφλοξασίνη κυκλοσερίνη
ισονιαζίδη αμικασίνη γκατιφλοαξασίνη

p-αμινοσαλικυκλικό οξύ

ριφαμβουτίνη καναμυκίνη οφλοξασίνη προθειοναμίδη
εθαμβουτόλη καπορεομυκίνη λεβοφλαξίνη Εθειοναμίδη
πυραζιναμίδη     τεριζιδόνη