ΕΥΘΑΝΑΣΙΑ - η διαχείριση της ζωής και του θανάτου - επίλογος

"..Επίλογος στην ευθανασία δεν μπορεί να υπάρξει. Δεν έχει ακόμη γραφτεί". Μ΄αυτά τα λόγια κλείνει την περισπούδαστη δοκιμή του ο Καθηγητής Αντώνης Κουτσελίνης "Βασικές Αρχές Βιοηθικής, Ιατρικής δεοντολογίας και Ιατρικής Ευθύνης"[1]. Κατ΄αρχή, πρέπει να εντοπίσουμε και να απορρίψουμε τα υποβολιμιαία ερωτήματα, όσο γοητευτικά και εάν παρουσιάζονται, τις εμπρόθετες "φιλανθρωπικές" κορώνες και τους αυτόκλητους υπερασπιστές την ανθρώπινης αυτονομίας, αυτοδιαθέσεως και αυτοπροσδιορισμού. Να μην πέσουμε στην παγίδα ότι πρέπει να βρούμε γρήγορα κάποιες λύσεις, επειδή τάχα μερικοί συνάνθρωποί μας ζουν έναν αβίωτο βίο, λόγω της διστακτικότητας της κοινωνίας να αναγνωρίσει το δικαίωμά τους στο θάνατο, δηλαδή στην επιλογή της πρώιμης προκλήσεως του θανάτου τους. Να πάψουμε να θεωρούμε τα ερωτήματα αυτά έγκυρα και μάλιστα τα μόνα έγκυρα, και να αναγνωρίσουμε ότι αποτελούν μέρος του προβλήματος: Μια αγοραία κοινωνία που ενώ διατείνεται ότι είναι ευαίσθητη και ασπάζεται ως βασική της αρχή τον ρεαλισμό, ενώ επιβάλλει την εκπληκτικότερη αδιαφορία για την πραγματικότητα, είναι μια κοινωνία που ζει και προωθεί τις επιδιώξεις της υπό την προκάλυψη δημοκρατικών ευαισθησιών. Ασφαλώς δεν την ενδιαφέρει η οδύνη των βαρέως πασχόντων· την ενδιαφέρει μόνο το κόστος τους και ότι ο καλύτερος τρόπος να απαλλαγεί από το κόστος περιθάλψεως των ασθενών και υποστηρίξεως των αναξιοπαθούντων είναι η εξαφάνισή τους. Το να συνεχίσουμε να αγνοούμε τα πραγματικά προβλήματα, που είναι η ανασφάλιστη εργασία, η ανεργία, ο εγκλωβισμός των ανθρώπων σε δανειοληπτικές παγιδεύσεις, η φτηνή αγορά εργασίας, η αποσπασματική και κατά νησίδες επιρροής, εφαρμογή νόμων και δημοκρατικών κατακτήσεων, η μονομερής και με εκπληκτική ευχέρεια συντελεσθείσα λύση σχεδόν κάθε άρθρου των κοινωνικών συμβολαίων, που υπήρξαν ως κατίσχυση του πνεύματος και της δημοκρατίας στις ανθρώπινες κοινωνίες, η βία, η παθητικότητα, η μεροληπτική και διακριτική εφαρμογή των νόμων, η ανισοκατανομή των πόρων, η εξάντληση των εφεδρειών των μη ανανεωσίμων μορφών ενέργειας, το χάσμα των γενεών, η μη ισότιμη διάθεση των νέων τεχνολογιών, ακανθώδη προβλήματα, με τα οποία κανείς δεν καταπιάνεται, η βιασύνη να νομιμοποιηθεί η ευθανασία, αποκαλύπτει από μόνη της μια ιδιοτέλεια. Αυτό το αιφνίδιο φιλάνθρωπο σκίρτημα, να απαλλαγούν οι βαριά πάσχοντες από το μαρτύριό τους, που με τόση ευκολία ξεπερνάει τόσα προβλήματα που αφορούν ολοένα μεγαλύτερη αναλογία ολόκληρων πληθυσμών, με τα 250 εκατομμύρια παιδιά ριγμένα στην καθημερινή βιοπάλη, την ίδια στιγμή που η ανεργία ενηλίκων μαστίζει την ανθρωπότητα, όταν το 25% των τροφίμων καταστρέφονται στις χωματερές την ίδια ώρα που το φάσμα της πείνας έχει απλωθεί σε ολόκληρες ηπείρους, όταν ακόμη και σήμερα, προετοιμάζεται με την κατάλληλη προπαγάνδα να γίνουν αποδεκτές αποφάσεις για μερική ή ανασφάλιστη ανεργία, σ΄ένα κόσμο που μεγαλουργεί στα πλαίσια της ελεύθερης οικονομίας και της ανταγωνιστικότητας. Δεν είναι δυνατόν να δεχτεί κανείς τόσα κροκοδείλια δάκρυα για μια χούφτα αναξιοπαθούντων, των οποίων η κακή μοίρα επεφύλαξε τόση οδύνη στο τέλος της ζωής τους, όταν ταυτόχρονα καθόμαστε αναπαυτικά στον καναπέ και περιμένοντας να αρχίσει το επόμενο σήριαλ ή τηλεπαιχνίδι, παρακολουθούμε στις ολοένα σπανιότερες -είναι αλήθεια- ενημερωτικές εκπομπές, τη φρίκη στη ζωή των παιδιών του καιρού μας, που πεθαίνουν λυγίζοντας, κάτω από βαριά φορτία, χάνουν την όρασή τους υφαίνοντας χαλιά με δυσδιάκριτα νήματα, τρυπωμένα στις στοές των ορυχείων εκδιδόμενα στις σχολές της παιδικής πορνείας, εξαντλημένα, με τη ζωή τους να έχει οριστικά αποδελτιωθεί στα ληξιαρχεία της φτώχειας. Αν αυτή δεν είναι αναξιοβίωτη ζωή.... Ευτυχώς η εποχή του Brompton cocktail[2]  έχει παρέλθει και η κοινωνία οφείλει να αναγνωρίσει τις πραγματικές της υποχρεώσεις έναντι των πασχόντων από ανίατη πάθηση ασθενών που τελούν υπό το κράτος βασανιστικών πόνων και ταπεινωτικών ιατρικών και μηχανικών εξαρτήσεων.

Η ανθρωπότητα πρέπει να απαλλαγεί από το ελευθεριακό επίχρισμα που την κάνει δυσκίνητη και στιφή. Πρέπει να επανελέγξει τη γνώμη της –όχι μόνο για την ευθανασία. Επειδή μια γνώμη, που μπορεί να έχει ξεπεράσει τις επικηρύξεις μιας αιρέσεως ή τη μομφή της πλάνης, καθόλου δεν σημαίνει ότι έχει ταυτιστεί με την αλήθεια, αλλά ότι η αλήθεια είναι ακόμη  υπό αναζήτηση, αν πράγματι, ως αλήθεια εξακολουθεί να παραμένει όχι η συμπαθέστερη ή η εμπρόθετη επιλογή μιας απαντήσεως σ΄ένα πρόβλημα, αλλά το κλειδί που οδηγεί απαραίτητα στη δημιουργία μιας αναπόφευκτης προτάσεως. Έναντι του επιμόνου αιτήματος της ευθανασίας, με την οποία αποσκοπείται η απαλλαγή της εκτεχνικευμένης κοινωνίας μας από το αδρανές φορτίο της, τους πάσχοντες συνανθρώπους μας, η κοινωνία πρέπει να αντιπαρατάξει την πρόοδο της επιστήμης, τη βελτίωση των κοινωνικών θεσμών και την επίδειξη μεγαλύτερης υπευθυνότητας από την πλευρά των ατόμων, με την καλλιέργεια της διανοητικής, ηθικής και αισθητικής διαστάσεως της ανθρώπινης προσωπικότητας.

 

 

...αλλιώς οι μάσκες των γιατρών πολύ σύντομα θα συγχέονται με τις μάσκες των δημίων.

 

[1] Εκδόσεις Παρισιάνος, Αθήνα 1999

[2] Μίγμα ισχυρών αναισθητικών που οδηγούσε στο θάνατο