πνευμονία -παθολογική ανατομία

σύνοψη
H παθολογοανατομική εικόνα χαρακτηρίζεται από φλεγμονώδη διεργασία, κατάληψη των αεροχώρων από πρωτεϊνούχο εξίδρωμα, που εμπεριέχει ουδετερόφιλα και ινική και είναι ανάλογη του υπεύθυνου αιτιοπαθολογικού παράγοντα (μικρόβια, εισρόφηση γαστρικού περιεχομένου, εισπνοή ερεθιστικών ουσιών). 

Διιακρίνονται οι επόμενες μορφές:

[α] λοβώδης πνευμονία

προσβάλλει έναν ολόκληρο λοβό ή βρογχοπνευμονικό τμήμα και στις περισσότερες των περιπτώσεων οφείλεται σε στρεπτόκοκκο της πνευμονίας. Διακρίνεται σε τέσσερα στάδια:

  1. συμφόρηση. το στάδιο αυτό χαρακτηρίζεται από διεύρυνση των αγγείων, εξίδρωση υγρού στις κυψελίδες, με παρουσία πολυάριθμων βακτηρίων. Οι πνεύμονες είναι βαρείς, ζυμώδεις και ερυθροί. Από την ακρόαση, διακεκομμένοι μη μουσικοί ρόγχοι (τρίζοντες).  Στην εικόνα διακρίνονται διευρυσμένα και συμφορημένα τριχοειδή, και κυψελίδες, με πλούσιο σε ινική και πρωτεΐνες εξίδρωμα.
  2. ερυθρά ηπάτωση. Στο στάδιο αυτό αναπτύσσεται μαζικό εξίδρωμα, που εμπεριέχει ερυθροκύτταρα λευκοκύτταρα, και ινική που πληρούν τις κυψελίδες. Η προσβεβλημένη περιοχή είναι κόκκινη, άκαμπτη, και ανάερη, με υφή παρόμοια του ήπατος. Τα περι κυψελιδικά τριχοειδή είναι βατά, ώστε διαμορφώνονται περιοχικές συνθήκες διαφυγής αίματος, που κλινικά εκδηλώνεται με επιμένουσα υποξαιμία, που δεν διορθώνεται επαρκώς με παροχή πλουσίων μιγμάτων Ο2. Η διαχυτική ικανότητα στους πνεύμονες εμφανίζεται μειωμένη (↓ TLCO, ~ KCO. Από την ακρόαση διαπιστώνεται σωληνώδες φύσημα.
  3. φαιά ηπάτωση. Χαρακτηρίζεται από προοδευτική αποδόμηση των ερυθροκυττάρων, ενώ επιμένει το εξ ινικής εξίδρωμα. Από την ακρόαση υπόστροφοι τρίζοντες. Από το εργαστήριο, διαταραχές περιοχικού αερισμού -αιματώσεως, που εκδηλώνονται με εικόνα διαφυγής από δεξιά-προς-αριστερά. Μείωση TLCO με φυσιολογική KCO. επίμονη υποξαιμία και υποκαπνία. Ο ασθενης αντιμετωπίζεται με πλούσια μίγματα οξυγόνου.
  4. λύση. Το εξίδρωμα υφίσταταιμ προοδευτική ενζυματική πέψη, προς παραγωγή θραυσμάτων ύλης που επανρροφώνται, πέπτονται από τα κυψελιδικά μακροφάγα, αποβάλλονται με τον βήχα, ή οργανώνονται από ινοβλάστες, που εν τω μεταξύ προσελκύονται.

[β] βρογχοπνευμονία

Τυπικά απαρτίζεται από εμβαλωματικές εστίες πυκνώσεως, που είναι αποτέλεσμα πυώδους, πλούσιας σε λευκοκύτταρα εξιδρωματικού υγρού που πληοί τους βρόγχους, τα βρογχιόλια, και τους παρακείμενους αεροχώρους. Αδρά, αναγνωρίζονται καλά αναπτυγμένες βλάβες, διαμέτρου 3-4 cm, ξηρές, κοκκιώδεις και ερυθρόφαιες-προς-ωχρές, με ασαφώς αφοριζόμενα όρια. Στις περισσότερες των περιπτώσεων οφείλεται σε σταφυλόκοκκο, αν και όχι σπάνια, παρόμοιες εικόνες παρατηρούνται επί λοιώξεως από gram αρνητικά μικρόβια.

βρογχοπνευμονία

[γ] διάμεση πνευμονία

Η τυπική εικόνα λοιμώξεως από άτυπα χαρακτηρίζεται από διάμεση κατάληψη. Τα κυψελιδικά διαφραγμάτια, διευρυσμένα, καθίστανται οιδηματώδη, και συχνά φέρουν φλεγμονώδσεις διηθήσεις από μονοπύρηνα λεμφοκύτταρα, ιστιοκύτταρα, και πλασματοκύτταρα. Μπορεί να συνυπάρχουν ουδετερόφιλα, σε οξείες περιπτώσεις. Η πλευριτική συλλογή μπορεί να είναι επέκταση της υποκείμεηης φλεγμονής προς τον υπεζωκότα.

λοβώδης πνευμονία. λευκοκυτταρική κυψελιδίτιδα

 

ηωσινοφιλική πνευμονία

[δ] νεκρωτική πνευμονία. Ο τύπος αυτός συνήθως προκαλείται από λοίμωξη από gram αρνητικά μικρόβια (πλην αιμόφιλου της ινφλουέτζας) και αναερόβια, που προωθούνται στους αεροχώρους μετά εισρόφηση υπολειμμάτων τροφής ή γαστρικού υγρού.

[ε] φυματιώδης πνευμονία. Μπορεί να ομοιάζει με οξεία βακτηριακή πνευμονία, στην οξεία φάση.

[στ] βακτηριακή επιμόλυνση.  Ακολουθεί ιογενή πνευμονία και χαρακτηρίζεται από διάμεση και περιβρογχική διήθηση από λεμφοκύτταρα, πολυμορφοπύρηνα και ιστιοκύτταρα . Εντοπίζεται επιθηλιακή νέκρωση.